Historisch Archief 1877-1940
tt
' *
M
De Groene Amsterdammer van 14 Januari 1933
No. 2902
Gesloten winkels
D. Hamme
Problemen.
Er schuilt een zekere tragiek in het
winkelsluitmgsdrama.
Ook ik heb met mijn landgenooten
gemeen, dat ik huiverig ben, zulke
oude koeien uit hun slooten te halen;
over faits accomplis na te kaarten.
En wanneer ik nu een artikel wijd
aan de winkelsluiting, die reeds van
zoo vele kanten is belicht, waarover
zoo vele bevoegden en onbevoegden
hun welsprekendheid hebben uitge
stort, dan is dat, omdat ik de over
tuiging ben toegedaan, dat her, zoo
niet langer blijven kan.
Er zijn inderdaad belangen geweest,
die den stoot hebben gegeven tot het
ontstaan van de winkelsluitingswet.
Doch dat waren toevallig niet de
belangen van de betrokkenen, maar
van heele andere groepen. Is er
eigenlijk ooit wel eens serieus onder
zocht, welke de winkeliersbelangen
waren, die volgens den wetgever als
richtsnoeren gediend hebben ? Ik twij
fel sterk.
Toen de wet in laatste instantie in
de Kamer werd besproken, moest, als
stem uit de practijk, een kattebelletje
van een of ander klein winkeliertje uit
Baarn dienst doen, om daar het echte
onvervalscht winkeliersbelang uit te
destileeren. Terwijl er op dat tijdstip
zoo vele tienduizenden winkeliers
waren, die de wet met angst en vreeze
zagen komen en die. . . . hun mond
dicht gehouden hebben.
Want het is waar. De Minister moet
afgaan op de gegevens, die hem ter
beschikking staan; en de winkeliers
hebben nagelaten, hem die gegevens
hunnerzijds te verschaffen. Eén win
keliertje, dat toevallig zijn mond
open deed, had meer invloed dan
tienduizenden, die gezwegen hebben.
Welke belangen hebben dan eigen
lijk wél den doorslag gegeven?
Personeelsbelangen toch zeker niet!
Die worden door het werktijden
besluit voldoende gewaarborgd. Ook
zonder winkelsluitingswet.
In kleine zaken, zonder personeel,
of met een personeel tot maximum
een man of tien, zullen de vrije uren,
die de winkelier zijn personeel moet
geven, geen sehadelijken invloed op
het bedrijf uitoefenen. In zulke be
drijfjes weegt de werkkracht van den
patroon gemakkelijk tegen die van
het personeel op.
Maar in de grootwinkelbedrijven,
daar bezorgt het werktijdenbesluit een
massa last. En deze bedrijven, die
toch reeds des Zondags gesloten
hadden en des avonds om zes uur
plachten te sluiten, hebben van de
nieuwe wet, ook in verband met de
vrije uren voor het personeel, niet
De Holi. Voorschotbank
HAARLEM, KRUISWEG 70.
De Bank verstrekt gelden tot elk
bedrag met een minimum van
f 1000?op zakelijk onderpand
en onder borgtocht, met in
pandgeving eener polis van levens
verzekering van gelijk bedrag,
en verkoopt 5% schuldbrieven
in stukken van f 1000.?, f 600.
en f 100.?tegen Beurskoers.
alleen geen nadeel, doch 100 pCt.
voordeel.
Want de voorsprong, die de kleinn
man, de middenstander, op zijn
grooten concurrent had, is verloren
gegaan. Behalve het voordeel van
persoonlijk contact tusschen eigenaar
en klant, was daar het voordeel dat
de kleine zaak geopend kon zijn op
uren, waarop de groote winkel beter
kon sluiten. Des avonds van 6 tot
8 uur en des Zondags.
Welnu. Deze voorsprong is door de
nieuwe wet illusoir geworden.
En zij, die uit principe Zondags
sluiting wenschen. Zij juichen de wet
toe, schoon hun houding niet conse
quent is. Tot dusver konden zij immers
ook gerust des Zondags sluiten ! Juist
het gesloten houden op dien dag
moest, wanneer het gepaard ging met
mogelijk geldelijk nadeel, nog een
grootere mate van zelfvoldoening
geven.
Maar, zoo vraagt de lezer misschien,
heeft de winkelier dan geen recht op
rust. des avonds na 8 uur en des
Zondags? Moet hij zeven dagen per
week in touw zijn?
Natuurlijk heeft de winkelier recht
op rust.
De manufacturiers, de schoenwin
keliers, de meubelhandelaren, zij zul
len graag de bepalingen van de wet
nakomen. Hun dagtaak is zwaar en
bovendien wordt hun omzet door de
wet nagenoeg niet geschaad.
Maar de handelaren in voedings- en
genotmiddelen, de suikerbakkers en de
sigarenwinkeliers. Hun dagtaak is
niet zoo zwaar. Ook gedurende hun
z.g. werktijd kunnen zij zich gemak
kelijk af en toe eens laten aflossen door
een hulpje. Zij hebben niet zoo'n
dringende behoefte aan rust door
sluiting, maar wel enorme schade. De
behoefte aan snoeperij en rookgerij
wordt niet opgeschort en evenmin
tevoren gedekt. Dat laatste wordt
door theoretici wel beweerd, maar de
practijk bewijst het tegendeel.
En nu de consequenties.
De eischen van het leven gaan door.
Ook des avonds na achten, ook, des
Zondags. Dus de winkelier gaat zoeken
naar middelen om zijn gescalpeerden
omzet op peil te houden. Hij zoekt en
vindt de mazen van de wet. Mazen,
zoo groot, dat hij wel gedwongen is, er
doorheen te kruipen. Zijn concurren
ten dwingen hem wel.
Daar zijn de automaten.
Laat ons erover zwijgen ! Slaat u
een of ander dagblad op, onverschillig
op welken dag. En de rubriek ge
mengde berichten" en ,.rechtszaken"
zullen u een welsprekend beeld geven
van de kleine tragedies, die zich
rondom de automaten afspelen.
En dan is er de straat. ledere
winkelier kan venter" worden. Een
venter, die met een kar langs de
huizen leurt, valt buiten deze wet.
Het baat den winkelier niet of hij zijn
winkel zindelijk en hygiënisch heeft
ingericht, waarvoor hij veelal zware
offers aan levensgenot en gemak heeft
gebracht. Hij moet zijn mooie winkel
sluiten en, wil hij zijn kost blijven
verdienen, in koude en regen ,.de
straat op."
£?g£f&r
LEVENSVERZEKERING
Mij. ARNHEM"
waarborgt U en Uw gezin een onbezorgde toekomst.
Residentie Hypotheekbank
s-GRAVENHAGE ~ Anna Paulownastraat 97
- TRUSTEB'S EN ACCOUNTANTSCONTROLE.
Hypotheekbrieven in circulatie ? 16.970.000.?.
4*I2 pCt. Hypotheekbrieven tegen beurskoers.
Directie: K. E. ABBING. D. VAN' OORDT.
HYPOTHEEKBANK
Leden der directie: ^stilS" Mr. A. S. MIEDEMA,
P. H. CRAANDIJK en A. E. THIERRY DE BYE DOLLEMAN
Hypotheken f 41.152.862.
Pandbrieven f 40.583.700.
Reserves . . f 979.170.
Hl Insulaire Hypotheekbank
te ZIERIKZEE.
Uitgifte van
41% Pan d brie ven a 100%
N.V. STANDAARD
HYPOTHEEKBANK
te ROTTERDAM
Directie ?
Mr. H. H. C. CASTENDIJK m
l. MOSSELMAN
Dt Bank geeft onder controle van het
Algem. Administratie- en Trustkantoor
?^1/2% Pandbr. tegen beurskoers uit.
En tenslotte is or de minachting
voor de wet.
De minachting, die iedere verkeerde
wet uitlokt. (Men zie het drankverbod
in Amerika). Op honderden dorpen en
kleine plaatsen wordt de wet kalmweg
overtreden. Dikwijls met voorkennis,
zelfs met medewerking van de politie.
Zooals een dorpsburgemeester mij
dezen zomer vol zelfbewustheid ver
telde: ,,in ons dorp kennen we geen
sluitingswet".
En erger is het in die plaatsen, waar
de overtredingen oogluikend worden
toegelaten.