We. De'Groene Amrèteridammervvirv14,: Januari 1933 Nederlandsch fascisme Teekenlngp dooi- B. van Vlijmen /r. Mussert oefent zich Nationaal Socialisme Het zal wel redelijk zijn, maar griezelig blijft het, dat van elke groote strooming in het buiten land hier altijd ook een apart golfje over den dijk spoelt. En altijd veel later, net even te laat. Het Italiaansch fascisme alweer tien jaar oud en allicht niet meer frisch, het Duitsche nationaalsocialisme erg aan 't aftakelen.... en nu komt dan hier de beweging" ook. Natuurlijk ook, want zoo'n beweging" is epidemisch en verbreidt zich sneller en heviger, naarmate zij dwazer is. Daar kan men 't ook niet tegen hebben, maar wel het ernstig betreuren, dat de authentiek Nederlandsche uitgave van deze nieuwe partij formatie, zoo laat komt en zoo weinig authentiek, zoo hopeloos clichéis, Zij hielden dan hun eersten Landdag" in Utrecht en zij hadden 25 vurige en ijdele jongelingen jn uniform gestoken, ter propaganda en als kern" van een N. S. Weerbaarheidscorps. Dit was echter niet nieuw en in de groote rede, door den leider", Ir. A. A. Mussert, gehouden, kon men ook met goeden wil, geen sprankel nieuwigheid ontdekken. Naituurlijk zeggen deze fas cisten (voorloopig van den kouden grond) meestal malligheden, maar kon daar dan absoluut niet wat oorspronke lijkheid in gemengd worden ? Moeten wij dan eeuwig be dreigd worden met het Marxisme, aan welks ver werkelijking hier voorloopig geen sterveling denkt ? En welkeS.D.A.'P. reikt Moskou de: behulpzame hand", om die theorie te doen zegevieren"? En aan welken vijand" wordt de natie" . die zonderlinge fictie aldus weerloos overgeleverd? Enz. enz. Men behoeft het antwoord op deze vragen niet af te wachten. Het zijn zoo maar va,ge praatjes, die op de ver gadering losgelaten' werden, zonder anderen of verderen zin dan onnoozele eenling te zijn voor een geest, die op zich zelf zeer positief en dui delijk is en: hier; onder een speciaal : etiket, ' in keurige flesschen, wordt verkrijgbaar gesteld. Het is 't niet voor allen even duidelijk belang van de groote partij der meer en min bézittenden, dat zich, onder dierbaar vaderlandsche en historische /eerwaardige leuzen, keert'-tegen de toe nemende democratie, of te wel overheersching van nog minder en niet-bezittenden. Houdt wat je hebt, zegt dit fascisme tot het individu, tot de groep, tot de partij, tot het land. ^^^=^^^~-^?"*~ Een gezond egoïsme", dat zich stelt tegenover dat an dere gezonde egoïsme: neem wat je krijgen kan, van de diverse sansculotten. Gewis gaat dit niet zoo maar, doch moet met edelaardige (drog) redenen omkleed worden; Maar weet mi niemand op dit stuk eens iets nieuws of grappigs, of ook maar juist, te vertellen? liet is alles zoo tot op den draad versleten. En nonsens kan toch zoo aardig zijn in zijn serieusigheid. F. C. Spreekzaal l Itöntgcn Als inleiding tot Uw artikel De tragische zijde" haalt U aan het lijden en overlijden van den radio loog Georgers Haret. Men heeft getracht hem zijn lijden te verlichten althans minder ondraaglijk te maken. Mag ik U in dit verband eens even er op wijzen, dat wij Nederlanders niet naar Frankrijk behoeven te gaan om kennis te krijgen van een dergelijke tragedie? Te Batavia (en korteren tijd te Soerabaya) heeft ongeveer dertig jaar gewerkt, den langsten tijd als radioloog, Dr. H. M. Knoch, oud-officier van gezondheid van het Indische leger. Hij ook heeft de dermatitis gekreg.cn en in aansluiting daaraan de carcinoom die de menschen naar het graf brengt. Eerst werden hem twee vingers geamputeerd, hij bleef rustig in dezelfde materie doorwerken. Daarna werden nog eens drie vingers geamputeerd, hij bleef dezelfde, en verrichtte dagelijks zijn taak als r ntgenoloog in de Centrale ziekenverpleging te Batavia Later moest hooger geamputeerd worden, tot den geheelen arm met een deel van den schouder. Daarna kwam het einde. Dit proces heeft lange jaren ge duurd en speelde zich af in de hoofdstad van Neder!.-Indië. Wanneer U denkt dat ooit van hoogerhand of van den kant van de leiding van den dienst der volksgezondheid eenige notitie genomen is van dit gebeuren, dan hebt'.U het mis. Eerst na zijn dood, aan zijn graf. .'. BOERMA ? Hildebraiirt ' '- ' -'??'? -.'J-t* In uw nummer van 31 December '32 staat op bladz. 20 een stukje, dat onderteekend is Euplotes" en handelt over de zaak van het Hildebrandgedenkteeken te Haarlem, , Voor wie ook maar iets weet van al de moeilijk heden, aan de wordingsgeschiedenis van dit monu ment verbonden, is het duidelijk dat deze Euplotes er niets van weet. Het eenige wat hij doet is op onverantwoordelijke wijze insinueeren. Hij insinueert dat het wachten bleef op den beeldhouwer". Maar hij weet niet, of hij verzwijgt zooals hij ook zijn naam verzwijgt hoe lang en hoe vaak de beeldhouwer heeft moeten wachten. Hij insinueert door te schrijven: ,,De beeldhou wer vraagt thans een rustiger plaats voor zijn monument". Want ook hier weer verzwijgt Euplo tes iets, nl. dat de situatie van de vroeger voor het monument bestemde plek volkomen gewijzigd is, zóó zelfs dat al had de fonteinbak met de acht beelden er reeds gestaan hij toch zeker vandaar verwijderd en elders opgesteld zou zijn. Hij insinueert tenslotte dat de kunstenaar W-ellicht reeds gemeentegeld onder zijn hemmetje heeft" en dan de Gemeente in haar hemmetje laat staan". Deze laatste onderstellingen bewijzen afdoende dat Euplotes van den gang van zaken niet op de hoogte is. Het Hildebrandmonument wordt niet bekostigd door de Gemeente Haarlem, maar dooi> het indertijd opgericht Comitétot stichting van, een Hildebrandgedenkteeken te Haarlem" met. bijeengebrachte gelden van particulieren. Als Euplo tes nu mocht meenen, dat hij in zijn insinuatie inplaats van Gemeentegeld" zou kunnen schrij ven Comitégeld", dan vergist hij zich alweer. Wanneer hij eenigszins bekend was met de f inan.tieele regeling dezer geheele zaak, zou hij .zich-, schamen over zijn onridderlijke beschuldiging aan 't adres van den beeldhouwer Bronner en zeker maar blij zijn dat hij zijn indentiteit achter het vizier Euplotes" verborgen heeft gehouden., P. H. VAN MOERKERKEN Nieuwe Uitgaven Elizc Socr. Sterke Levens. Roman uit tiet leven van Prins Willem I van Oranje. L. J. Veen U.M. Men moet zich daar tegenwoordig voor veront schuldigen, doch de eerlijkheid gebiedt mij te zeggen, dat ik mér gefascineerd word door de figuur van Willem den Zwijger dan door die van Teun den Klepperman of Karel van Staal. En ofschoon mijn melkboer en de onderwijzer van den overkant hun neuzen ophalen voor den Vader des Vaderlands, heeft de rede van den hoogge leerden Colebrander in de stemmige sfeer van Leiden's grootrauditorium mij ontroerd. Hetgeen niet wegneemt dat mejuffrouw Soer's boek zoo niet een weinig stuntelig, dan toch vervelend mag heeten. De historische visie van de schrijfster vermag ik in geen enkel opzicht te beoordeelcn. Doch dat zij de figuur, die de aanleiding tot het schrijven van haer roman is geweest, nigt in menschelijkheid en historische waaide op den voorgrond heeft weten te plaatsen en dat het verhaaltje" zelve wat bloedeloos en zér on-merkwaardig is geworden, moge hier vastgesteld worden. Als roman is mejuffrouw Soer's boek zér middel matig. En middelmatigheid is te meer uit den booze indien een superieure figuur er het onderwerp van moet /,ijn. E. ELÏA.S Witte Curafao Sec Cherry Brandy Menthe Glaciale Curafao Brandy