DE GROENE AMSTERDAMMER 'Weekblad voor Nederland Onder hoofdredactie van A. C. Josephus Jitta Redacteuren: L. J. Jordaan, F. G. Scheltema en M. Kann. Secretaris der redactie: G. F. v. Dam Keizersgracht 355, Amsterdam C. - Telefoon 37964 - Postgiro 72880 * Gem. Giro G. 1000 Opgericht in 1877 No. 2903 Zaterdag 21 Januari 1933 Het nationaal'socialisme in Nederland Inhoudsopgave op p a g. 2 O De critiek en het programma van ir. A. A. Mussert Heeft het nationaal-socialisme in Nederland een Icans? Tot voor kort was men geneigd deze vraag ontkennend te beantwoorden. Degenen, die zich n ons land als leiders van fascistische of nationaalsocialistische organisaties hadden opgeworpen, hadden, zoo weinig gezag, hun kennis van de economie, de staatkunde en de geschiedenis van Nederland was zoo gering, hun optreden droeg zoo zeer het karakter van sensatie, dat men aan hun actie schouderophalend voovbijging. Thans heeft zich echter een man van eenig gezag als de leider van een nationaal-socialistische organi satie ontpopt. Hij reist het land rond om propagan da voor zijn denkbeelden te maken. Hij doet een T)eroep op de burgerij. Het is dus van belang, dat Tnen aan zijn streven eenige aandacht wijdt. Ik heb den ingenieur A. A. Mussert op het oog. Hij heeft zich als civiel ingenieur een goeden maam verworven door verschillende geschriften en ontwerpen van kanalen. Zijn kennis lijkt heel wat verder dan zijn eigen vak. Hij is een uitnemend redenaar. Het is een inan aan wiens bekwaamheid «n goede trouw niemand, die zijn persoon en zijn ?werk kent, het recht heeft te twijfelen. Ik had het voorrecht dezer dagen met hem in debat te treden, in een vergadering van de Delftsche Studenten Debating Club. Het kan r/djn nut hebben, ?dat ik de indrukken, die zijn beschouwingen op die vergadering bij mij hebben achter gelaten, in het openbaar uiteenzet. De heer Mussert kan mij dat niet kwalijk nemen. Hij schuwt de open baarheid allerminst. Integendeel hij zoekt die. Het sterkste deel van het betoog van den heer Mussert is zijn critiek. Hij gispt de gebreken van het kapitalisme, het liberalisme, het socialisme en het communisme. Hij heeft slechts hoon voor ons , ,1 iberaal-democratisch regeeringsstelsel''. Een groot deel van deze critiek is gruwelijk overdreven. De zoogenaamd kapitalistische produc tiewijze heeft het mogelijk gemaakt, dat de massa der bevolking van Nederland een betrekkelijke mate van welvaart heeft bereikt, die zelfs op het dieptepunt van deze ernstige internationale eco nomische crisis nog altijd verre uit gaat boven den toestand, waarin die massa der bevolking in vroegere perioden van voorspoed verkeerde. Liberalen, socialisten en communisten zijn voor den heer Mussert n pot nat. Het zijn allemaal individualisten, kinderen van de Fransche revo lutie. Dat er in politieke denkbeelden een diepgaand verschil bestaat tusschen twee leden van de Tweede Kamer als prof. van der Bilt en den heer "Louis de Visser, is den heer Mussert ontgaan. Dat er in onze Tweede Kamer nog andere poli tieke partijen zitting hebben, zelfs een meerderheid vormen, die men met den naam van liberalen, socialisten en communisten" moeilijk kan ken schetsen, valt buiten zijn gezichtskring. Op de vraag, wat dan wel het socialisme is, dat voorkomt in den naam van zijn eigen politieke partij, antwoordt de heer Mussert, dat dit de mentaliteit is, die tot uiting kwam in het bouwen van den Keulschen Dom. Dat is zulk een verwrin ging van gebruikelijke woorden, dat het moeilijk is ernstig debat te voeren piet iemand, die zich van zulk een ongebruikelijke terminologie be dient. Zelfs het sterkste deel van het betoog van den heer Mussert, zijn critiek, waarin ongetwijfeld een kern van waarheid schuilt, is buitengewoon zwak. Wie zich als een hervormer aandient, kan niet met het leveren van critiek volstaan. Het ver trouwen, dat hij inroept, rroet gebaseerd zijn op zijn programma, op de verbeteringen, die hij aan beveelt. In de uiterst vage beschouwingen, die de heer Mussert aan dit onderwerp heeft gewijd. heb ik slechts twee positieve gedachten vermogen te ontdekken: de autarkie als economisch stelsel en de corporatieve organisatie als grondslag van een bestuursstelsel. Als een typisch nationale". Nederlandsche ge dachte, bevoelt de heer Mussert de autarkie aan. En in dezelfde beschouwing bepleit hij de bevor dering van de eenheid van Kuropeesch Nederland en Nederlandsen Indië. De combinatie van deze twee gedachten is in wezen tegenstrijdig en vol komen on-Nederlandsen. Weliswaar heeft de heer Mussert in zijn re pliek beweerd, dat hij de ..autarkie" als een feit heeft geconstateerd, doch allerminst als ideaal heeft aanbevolen. Ik ontken echter dat dat het geval was en mocht het waar zijn. dan heb ik geen enkele opbouwende gedachte in het economisch stelsel van het Nederlandsche nationaal-socialisme vermogen te ontdekken. De autarkie als economisch programma voor Nederland en Nederlandsch Indië. het streven om ons land op economisch gebied zelfsupporting te maken, nota bene ten einde de 8 rnillioen Neder landers in het leven te houden, is volkomen in strijd met de historische ontwikkeling van de bronnen van onze volkswelvaart, den handel, den landbouw en de industrie. Het y.ou een zelf moord zijn. Kn het is bovendien een afwijking van de typisch Nederlandsche traditie van den vrijen handel. Hoe is het mogelijk, dat men zulk een gedachte in Nederland als ,,nationaal'' durft aan te dienen? Dat is slechts te verklaren, doordat men zijn programma uit het Duitsch heeft vertaald, zonder zich zelfs maar rekenschap te geven van de bij zondere positie en de traditie van Nederland. Welk een bedreiging de Duitsche autarkicgedachte voor de welvaart van Nederland beteekent, is toch wel algemeen bekend. Om zulk een gedachte in Nederland als ..na tionaal" aan te durven dienen, moet men wel van iedere kennis van de feiten eri de traditie van Nederland gespeend zijn. In het Italiaansche fascisme en in het Duitsche nationaal-socialisme steekt n gedachte, die in Nederland toegepast, een zekere waarde kan heb ben: dat is het grondbeginsel van den corpora tieven staat. Het liberaal-democratische bestuurstelsel van Nederland is allerminst volmaakt. Kn ieder, die voelt voor de cultuur en de welvaart van ons land, moet ook streven naar verbetering' in het bestuur. Viooltjes Voortreffelijk» chocolade in den vorm van viooltjes. Een specialiteit. RINGER5 Let op den naam l Daartoe verdient het aanbeveling, dat men binnen het kader van onze parlementaire demo cratie aan georganiseerde belanghebbenden dele geert do, taak, om voor zoovel' dat mtt het alge meen belang overeen valt te brengen, hun eigen. belangen zelf te regelen. Die gedachte behoeven wij niet aan Italiëof aan Duitschland to ontleenen. Zij werd reeds in Neder land aanbevolen en in toepassing gebracht, vóórdat Mussolini zich van de regeering iri Italiëmeester maakte, of iemand in Duitschland ooit van Adolf Hitler had gehoord. Kr bestaai «"-liter overwegend b«~waar tegen, om aan doze organen of oen combinatie van de/.c organen do taak van den wetgew.-]' of.die van <le overheid op te dragen. Die taak moet behartigd worden door organen, die uitsluitend het algemeen belang op het oog hebben. Wanneer da nationaal-socialisten in Nederland van dit onderworp studie willen maken, kunnen zij een nuttig werk verrichten, /ij kunnen dan echter niet volstaan mot oen vertaling van oenige algemei'ne formules uit hot Italiaansch of het Duitsch. Men moot don hoor Mussert, niet naar de zwart heid van zijn hemd beoordeelen. Ken bekwaam man m«?t een hart van goud kan uit beginsel een zwart hemd aantrekken. De vrijheid is in Neder land zoo groot, dat men dat onbelemmerd toelaat. Ken hervormer moot men niet naar de kleur van zijn hemd, noch naar do goedheid zijns harten booordoolen. maar naar zijn programma. Hot programma van hot nationaal-socialisme, dat de hoor Mussert predikt, is vaag on voor zoo verre hot positief is, wemelt liet van tegenstrijdig heden. Het berust op e«'n volkomen miskenning vr;3 den feitelijkon toestand in Nederland en van "5 meest typeerende kenmerken van do Nederlandsche traditie. Het is in strijd met, de vrijheid van den handel, de volksregeering. zooals zij in den bloeitijd van Nederland onder den drang der omstandigheden is gegroeid, de vrijheid van denken en een gezond internationalisme, beginselen, welke krachtens een oude traditie nergens ter wereld in hoogere mate dan in ons vaderland worden geëerd. Het nationaal-socialisme van den heer Mussert, dat zich in Nederland als nationaal aandient, is letterlijk uit het Italiaansch en Duitsch vertaald, zonder ook maar eenigszins rekening te houden met ons eigen land. Het heeft in Nederland niet de minste kans. Knkele goede elementen, welke het bevat, ver drinken in een zee van gebreken. Het kan ons land niet schaden, hoogstens de reputatie van den bekwamen ingenieur Mussert. A. C. JOSKPHUS JITTA