Historisch Archief 1877-1940
18
De Groene Amsterdammer van 21 Januari 1933
N o. 2903
Zoete most volksdrank
(Slot van pag. ij)
\
II
&*.
r,
f*
De prijs in de laatste jaren van de groote hoeveel
heden bessen, frambozen en aardbeien die wij telen
kan ook geen belemmering zijn geweest voor de
fabriek-matige bewerking. De onbekendheid met
dezen dra.nk zou ook een rol gespeeld kunnen hebben
maar dit is een factor, waarvan men bijna niet
mag veronderstellen, dat deze aanwezig zou zijn
geweest in de kringen der fruitverwerkers.
Hoe het ook zij, zoete most" werd niet vervaar
digd. Thans zal het anders worden. Fruit en zelfs
voor de zoete mostbereiding zeer geschikt fruit,
hebben wij in voldoende hoeveelheid. De prijs is
laag genoeg om een loonende verwerking mogelijk
te maken en het publiek wil thans dranken, die
gezond, smakelijk en natuurzuiver zijn. Het kan
niet anders of de zoete most" moet volksdrank
worden, zooals de Süszmost dit reeds is in Zwitser
land en bezig is te worden in Duitschland en
Amerika. De wijze, waarop hij dit moet worden is
een kwestie, wtlke de praktijk zal aangeven. In
elk geval is hiervoor samenwerking noodig tusschen
verschillende groepen der bevolking. In de eerste
plaats moeten d.e fruittelers medewerken, want
het is hun belang, dat het fruit, dat niet voor
consumptie geschikt is, verwerkt wordt. Zij kunnen
dit doen door zelf het nieuwe product te drinken
en het anderen voor te zetten. Op deze wijze ont
staat reeds een propaganda, die niet genoeg kan
aanbevolen worden. ?
De vraag, die hierbij naar voren komt, is op
welke wijze het product geschonken en gedronken
moet worden. Ik stel mij voor, dat dit op drieërlei
wijzen kan geschieden. In de cantines, café's en
hotels moet het per glas verkrijgbaar zijn. Dit kan
op een goede wijze geschieden, daar er kannen
bestaan van ongeveer 25 L. inhoud waaruit de
zoete most" getapt kan worden, zonder dat lagere
organismen in den drank terecht komen. In deze
kannen -blijft hij langen tijd goed.
Voorts moet de zoete most" in fleschjes van
ongeveer 250 a 300 cc. verkrijgbaar zijn, evengoed
als in halve en heele wijnflesschen.
Het glas, waarin moet worden geschonken,
behoeft niet te worden besproken, daar dit zich
richt naar den wensch van het publiek. Wenscht
men den,,zoete most" in den vorm van limonade te
drinken, dan komt de kleine of groote tumbler in
aanmerking. Maar waarom zou men hem ook niet
in wijnglazen schenken. Ik stel mij voor, dat dit
afhankelijk gesteld kan worden van de kwa'iteit.
De kwaliteit is behalve van de bereiding ook afhan
kelijk van de variëteit vrucht, die voor de bereiding
wordt gebruikt. Waarom zou men ook niet uit onze
fijne kwaliteiten appels en peren mosten bereiden en
zouden deze mosten niet tegen iets hoogere prijzen
kunnen worden verkocht, in verband met de
prijzen der vruchten.
De vruchtenvariëteit speelt een zeer groote rol
bij den smaak van den drank. Ik wil u reeds ver
klappen, dat de druif Muskaat van Alexandriëen
de appel Cox-Oranje pipping buitengewoon fijne
zoete mosten leveren. Waarom zouden we verder
het versnijden niet toepassen en door combinatie
van diverse mosten extra fijne dranken bereiden.
Ik denk b.v. aan een samenvoeging van peren- en
aardbeienmost, aan een versnijding van
boschbessen met zwarten bessenmost enz. Alles is op dit
gebied nog mogelijk en ik verzeker u, dat uiterst
fijne merken verkregen kunnen worden.
Ook is het mogelijkomdenzoetenmostmetkool
zuur te impregneeren, zoodat mousseerende dran
ken worden verkregen, waaraan door sommige
personen de voorkeur gegeven zal worden.
Als ik tot slot nog op een andere mogelijkheid
wil wijzen in het belang van hen, die aan een drank
met gering alcoholgehalte den voorkeur geven, dan
is het op de vermenging van vruchtenwijn met
zoete most." Door het gebruik van de E.K.filter is
het mogelijk geworden om het alcoholgehalte van
wijnen naar verkiezing te veranderen. Men kan
zoo dranken verkrijgen, die een weinig alcohol
bevatten en vaak smakelijker zijn, dan de onver
sneden sterk-alcohol-bevattende producten, daar
het aroma en het suikergehalte van den zoete most"
zich uitstekend paart aan het aroma van den wijn.
Men bemerkt dus, dat met de vervaardiging
van zoete most" de weg voor een verandering in den
smaak van het publiek open staat en wij hopen,
dat deze gevolgd zal worden in het belang van onze
vaderlandsche fruitteelt en industrie.
Kroniek van
den dans
J. W. F, Werumeus Buning
Serge Ijifar
Serge Lifar, eens Diaghilew's opkomende ster, is
in de laatste jaren een der eerste West-Europeesche
dansers geworden van de nieuwe generatie in.
Rusland weten wij zoo goed als niets en hij is
thans Balletmeester aan de Parijsche Opera.
Hij is van het geslacht dat, opgevoed onder de
oude Russische meesters als t'cchette, en onder
de jongere regisseurs als Massine, Nijenska en
Balanchine, de oude school der techniek in eere
hield, maar tevens zocht naar nieuwe dansvormen.
Hij beheerscht de oude techniek met een volmaakte
virtuositeit, maar ze voldoet hem niet ten volle.
Hij zoekt ze te verrijken met acrobatie, met nieuwe
variaties van bewegingen, met uitbreidingen en
veranderingen in de oude dansfiguren, die de oude
meesters tot die magistrale en woedende veront
waardiging gebracht zouden hebben, waartoe
slechts een oud balletmeester in staat is Ook de
oude meesters hebben niet altijd gelijk. De ballet
techniek wijzigt zich mettertijd als alles, en zoolang
ze zich wijzigt op den grondslag van het goede
overgeleverde ambacht behoeft men geen vrees
te koesteren, noch voor de toekomst van het ballet,
noch voor de magistrale vervloekingen. In n
ding hadden de oude balletmeesters echter gelijk.
Zij noemden de nieuwe experimenten vaak barok
en grotesk, in tegenstelling met hun klassieke vorm
en opvatting.
Serge Lifar als balletregisseur neigt tot het ba
rokke, groteske en experimenteele. Dat is zijn
goed recht. Maar wanneer men een ballet als zijn
Prométhée ziet op dezen eenigeiillaagschen avond
dat men hem in ons land te zien kon krijgen, dan
treft er een sterke tegenstelling tusschon. Lifar, den.
danser en Lifar. den regisseur. De regisseur kiest, een
mythologische stof en verwerkt die tot ballet, met
toepassing van velerlei bewegingen die grillig,
gezocht, acrobatisch en experimenteel aandoen.
Zijn stof is klassiek, zijn beweging grotesk en barok,
oiiharmon'sch. De danser Lifar danst die beweging
met volmaakte virtuositeit: aan de uitvoering van
het ballet hapert het niet; maar het geheel voldoet
niet. Men staat voor een innerlijke tweespalt.
Hoe oneindig volmaakter als dans-dramatische
vorm was b.v. Petrouchka, waar darisinhoud en
balletvorm een volkomen eenheid vormen, omdat
alle elementen van edelen dans, volksdans en gro
teske, er op de ware plaats in gesteld zijn. Hoeveel
volmaakter zijn b.v. enkele balletten der
MonteCarlo-balletten als ,,Jeux d'Enfants" en
..Ooncurrence" waar een speelsch en grotesk onderwerp
alle mogelijkheid laat voor toepasselijke experimen
ten die in wezen met Lifar's streven verwant zijn.
Lifar, de dansregisseur koos een grootc drama
tische stof, de Prometheus-legende. en koos er
groteske bewegingen bij. Het past niet. Balletstof
en dansinhoud zijn tegenstrijdig, en de volmaaktste
danser verzoent ons niet met die tegenstrijdigheden,
hij treft ons geen enkel oogenblik met de
grootschheid van zijn dramatische stof. doch slechts door
de virtuoze kantteekeriingen van beweging, die hij
er op verzon.
Dat is karakteristiek voor veel moderne ballet
kunst die nieuwe wegen zoekt: de nieuwe
dansdramatische-vorm, de nieuwe balletvorm is reeds
veel zuiverder verschenen in grotesken en persi
flages in danskluchten en parodieën, dan in be
werkingen van grooter opzet en allure.
Wellicht maakt de balletkunst thans eenzelfde
crisis door als voor de verschijning van Diaghilew's
balletten in West-Europa. Ha,ar virtuositeit is
grooter dan ooit. en veclzijdiger. Haardramatischen
vorm kan zij evenwel slechts zelden vinden. Even
als de groote tooneelschrijver is de groote ballet
dichter schaarsch, in dezen tijd. Pin waarschijnlijk
mogen wij veeleer van Massine en Fokine een
nieuw meesterwerk verwachten, die ook in
balletdramatisch opzicht geneigd zijn tijdelijk de oude
traditie weer op te vatten en die geboren regisseurs
zijn, dan van Lifar, die opnieuw toonde een gebo
ren danser, doch geen regisseur te zijn.
De reactie van een publiek is in een geval als dit
steeds merkwaardig. Het heeft een snobistisch
applaus over voor de experimenteele Prométhée;
het raakt in vuur bij een gaaf, zij het dan ietwat
verbleekt romantisch ballet als ,,Le Spectre de la
Rose" of bij de nog steeds volmaakte eenheid van
dans die ,,L'Oiseau Bleu" biedt. Het is wars van
experimenten en verlangt eenvoudige, begrijpelijke
vormen. Het neemt de laagste vormen van die
soort zelfs ten onrechte eerder aan dan hooger
staande kunst in een vorm die het niet begrijpt en
niet verwerken kan. Het heeft gelijk, niet altijd
in wat het toejuicht; maar bijna altijd in wat het
eigenlijk verlangt toe te juichen. Het zal verwachte
lyriek waardeeren boven waarachtige, maar moeilijk
begrijpelijke cerebrale kunst, omdat het lyriek
verlangt. Het zal vrij groven maar voortvarenden
dans toejuichen boven verfijnde bizarhei;!, omdat
het voortvarenden dans verlangt.
Het verkiest Lifar den danser, verre boven Lifar
den choregraaf en ook waar het ongelijk heeft, heeft
het gelijk: ongelijk wellicht in wat het waardeert.
maar volkomen gelijk in wat' het onbewust en ele
mentair zoekt, en soms tevreden is met wat het
in versleten vormen vindt.
Tentoonstellingen
Toonkamer Bij den Dom, Utrecht. Werk van
Jan Boon. Tot 22 Jan.
Kunstzaal van Lier, Amsterdam. Teekeningen
W. O. J. Nieuwenkamp. Tot 22 Januari.
..Addisson". Amsterdam. Foto's van Lood van
Beïinekorn. Tot 25 Januari.
Kunstzaal van Lier, Amsterdam. Schilderijen
van Jan van Herwijnen. Tot 20 Januari.
Kunsthandel Huinck & Scherjon, Amsterdam.
Werk van Radda. Tot l Februari.
Kunstkelder, Amsterdam. Weefwerk,
teekenir.gen en beeldhouwwerken. Tot l Februari.
Frans Buffa & Zonen, Amstardam. Honderd
teekeningen van Constant Permeke.Tot 2 Februari.
Kunsthandel van Wisselingh en Co., Amsterdam.
Fransche schilderkunst. Tot 4 Februari.
Kunsthandel Wagenaar, Utrecht. Schilderijen
door G. van Yperen. Tot 4 Februari.
Arti et Amicitiae, Amsterdam. Werken van
Bobeldijk, Jurres, Westermann en Woltjer. Tot
(i Februari.
Teyler's Museum, Haarlem. Teekeningen door
Joseph Teixeira de Mattos. Tot 12 Februari.
Rott mlamsche Kunstkring. Rotterdam. Werk
van Toon Kelder. Tot 12 Februari.
Voor de Kunst. Utrecht. Werken door Elisabeth
Adria-ü-Hovy. Tot 13 Februari.
Toonzaal Helene Meyer Timmerman Thijssen,
Den Haag. Verzameling toegepaste kunst. Tot
14 Februari.
Kunstzaal A. Vecht, Amsterdam. Tentoonstel
ling van werk van Spaansche schilders en beeld
houwers. Tot 15 Februari.
Kunsthandel Dorus Hermsen (Het Huys van
Jan de Witt) den Haag. Oude kunst. Tot
15 Februari.