Historisch Archief 1877-1940
De Groene Amsterdammer van 11 Februari 1933
N o. 2906
Koloniale mogendheid ** of niet
K. W. L. Bezemer
Het nationale" karakter
van het nationaal socia
lisme in Nederland
De muiterij op de Zeven"
In den Haag, de bij uitstek Indische
Hollandsche stad, was iets van onrust en ongerustheid
merkbaar toen de week inzette met hoogst ernstige
en alarmeerende berichten over muiterij op ,,de
Zeven Provinciën" (in marinekringen genoemd
,,de Zeven"). Onder de stille, lezende groepen
die zich in verschillende deelen van de stad voor
de bulletins hadden samengepakt trof men telkens
personen aan, voor w^e het feit van de muiterij
nog veel meer beteekende dan voor de niet
koloniale Hollanders om hen heen.
Een Hollandsch oorlogsschip overmeesterd door
de Inlandschc schepelingen; een Hollandsch oor
logsschip dat daar ver weg in den Indischen
Oceaan vaart onder door geweld vermeesterd
commando van Inlanders, die hun officieren en
andere Europeesche meerderen gevangen houden !
Men moet feitelijk eenigen tijd in Indiëzijn geweest,
om iets van den diepen indruk te kunnen begrijpen,
die deze ongehoorde feiten maken op ieder
IndischHollandsch gemoed, dat zich de ontstane situatie
realiseert. Welk een blamage.
Er was een climax in de wijze, waarop de
ontevredenheid en het verzet van het personeel,
in verband met de ingevoerde salarisverlagingen,
zich uitten. De vorige week Maandag begon
het met een weigering van de Europeenchfl korpo
raals en minderen van de ,,.Tava", de Evertsen"
en de ,,Piet Hein", om bij het ochtendappèl aan
te treden. De recalcitranten lieten zich door een
toespraak tot bedaren brengen. Vrijdag daarop
"?.?tikten de Inlandsche schepelingen van de
oorlogsschepen in de haven en bij de
marineinrichtingen van Soerabaja het, op het
morgenappèl te verschijnen, waarop er 428 dienstweige
raars werden gearresteerd. Dienzelfden dag ligt
de Ze\en" te Oleh-leh. 's Avonds is er volgens
Aneta instuif" aan boord, hetgeen de Nieuwe
Rotterdammer het onderschrift in de pen geeft
dat zulks wel bewijst dat de stemming aan boord
niets te wenschen laat"!
Och, de stemming van de vroolijke instuivers
zal wel niets te wenschen hebben gelaten, maar
hoe slecht de commandant en de officieren de
eigenlijke stemming peilden, bleek wel daaruit,
dat zij een instuif organiseerden, terwijl hun man
schappen een uit-stuif" voorbereidden.
Het frappeert, dat deze muiterij in het
groot zoo vlot en in alle stilte werd georgani
seerd; maar dat het plan kon worden voor
bereid en de opzet tot een goed einde gebracht,
zonder dat er iets tot de superieuren doordrong,
is haast onbegrijpelijk. Het hoofd nog vol van
instuif herinneringen zijn de commandant en de
meeste officieren in de sociëteit aan het naboomen,
misschien nog wat aan het nadansen; die aan
kondiging, dat de Zeven" zonder commandant
zou vertrekken, 't was toch maar 'n grapje! Tot
een van de aan boord gebleven officieren ontdaan
binnenvalt en aan zijn commandant rapporteert,
dat hij nog net in zee is kunnen springen toen de
bemanning begon te muiten en dat het schip juist
wegstoomt in handen van deoproerlingen. Waarop
de commandant een
CouvernementsstoomerreqtiiJ'eert en zielig achter zijn schip gaat aanvaren.
Men vraagt zich'werkelijk af, of het eensgezinde
en blijkbaar óók onverwacht komende verzet in
Soerabaja (waar de manschappen bovendien af
komstig waren van verschillende schepen en van
diverse maimeimichtingen) den commandant en
zijn officieren niet eenigszins wakker had moeten
schudden, hen minder zorgeloos, meer op hun
hoede had moeten doen zijn.
Het kordate in het optreden, het feit dat
erradioberichten in Hollandschen en Kiigelschen
tekst voor de wereldpers worden uitgezonden,
de geheele opzet, wijst er op, dat het hoogst
waarschijnlijk moet worden geacht, dat alles wat
plaats vond, geschiedde onder directe o l' indirecte
Europeesche leiding.
De indruk, dien deze muiterij in het Oosten zal
maken, de nu nog onzichtbare gevolgen ervan,
mogen niet onderschat worden. Juist den
Oosterling zal zulk een gezagsaanranding een diepe
impressie geven. Gezag en macht zijn alles voor
hem, maar dan ook onwrikbaar en zoo noodig
voelbaar. ledere verslapping en weifeling, ieder
teeken van achteruitgang en gezagsdecadentie
legt zich onvergetelijk vast in zijn gemoed als een
bewijs, dat er schroeven loszitten in het gezags
apparaat. En zoo zal de geschiedenis met de
Zeven Provinciën" hem bijbrengen, dat er thans
zelfs groote schroeven, die een onmisbare plaats
innemen, merkwaardig beweeglijk en labiel zijn
geworden.
Het feit van deze" muiterij komt wel op een
kritiek oogenblik in onze koloniale geschiedenis.
Zelden zag Holland zich zóó economisch bedreigd
in Indiëals in deze dagen. Zelden ook was er zóó
weinig' lijn en richting te onderkennen in daden
en maatregelen van de Overheid uitgaande, als
gedurende de laatste jaren.
Natuurlijk, la critique est aisée enz., maar toch,
is er wellicht niet deze grondfout of grondoorzaak
aan te wijzen, dat men steeds minder is gaan
realiseeren, wat de positie is van een mogendheid,
zelfs een kleine mogendheid, die koloniën heeft?
Van tweeën n, of men wil zijn koloniën
houden f niet. Aannemende dat men ze wil
behouden, dan dient men voortdurend in het oog
te houden, dat men uitsluitend uit hoofde van zijn
machtspositie tegenover vreemde onderdanen
(Oosterlingen in dit geval) staande kan blijven.
ledere andere opvatting is onlogisch, huichel
achtig, onjuist.
Breede lagen van socialistische Hollanders.
anderen vol van onjuiste ideologieën hebben
onze werkelijke macht in Tndiëoneindig schade
gedaan door het waandenkbceld, dat men vreemde
landen met vreemde onderdanen kan regeeren
door ervan uit te gaan dat onze Oostorsche onder
danen on'/e broeders zijn. Onmogelijk: het is
volkomen juist wat een Pranschman schreef.
dat de woorden onderdaan en broeder met elkaar
vloeken.
Wij regeeren Indiëuit hoofde van onze imperia
listische machtspositie en wanneer we daarvan
niet alle consequenties willen aanvaarden, dan
kunnen we beter uit Indiëweggaan. Dan zullen
duizenden Hollanders het in de toekomst zonder
Indiëmoeten doen; ook de socialistische en andere
woordvoerders en hun kinderen en kindskinderen
zullen vette baantjes in Insulinde kwijtraken. En
Holland zelf zal vél en vél armer worden en veel
van zijn aanzien verliezen.
Wil Holland Indiëop den duur behouden, dan
zullen wij ons eigen belang dus vóór al het andere
laten gelden en Indië'en zijn volk komen op de
tweede plaats, welke dan natuurlijk nog zeer
goed kan zijn. Willen wij de meesters blijven.
dan moeten we ons als meesters gedragen, anders
gooien onze onderdanen ons er vandaag of morgen
uit. Daar komt het in het kort op neer. Onze
machtsmiddelen moeten dan echter perfect in
orde zijn. Een koloniale marine, een koloniaal
leger en een koloniaal bestuur, die volkomen
betrouwbaar zijn. Keurcorpsen waarvan het
streng geselecteerd personeel boter dan welk
ander betaald moet worden, omdat ze de stutten
zijn van ons koloniaal gezag. (Niet voor niets
worden in het Sowjet-Hijk de soldaten het best
van alle ambtenaren gesalarieerd eri behandeld).
Wat ei' thans op de ,,Zeven Provinciën'' i.s
geschied bewijst dat men zoo volkomen ..er naast"
is. wanneer het erop aankomt ziek voor oogeii te
stellen wat een l jloniale marine moet zijn. dat
men beter doet van den grond at' aan, een. nieuwe
vloot bezetting (en ook eert goeddeels nieuw leger)
te ereëereii.
Tenzij men in I Folland langzamerhand van
meerüng is, dat het hemd niet nader is dan de
rok en dat, aangezien Indiëer blijkbaar beter
aan toe is zonder een koloniseerend vreemd land
boven zich, wij .er maar moeten weggaan.
Ten bewijze van de stellingen, die ik in de hoofd
artikelen van de Groene van 28 Mei 1932 en 21
Januari j.l. heb ontwikkeld, laat ik hier volgen
een citaat ontleend aan Der Angriff" (Berlijn)
van 12 Januari 193:!.
Der Auslandspressestelle bei der Reichsleitung wircl
ber Holland und die Fortschritte der hollandischen
Nationalsozialisten gemeldet:
Die landlaufige Meinung unserer Nachbarn am
Zuidersee ber Deutschland lautet etwa:
Deutschland hat nach dem Kriege nichts hinzugelernt, es will
wieder rusten und nach Weltherrschaft streben. Die
braunen und grauen Bataiüone stehen .schon bereit.
Deutschland wird wieder der gewaltige und
gefahrHche Nachbar von 1914." Und leise fügt man hinzu:
Das jetzige schwache Deutsche Reich, vorausgesetzt,
dass es uns Hollandern möglichst viel Ware abkauft,
ist uns lieber."
Aber man ist klug in Holland; man will die Dinge
nicht auf die Spitze treiben. Man besinnt sich darauf
dass 90 v. H. des niederlandischen Durchgangshandels
nach Deutschland geht. Die Entrüstung ber die
deutschen handelspol itischen Selbstschutzmassnahmen
weicht der kaufmannischen Betrachtung: ,,Bei einem
schwachen Schuldner muss mm Geduld haben."
Diese Rechnung hat aber ein Loch. Ein dem
Bolschewismus verfallenes Deutschland ware nicht nur
militarisch eine weit grössere Gefahr für Hollar.d ! Man kennt
in Holland die russischen Methoden: Annulierung der
Auslandsschulden, Dumping, Erpressung !
Unddennoch gibt man in Holland die
alteingewurzelte Betrachtungsweise Deutschland gegenüber nicht
auf, obwohl man allen Grund dazu hatte, die natu nale
Wiedergeburt Deutschlands im Sinne Adolf Hitlers
schon lange zu unterstützen.
Nur eine Bewegungin Holland sieht die kommenden
Dinge klar. Es ist der junge niedcrlandische
Nationals >zialismus. Er stellt nicht das Trenuende, sondern das
Holland und Deutschland Vereinigende voran. Dort bei
den jungen, hollandischen Nationalsozialisten hort man
ganz neue Töne: H >lland istin den Handen der Juden '
Unsere hollandische Freiheit existiert nur ncch zum
Schein und kann jeden Tag ein Ende nehmen, wenn es
den Grossmachten passt !
In das hollandische Kolonialreich dringen Fremden
ein, namentlich Japaner, und legen unscre hollardische
Textilindustrie um. Ausserdem ist Holland bedreht von
Frankreich und Russland."
Die niederlandischen Nationalsozialisten fcrclern
wei ter:
D^utschland und Holland gehören zusammen wie
Herz und Lunge eines Leibes. Holland kann, wenn es
sstne Freiheit bshalten will, dies nur tun als ein
gleichberechtigter Partner einer grossen
kontinentalgermanischen Völkergemeinschaft."
Vor dreieinhalb Jahrhunderten habcn sich die nieder
landischen Landschaften: die Hollander, Gelderlander
und Friesen zusammengeschlossen zu einem
8o-jahrigen Kampfe zur Erhaltung ihrer gcrmanischen
Yolksseele. Die Niederlander mussten sich damals vom gros
sen Deutschen Reich trennen, dessen zehnten
burgundischen Kreis sie lange gebildet batten. Jetzt sieht
der niederlandische Nationalsozialismus die Zeilen
kommen, dass sich die Völker gleichen Blutes in Nord-,
West- und Mitteleuropa zusammenschliessen, vor
Flandern bis weit ber den danischen Sund hinaus !
Die Hoffnung des grossen deutschen Historikers
Heinrich von Treitschke dass die 1648 ausgeschiedenen
deutschen Yölker einstens zum Deutschen Reiche
(freilich jetzt in einer neuen Bedeutung !) zurückkehren
mógen steht wie ein Morgenrot am Horizont.
In Köln habcn niederlandische Nationalsozialisten
unsere deutschen Organisationen studiert. Die Früchte
diescs Hesuches zeigen sich bereits: In allen grosseren
Stadten Hollands werden Ortsgruppen und provinziale
l'arteibüros ins l.eben gerufen. Ordnungsgruppen
werden geschaffen: zu Fuss, zu 1'1'crd, zu Rad ja
sclbst ein KSKK! Der niederlandische Nationalsc
zjalismus marschiert l
Ganz Deutschland aber, nicht nur die N.S. D. A. P. allc-in,
hat (mimi, den hollandischen Nationalsozialismus
wohhvollend zu betrachten, denn dieser allein bietct
(iewahr, dass am Stelle eines cngherzigcn j
discli-materialistischcn Kramergeistes eine grossziïgige. den
\virklicli gerimnischen Interessen dienende Auffassun,!,' in
unserein zwar kleinen, aber seiner Geschichtc und seinen
('haraktereigenschatten nach ausserst \vertvollen
Xachbarvolke einzieht.
A. C. JOSKP11US JITTA