De Groene Amsterdammer van 18 Februari 1933 N o. 2907 Een onmisbare hulp bij de spijsbereiding M. Wittop Koning Vleeschextract Toen omstreeks het midden van de vorige eeuw de beroemde Duitsche scheikundige Justus von Liiebig een procédéuitdacht om bouillon in te dampen en te verduurzamen, heeft hij waarschynIqk niet vermoed, hoe het artikel dat onder den naam van vleeschextract" in den handel kwam, mettertijd zou worden gerangschikt onder de vrij wel onmisbare hulpmiddelen voor de huisvrouw. Het was toen min of meer een luxe-artikel het is thans een ingrediënt, dat in elk kruideniers boekje om den zooveel tijd wordt opgeschreven en dat in elke provisiekast zijn eigen plaats in neemt. "Gevolg gedeeltelijk van de tijdsomstandigheden, gedeeltelijk van de onvermoeide pogingen der fabrikanten tot perfectionneering van het productVan de tijdsomstandigheden. Immers, wie onder het oude régime van het kolenfornuis gewend was bouillon te trekken, die bestelde het daarvoor benoodigde vleesch, zette dit op met de vereischte hoeveelheid water en liet het volgens voorschrift trekken, zachtjes en lang". Het vuur brandde toch, een achteraf-plek je op de fornuisplaat was gemakkelijk te vinden: het brandstofverbruik onderging op die manier ter wille van den bouillon niet de minste stijging, en evenmin was er kans, dat de bouillonpan een plaats zou innemen, die eigenlijk voor een ander gerecht moest worden, bestemd. Die toestand veranderde, toen allerwege het gas in de plaats trad voor de kolen. Gedurende een uur of vier een gaspit in gebruik nemen voor n gerecht dat bleek ten eerste duur en ten tweede, als gevolg van de meer beperkte ruimte, lastig; nog daargelaten het feit, dat aan werkelijk zacht jes" trekken niet altijd de hand kon worden ge houden. Vooral niet in den eersten tijd, toen spaar brander en sudder "brander hun intrede nog niet hadden gedaan, en de geur van den bouillon door het harde koken der vloeistof vaak meer in de keuken dan in de pan te vinden was. Is het wonder, dat de huisvrouw niet lang noodig had om in geestdrift te geraken voor het vleeschextract, dat haar binnen enkele minuten den gewenschten bouillon verschafte? De tijdsomstandigheden o.a. in verband met beperking van personeel wekten verder meer en meer in de huisvrouw het verlangen naar effi ciency": als een gerecht bereid kan worden in een kort tijdsbestek, waarom dan vastgehouden aan een bereidingsduur van uren? De vleeschsoep met den kortsten kooktijd de pouletsoep met vermicelli zal, gesteld al, dat de poulet spoedig bereikbaar is, niet binnen ander half uur gereed zijn: een vermicellisoepje van vleeschextract daarentegen vraagt niet meer dan een half uur. Dezelfde opmerking kan gemaakt worden in verband met verschillende sausjes. Een vóór schoteltje of een lunchgerecht van gehalveerde hardgekookte eieren met een kerry- of een mosterdsaus; van gekookte macaroni of rijst met een toma ten- of een kaassaus; van een groenterestje Brusselsen lof, bleefcselderij met een bouillonsaus. ... het zijn alle gerechten, waarvoor w*, in hoofdzaak de benoodigdheden altijd in voorraad hebben, en waarvan de smaak met behulp van het opgeloste bouillonblokje zeker niet zal lijden door den korten bereidingstijd. Bijna zouden we in dit opzicht van efficiency maatregelen den puren" bouillon vergeten. Toch behoort ook die in hetzelfde lijstje thuis en wel op de allereerste plaats: immers, juist om den bouillon op zichzelf, den drink-bouillon" is de fabricatie van vleeschextract indertijd begonnen. En nu is het geen verwijt, dat ik tot alle Hollandsehe huisvrouwen zou willen richten (het present company excepted" laat ik graag gelden!), maar er bestaan bouillon-treksters, die het aan vleesch bestede geld niet productief weten te maken in den afgeleverden drank: haar brouwsel hangt min of meer ^an het toeval af. Voor haar is het een zegen, dafrde fabriek een volgens be proefde methodes bereid artikel verschaft, waar van het effect altijd goed is. ... mits de gebruiks aanwijzing nauwkeurig wordt in acht genomen. Onder de tijdsomstandigheden die onwillekeurig hebben bijgedragen tot het populariseeren van vleeschextract, valt ten slotte te noemen de drang naar bezuiniging", die het terrein van de huisvrouw tegenwoordig zeker niet ongemoeid laat. 't Spreekt vanzelf, dat onze in de keuken getrokken bouillon zelfs al zijn op 't oogenblik de vleeschprijzen niet hoog in prijs nooit zal kunnen concurreeren met een in 't groot gefabriceerd vleeschextract, afkomstig uit streken waar men over enorme vleeschvoorraden tegen zeer lagen prijs beschikt. Een eenvoudige berekening ter illustratie. Wij bestellen voor l L. drinkbouillon" l pond vleesch a f 0.50 (een zér lagen prijs!) en we zullen dan voor elk van de 8 kopjes die uit deze hoeveel heid kunnen geschonken worden dus ongeveer 6 ets moeten rekenen, zonder het brandstofver bruik mee te tellen. We gebruiken per bouillonkop n Maggi-blokje en we bereiken hetzelfde resultaat voor 2x/2 ets. Eerlijkheidshalve moet ik hier even wijzen op het uitgetrokken bouillonvleesch, dat we als bij product overhouden en dat zeker niet als geheel waardeloos mag worden beschouwd. De schoteltjes echter, die we er van zouden willen bereiden, veroorzaken uit den aard der zaak weer uitgaven voor de verschillende benoodigdheden, die er geur en smaak aan moeten meedeelen. * * * Krijgen we uit deze voorbeelden den indruk, dat de tijdsomstandigheden niet vreemd zijn aan de populariseering der vleeschextracten, voor een zeer groot deel is de algemeene waardeering dezer producten mede een gevolg van het streven der fabriek, om steeds voeling' te houden met de wenschen der afnemers, zelfs waar deze onderling van elkaar mochten verschillen. Zoo mogen b.v. in het groeibedrijf de restau rants vloeibare vleeschextracten misschien gemakkelijk zijn... . voor de huisvrouw is het veel handiger, als ze de precies op maat verdeelde blokjes tot haar beschikking heeft, geheel pasklaar voor den in Nederland gebruikelijken bouillonkop met zijn 1.5 d.L. inhoud. Oaan de wenschen tot vereenvoudiging nog verder, en wil men zelfs het bewerken van den bouillon tot soep uitschakelen ? Ook die mogelijkheid is door den fabrikant onder de oogen gezien. Het vleeschextract, dat anders tot blokjes of tot korrels wordt verwerkt, verschijnt voor dit verder strekkende doel in combinatie met de diverse ingrediënten, die bij een rechtgeaarde soep behooren: de bindmiddelen, de smaakgevende stoffen, enz. De gebruiksaanwijzing geeft eenvoudig de hoeveelheid water aan, waarmee het tablet" tot soep zal worden gekookt. ... en het gerecht komt in orde zonder eenige eischen te stellen aan de culinaire begaafdheid der kookster. De bereidings tijd neemt gewoonlijk niet meer dan V2 uur in beslag, en wat de onkosten betreft.... tegen een prijs van ongeveer 5 ets per bord kan niemand bezwaar hebben ! J. D. STRUIJS & Zn. Tel. 37906 -Amsterdam - Prinsengr. 837 Begrafenissen (naar verkiezing met auto's en rijtuigen) Crematie en Transporten van uit alle plaatsen N.V. Meubelmagazijn Eden*' Molsteeg ~~ Amsterdam BOEKENKASTEN j?W. H. POLMAN TUIN l OVERTOOM 526 * Telefoon 82660 f Begrafenissen - Transporten - Crematies BEGRAFENISVEREENIGINQ SAX J r. AMSTERDAM Z (Hoofdkantoor) P. C. Hooftstraat 38 Tel. 20341 2425O BUSSUM (Bijkantoor v/h Qool) Brinklaan 138 Telefoon 2275 BEGRAFENISSEN - CREMATIE - TRANSPORTEN BELANGRIJKE KUNSTVEILING L R. W. P. DE VRIES A. G. C. de Vries) AMSTERDAM ? P.W.P. DE VRIES SINGEL U16 T AMSTERDAM l SINGEL 146 GRAVURES EN ETSEN van de 15de tot de 19de eeuw. Verzameling van een Belgisch Kunstliefhebber; OUDE EN MODERNE TEEKENINGEN TOPOGRAPHIE van Amsterdam enz. Kijkdagen Zaterdag 18, Zondag 19 en Maandag 20 Februari a.s. van 10?4 uur. Veiling: Dinsdag 21, Woensdag 22 en Donderdag 23 Februari a.s., des middags 2 uur en des avonds 7J uur,. Catalogus 1394 nos., met ca. 50 reproducties f 1.