No. 2909 De Groene Amsterdammer van 4 Maart 1933 17 Radio en Grammofoon De nieuwe mode-golf lengte: 57 cm L. J. van Looi Dat zal nog wel een tijdje duren! Senator Marconi, de heer der radio golven, is een veelzijdig man. Onge twijfeld is hij een van de bekwaamste onder de radio-onderzoekers. Maar heel 7.eker is hij een van de handigste voortbouwers op wat anderen vóór hem werkelijk ontdekt hebben. Dat is geen blaam, die ik op senator Mar coni wil werpen. Integendeel ! De laboratorium-geleerden hebben over het algemeen een groote fout: zij werken te veel in het louter theoreti sche door, zonder te letten op de mogelijkheid van practische aan wending en op de rentabiliteit. Daar om is het goed, dat er andere geleerden zijn, die voornamelijk er op uit zijn om de resultaten van de onderzoekin gen practisch in gebruik te brengen. Marconi is er daar n van. Bovendien is Marconi een goed reclame-vakman. Hij weet altijd precies, hoe hij zijn nieuwe uitvindingen moet voorberei den, opdat zij bij het publiek inslaan. Zonder aan de belangrijkheid van het onderwerp iets af te willen doen, moest ik deze opmerking vooraf laten gaan aan de bespreking van de door Marconi ingevoerde nieuwe mode golflengte. Namelijk die van 57 centi meter. Sinds jaren weten wij, dat het de kortegolflengten zijn, waarin de toe komst van de radio ligt. De amateurs hebben het terrein van de golflengten onder de 100 meter ontsloten en aan getoond, dat dit het geschikte golf lengtegebied voor het verkeer over groote afstanden, voor het wereldverkeer is. TJit dit eigenlijke amateurgebied zijn de ontdekkers terugge dreven tot een zeer klein gebied tusschen de 40 en 50 nieter. Tegelijkertijd zijn de amateurs afgedaald tot een nog lager golflengtegebied, namelijk onder de tien meter. Maar nu behoef den zij den radiotechnici niets meer te loeren ! Voordat de amateurs goed en wel ingericht waren om op die golflengten te gaan zenden, waren de officieele laboratoria van de groote radiofirma's er al lang mee bezig. En zij exploreerden eerst de golfleng ten om de zeven meter. Wat daarbij gebleken is tot dusverre, weet men AAN INZENDERS VAN MANUSCRIPTEN wordt verzocht bij hun bijdragen een gefran keerd briefomslag met adres van den afzender in te sluiten. uit vroegere artikelen. Deze golfleng ten gedragen zich ongeveer als licht stralen, zij buigen zich niet, zooals de grootere golflengten om de aarde heen, doch worden door gewone aardsche hindernissen, alsbergen en huizen, bijna geheel opgeslokt. Verder dan de optische reikwijdte heeft men met deze golflengten niet kunnen werken. Ergo: de prachtigste golf lengten voor den stadsomroep. -Men kan op ..golflengte 7" zooveel kilowatt in de antenne stoppen als men wil. buiten de stad heeft niemand er last van. Practisch kunnen op dien golf lengteband 7?8 niete.i zooveel stations gebouwd worden als men maar wil. Op dien golflengteband kan ook eindelijk de televisie practisch worden uitgevoerd, aange/ien daarvoor een veel ,,breedere" golfhand nood i g is, dan op de hoogere golflengten ter beschikking staat. Men moet daarbij in het oog houden, dat de ,,breedte" van een golfband niet in nieters wordt uitgedrukt, maar in kilocycles". Kilocycles is de naam voor het aantal electrisehe trillingen per seconde, die in de antenne plaats vinden, de golflengte in meters is inderdaad de lengte van de golf. En wel is dat de afstand, die de eene trilling uit de antenne heelt afgelegd op het oogeiiblik waarop de tweede trilling rond de antenne ontstaat. De korte golflengten hebben natuurlijk vél meer trillingen dan de lange hoe vlugger de trillingen ontstaan des te minder ,,ver" zullen de golftoppen, die die trillingen in den aether doen ontstaan, uit elkaar liggen. En nu komt Marconi. Met golf lengten van 57 centimeter. Gemaakt op zijn jacht Elettra", waarin hij een prachtig laboratorium en werk plaats heeft ingericht. Niemand komt uit dat laboratoiium iets te weten, als Marconi niet wil. Intusschen was ook op het vasteland het onderzoek naar deze erg korte golflengten sinds langen tijd in vollen gang. Bij voor beeld in het Heinrich Hertzinstituut in Berlijn. Entin, dat komt er minder op aan belangrijker is, dat de publicaties over het Marconisysteem Micro-radio" het publiek in den waan brengen, dat wij voor een radiorevolutie staan. Zoover is het nog lang niet ! De onderzoekingen in het zevenmetergebied zijn zoover gevorderd, dat men gerust een zevenmeteromroep zou kunnen maken. In Berlijn werkt al geruimen tijd officieel een dergelijke zender. Maar tusschen het maken van een zender en een bruikbaar ontvangtoestel voor den luisteraar ligt nog een groote klove. De zender is in handen van vak lieden de ontvanger moet door leeken bediend kunnen worden. Het maken van een goeden zevoimietei'ontvanger, die een volkomen leek in handen gegeven kan worden, is een toer, waaraan de industrie zich nog niet heeft gewaagd. En.... waar ze ook nog niet veel moeite voor heeft gedaan. Zoolang er nog menschen zijn, die nog geen duur apparaat voor de thans geldende golflengten gekocht hebben, zal de industrie zich er ook niet erg druk om maken. Want men volgt daar een systeem van geleidelijkheid" bij het uitbrengen van nieuwe toestellen een systeem, dat den gang in den verkoop houdt. De ultra-ultra-korte golven van Marconi zullen nu het einde van de stadstelefoon beteekenen. ledereen zal zijn zender en ontvanger in den zak kunnen dragen. En hij zal daarmee over een afstand van 20 K.M. kunnen telefoneeren. liet systeem zal geheim zijn. De golven zullen door muren, bosschen en andere versperringen gaan, zonder eenige verandering te ondergaan. Alleen begrijp ik dan niet, waarom men er nh-t dwars door de aarde mee kan werken en waarom de afstand tot 20 K.M. beperkt is. Enfin, wat Marconi ervan vertelt, is lang niet onmogelijk. Want de gewone radiogolven laten zich ook niet door muren en bosschen ophouden. Dat doen alleen de ze venmetergolven .... zooals wij reeds weten. Vanzelfsprekend zijn er op die micro golflengten geen luchtstoringen of andere storingen meer. Die zijn ook op de zevenmetergolf al zoo goed als weg. Er is echter een maar.... Ik geloof niet zoo vlug aan die toestelletjes, die iedereen in den zak kan meedragen. Er zal toch wel een draadje aan de lichtleiding moeten worden aangesloten. En dan zullen er toch wel een stelletje transforma toren voor de gloeispanning en de anodespanning noodig blijken. Zoo'n toestelletje wordt zoo zwaar en omvangrijk, dat ik het niet in den zak van mijn zondagsche jas zou willen hebben. En dan nog iets. Het bepalen en behouden van de golflengte is bij de zevenmetorgolf reeds erg moei lijk. Voor iemand, die een gewonen omrocpzender gewend is, moet het niet voor te stellen zijn hoo hij bij een stabioleii 57 centimetei'zender de golflengte constant moot houden. Erger wordt het als zulke zakzenders" door leeken zoudon mocton worden bediend. En minstens even onmogelijk wordt het bedienen van een ontvangtoestel voor zulke ongeloofelijk korte golflengten. De eenige oplossing zou misschien zijn, dat de toestelletjes in het laboratorium op n bepaalde golflengte worden afge stemd en dat dan alles zoo onwrik baar vast tezamen wordt gegoten, dat er niets meer aan veranderd kan. Ik stel nirj voor dat zulk een n-golfontvangertje makkelijk met alle afge stemde spoelen-en-wel in oen radio lamp zou kunnen worden onder gebracht. Ik neem zelfs aan, dat het mogelijk zou zijn om de afstomnriddelen van een 10 Wattzendertje tezamen met dengloeidraad, rooster en anode in oen beetje groote radiolamp onder te brengen. Doch daarbij zou dan in ieder geval de niet te verkleinen energiocentralo moeten komen, hetzij transformator of batterij. l'Li dan zouden wij toch nog maar oen gebrek kig apparaatje hebben, waarmee wij slechts n station zoudon kunnen hooron en dus ook slechts met n onzer bekenden telefoneeren. En daar voor zoudon we dan eon toestel mot anodebatterij, plus eon microfoon met batterij on een ontvangapparaat je in den zak moeten moosloopon. Dan ga ik voorloopig maar liever in oen publieke telefooncel ! De glazen cel Tot de wereldstad-allures waartoe Mokum overgaat hoort nu ook de telefoon-cel zoo maar midden op de straat. Hoe i*1 't moof/lijk, zult U zeggen, dat men zooiets hier riskeert, 'm een stad waar zelfs een kat is kat-astraal gecontroleerd ! Edoch, wijl 't dus kon gebeuren. zoo tras de gedachtenloop, dat me» zonder te betalen in zoo'n publiek huisje kroop, of, ja, dat kon ook passeeren, al zegt men het niet ronduit, 't voor een ander doel benutte als voor telefoon-gebruik, vond de sub-advies-commissie, die zeer gezaghebbend VHS, iets geniaals ' men maakte cellen heelegaar run vensterglas ! Driewerf jammer, stad van schoonheid, en van dansen-achtcr-touu-, en van n verkcers-po/itie op de fiets per slechte vrouw. Driewerf jammer wijl het laatste kansje op Weltstadt-romantielc snood'lijk nan ons wordt ontstolen dcor je dubb'/e-boekhoud-kliek. Weg de kans op een klein kusje midden op het Leidschep/ein, Zoo een kus in 't stads-gedaver kan zoo echt weltstfidlisclt zijn ! Weg de, kans op een jlirtulion : O, pardon, dat ik U stoor. Maar we kunnen, als U 't goed vindt, ook wel met z'n beidies, hoor ! Stomme stad ! Waarom niet met een automaat je kas gestijfd, waardoor, d raison van zooveel, 't deurtje een uur gesloten blij/t '? Zout-water" Hij werd verliefd en zei het haar lei' hoogt van, I'JI Kantara. Ze was zoo preatnch. zoo untsterdaiiisch, met zulke lieve huren. Ze /ladden Jiulten naa.st elkaar, en boven 't sch roe j-gedonder vrijen ze 's nachts vanuit hun raam. De zee bruis! vlak eronder. Die zee is zwart, de Roode Zee, en dan de Oceaan. en u'it-gckruifd. En duizel-diep. En soms is 'f volle maan. Ze zien ell.aur, zoo dicht, zoo ver. in 't toover-blawrc licht. De zee doet mee. Maar bij 't ontbijt in 't strakjes : mondje dicht. Ik dank je. iiev'ling, mor die lijd, en voor die laatste zoen in l'riok toen je vader bo ven paspoort-plicht moest doen, Ze zegt/en, zoo een liefde op zeekomt van de. . . . rijke disch en van de zeelucht. Lasterpraat ' J k iceet wel hoe hel is : Daar in Europa. i>i de stad, zwoegt men e/kaar voorbij. Maar hier, in (lod's beirogenheid, is K ros roi/el-rrij .' JOH. C. P. ALBERTS