Historisch Archief 1877-1940
De Groene Amsterdammer van 4 Maart 1933
N o. 2909
Teneinde erger te voorkomen
Melis Stoke
llarmscu van Berk
De slag is gevallen. De dokter heeft mij met
ingang van heden verboden couranten en tijd
schriften te lezen.
Het is hard, zeer hard, ik weet het, zeide de
goede man er bij en het valt me moeilijk die
beslissing te nemen, doch geloof mij waarde heer,
het is beter voor u, ... en meer dan beter, het is
noodzakelijk.
En hij vervolgde:
Hoe gaarne zou ik u de lectuur gegund
hebben van ongelukken en revoluties en brand
stichtingen, want die hebben uw levendigen geest
altijd bezig gehouden en u afleiding gegeven van
uw kwalen. . . . Maar daar gaat het ook niet om.
Het gaat om de advertentiekolommen. Die winden
u veel te veel op, en daar moeten nu maatregelen
tegen genomen worden.
Ik zuchtte dat de dokter gelijk had. Groot gelijk.
De couranten bevatten aan de achterzijde van de
tekstpagina's allerlei ingezonden mededeelingen
in den vorm van advertenties.
Er was een tijd dat ik die advertenties nauwelijks
las. Toen ben ik er een gaan lezen en nog
een. ... en nog een. . . . totdat ik ze allemaal
verslond.
Dat is het begin geweest van al mijn ellende.
Want al naarmate ik de advertenties beter las,
ging ik in het bijzonder acht slaan op die welke onze
gezondheid betreffen. Er is namelijk een categorie
gdverteerders die in groote menschenliefde al haar
geld spendeert aan waarschuwingen, louter en
alleen ten onzen behoeve.
De advertenties winden u op.
Ik herinner mij nog hoe de eerste van die adver
tenties mij trof.
Ze luidde ongeveer als volgt: Bij het
heerschende weer kan men gemakkelijk kou vatten met
dientengevolge een dier gevreesde plagen
rhumatiek, kiespijn, tandpijn, schouderpijnen, spierpijn
in nek, armen of beenen. . . . enz."
Dadelijk na het lezen van die advertentie voelde
ik al die pijnen tegelijk inclusief het enzoovoort
zoo hevig, dat ik mijn krant moest neerleggen.
Den volgenden dag stelde mijn courant mij a
bout portent de vraag: Lijdt gij aan rugpijn,
hoofdpijn, duizeligheid, prikkelbaarheid, slapeloos
heid, vermoeidheid reeds 's ochtends bij het
opstaan?"
Ja ja. ... riep ik radeloos, en ik las
verder de verpletterende mededeeling dat dit er op
wees dat mijn nieren niet meer geregeld de scha
delijke onzuiverheden uit mijn bloed afscheidden.. .
Ook dit dus nog. ... Ik las verder dat, dit
eenmaal aangenomen zijnde, mijn spieren, mijn
weefsels aangetast raakten, dat mijn gewrichten
aan het zwellen waren. . . . (ja, ja. ... au. ... ik
voelde het) en dat het nu nog maar een kwestie van
dagen was en ik zou ischias krijgen, troebele en
beslagen urine, ellendige onderbuikspijnen,
opgezwoüen voeten enz. enz. mits ik niet dadelijk een
t>epaalA soort pillen kocht.
og had ik die pillen niet aangeschaft of mijn
o rant riep mij toe:
, Zooals de tijger zijn prooi besluipt om op een
onbewaakt oogenblik zich daarop te werpen, zoo
wordt gij, beklagenswaardige lijder aan hard
nekkige verkoudheid, borst- of longaandoening,
asthma, bronchitis, influenza en pleuris, voort
durend beloerd door de tering die u onverwachts
bespringt. ..."
Nog las ik: Wanhoopt niet. ..." maar het was
al te laat voor troost, want daar riep een andere
annonce mij toe: Men valt u aan Verdedig u.
Gij wordt aangevallen door dien grooten deugniet
de verkoudheid gij niest, rilt en fluimt "
Ik peinsde al niet meer verder, want ik las weer:
Zwaarmoedigheid. Bloedarmoede. . . . Hij is
afgetobt, uitgeput.... Bleekzucht. . . . Jeuk....
Jeuk, jeuk, jeuk !
Jeuk.... Jeuk.... Indien ge kriebel voelt
tusschen uw teenen dan is dat de aankondiging dat ge
lijdt aan de zoo gevaarlijke en alomgevreesde. . . .
Krabben en wrijven, eindelooze dagen van ont
zettende jeuk. . . . Verzekert u tegen
spoor-tramboot-auto-ongelukken. . . . Hulp. . . . Brand. . . .
Voor het te laat is. ... Aardbevingsgevaar. ..."
Ik wierp de courant weg en wilde wel gillen:
Houd op. ... houd op. ... goede, lieve, zorgzame
menschen die al dat geld xiitgeeft om mij te waar
schuwen voor alle gevaren waardoor ik ben om
ringd. Ik weet het, mijn leven hangt aan een zijden
draadje.... maar ik smeek u.... laat het mij niet
beseffen. . . .
Toen kwam de verschrikkelijke advertentie die
mij niet alleen doodongerust maar ook werkelijk
diep ellendig maakte.
Ik zag eerst niet zoo gauw dat daar weer een
van mijn kwelgeesten op de loer lag, want ik zag
alleen. twee portretten: een van een frisschen.
lachenden jongen en een van een eveneens fris
schen man op jeugdigen leeftijd.
Maar toen las ik:.... want tusschen zijn 20e en
40e jaar verbruikte hij J zijner levenskrachten
voor het welzijn van anderen. ..."
Haha, dacht ik, dat slaat dus blijkbaar op de Pa
van deze twee jongens, waarvan de oudste niet veel
jonger is dan ik. ...
Hij heeft gestreden en geleden las ik verder
gestreden voor het welzijn zijner vrouw, gezwoegd
voor de toekomst der kinderen. I->i in dezen
harden strijd, dag in dag uit, offerde hij drie kwart
zijner levenskracht".
Dat wist ik al, maar nu zocht ik naar de oplossing
van het raadsel waarom die arme, oude afgebeulde
man er niet bij afgebeeld stond.... Totdat ik
opeens begreep dat die veertigjarige. . . . die man
met nog slechts een kwart levenskracht, diegene
was die mij zoo glimlachend aanstaarde en die er
veel jonger uitzag dan ik....
Mijn oogen puilden uit. . . . waarachtig het was
zoo. Die op het oog nog zoo frissche man was
lag er weer een op de loer.
van binnen een wrak, een ruïne. . . . Zijn hart
heeft niet meer die kracht van 20 jaar geleden,
zijn slagaderen verloren de jeugdige soepelheid. . . .
zijn bloeddruk neemt belangrijk toe als gevolg
van beginnende aderverkalking". Het koude zweet
steeg mij naar de slapen. . . . Zoo frisch. zoo flink
kon een man er uit zien terwijl er van binnen vrijwel
niets meer van hem over was. . . .
Dat de rest van het afgrijselijk verhaal uitliep in
een genoegelijk praatje over koffie, interesseerde
mij niet meer. Hoofdzaak was deze onthulling. . . .
Opeens bedacht ik hoe verbijsterend jong den
laatsten tijd alle menschen mij toeschenen, wier
portretten in de courant worden afgedrukt: presi
denten van republieken, beroemde uitvinders,
hoogleeraren en generaals. . . .
HOOFIEN'S ROOMBOTER
WORDT SPECIAAL BEREID
Al die menschen hadden dus verstapte zenuwen.,
verkalkende bloedvaten, toenemende bloeddruk.. .
allen. . . . allen. . . . ondanks hun jeugdige ge
zichten. Dat kon me overigens niet schelen, want
het ging rui in hoofdzaak om mezelf, met mijn ne
schamele kwartje onverbruikte levensenergie. . . .
Maak u toch niet zoo zenuwachtig, zei de
dokter dien ik ijlings ontboden had. En of ik nu al
riep dat volgens de courant mijn energie voor drie
kwart op was 1) en mijn innerlijke organisme vrijwel
versleten, het ontroerde hem niet in het minst.
Ik mag geen couranten meer lezen, omdat ik
dadelijk naar de advertentiepagina's kijk en omdat
die me zoo bang maken. . . . En waarom, vraag'
ik.... Waarom hebben die lui er zooveel geld voor
over om me zoo dood-ongerust te maken. . . . ?
l) Ik lees in het geheim nog gretig kranten. En
ziet: Sindsdien gaf een andere advertentie van
dezelfde firma mij de opluchtende zektr'aeid dat
men van zijn 29e tot zijn 40e jaar slechts 70% van
zijn levenskracht verslijt. Dat is dus 5% minder
dan wij aanvankelijk berekenden! Goddank!
Nieuwe Uitgaven
De Clroixlslagen der Sociale Verzekering.,
door L. ./. H. Evcrscn. ./. U. WoHers,
(IronitKjen.
Na eerst oorsprong en doel van de sociale ver
zekering alsmede den rechtsgrond te hebben be
schreven, volgt een zeer helder en overzichtelijk
gehouden hoofdstuk over Omvang en inhoud der
sociale verzekering". Een aantal begrippen wordt
duidelijk toegelicht. Dan volgt een uiteenzetting:
van de lasten der sociale verzekering waai in bij
de behandeling der financieele stelsels de
vooren nadeelen van het z.g. omslagstelsel en dat dei'
fondsvorming worden besproken.
Aanvechtbaar lijkt mij de opmerking op blz. 94.
dat de belangstelling voor de verzekering verhoogd
zou wordendoor de betaling der premie. Ik geloof»
da,t inzicht en overtuiging hier alleen den doorslag
geven.
liet boek besluit nut de behandeling dt r uit
voering en de toekomst der sociale verzekering.
In het geheel genomen is de schrijver er in geslaagd
de stof kort en bondig en vooral helder t;.> hebben
voorgesteld. B>
STER
TTEIM
1.40x2.00 MTR.
15.75
2.50x3.50 MTR.
49.50
XNDER
ZONEN