No. 2909 De Groene Amsterdammer van 4 Maart 1933 Muziek Constant van Wessem Ambtsaanvaarding van president Oud t- muziek en archaïseercnde muziek Op zichzelf is het verschijnsel van een herleving der vroegere muziekbeoefening, n.l. die van de z.g. intieme muziek, die met onze modern uitge breide, orkesten wel niet goed meer mogelijk is en daarom tot samenstellingen en reconstructies van oude instrumenten leidt, een verschijnsel waarvoor te voelen is. Het bezwaar echter, dat zich daarbij voordoet is, dat men zelden deze herleving zoo ver doorvoert, dat het meer dan een curiosum wordt. Men reconstrueert wel oude clavecimbels en som mige soorten van oude strijkinstrumenten, maar maakt men er een orkest-groepeerinc; van, dan is het meestal n oud instrument, dat solistisch optreedt in een ensemble van moderne en modern klinkende instrumenten, wat eigenaardig kan wezen: men constateert dan, dat de gonzende en tinkelende snaren-instrumentklank van het clavecimbel zich veel beter bij den orkestklank aanpast dan het te individueel klinkende klavier en men kan eveneens de eigenschappen van oude strijk instrumenten, viola d'amore, viola da gamba. enz. leeren waardeeren, desalniettemin blijven al deze klanknuances te zwak tegenover de klankontwik keling en de klankexpressiviteit waartoe de moderne vormen van deze voorloopers thans in staat zijn. * * * Op een concert van het kleine orkest gaf men in het Concertgebouw eenige uitvoeringen van in strumenten, die solistisch werden gebruikt met orkestbegeleiding. Het waren het clavecin en de viola da gamba. Beiden waren in handen van toegewijde en meesterlijke bespelers, men kon derhalve verwachten, dat deze het uiterste uit de instrumenten zouden halen: Wanda Landowska uit haar clavecimbel, van Leeuwen Boomkamp uit zijn viola da gamba, den voorlooper van de cello. Het werd boeiend en bekorend als solo-instrument en door de vertolking. Maar de viola da gamba verloor veel van zijn fraai timbre, zijn dunne en toch mannelijke klank door de ,,Umwelt" van zoo anders getimbreerde en zooveel klanksterkere moderne instrumenten. Het clave cimbel kon in zooverre in een meer bevoorrechte positie wezen, dat het reeds van nature een beter solo-instrument met orkest is dan de piano, doch ook hier, temidden van een modern begeleidings orkest (hoezeer dan ook tot een minimum van instrumenten gereduceerd) verloor het te veel van zijn intiemere eigenschappen en viel zijn te geringe expressiviteit aan Hanksterkte hinderlijk op, maakte het geluid te veel verwant aan dat van de moderne harp. Doch behalve oude muziek van Handel en Tartini was er ook een soort archaïseerende muziek, n.l. een der moderne pogingen om voor het clave cimbel te schrijven, waartoe sommige der moderne componisten zich voelen aangetrokken. Xa, het cembalo-concert van de Falla, hebben wij thans ook een clavecin-concert van Francis Poulenc, een der vroegere ,,Six". Het was Poulenc er echter blijkbaar minder om te doen een herleving van de oude clavecin-muziek te geven dan wel om met de klankeigenaardigheden van het instrument op moderne wijze te experimenteeren, zoodat hij ons eigenlijk meer een fantasie op zekere klankeffecten van het clavecin geeft in dat opzicht leek mij het andante met zijn melancholiek gerekte arpeggio klanken het geslaagdst dan een clavecinconcert in ouden stijl. Dit laatste maakte reeds de wijze waarop hij het begeleidend orkest aanwendde onmogelijk, de te sterke blazers en sommige scherpe harmonieën, verscheurden in dat opzicht al een antieke" stemming. Kon. Meubeltransport-Maatschappij DE GRUYTER & Co. DEN HAAG AMSTERDAM ARNHEM INTERNATIONALE TRANSPORTEN Roosevelt Teekening B. van Vlijmen De nieuwe huurder: Good morning!" Spreekzaal Tk gevoel geen behoefte te antwoorden op het artikel van prof. Kuyper in het vorig nummer van dit weekblad, noch op de aanvallen, die tegen mij gericht zijn in ,,Het Volk". Te minder nu de band tusschen S.D.A.P. en mij definitief is doorgesneden. De persoonlijke schimperijen en laster leg ik (met wijsheid en zachtheid) naast mij neer; de zakelijke verschillen tusschen wederzijdsche posities zijn voor een ieder duidelijk. Non bis in idem. J. GOUDHIAAN JR. H uw r lij k Mag ik even een eenvoudig protest doen hooren tegen de kleinzielige, bekrompen, en tevens beleedigende manier, waarop in uw blad van 22 Febr. een laffigheidje werd gelanceerd tegen het pas opgerichte.. Nationaal Huwelijks Instituut". Als men van nabij meemaakt de groote ernstige behoefte, sprekend uit de vele ontvangen brieven, waaraan dit Instituut zijn ontstaan te danken heeft, en waarin het wil voorzien, dan verbaast men zich, hoe een blad als het uwe, dat altijd zulk een hoog standpunt innam, waar het betrof ernstige levensvragen, zulk een minderwaardig artikeltje kon plaatsen. 1>. ('ANNKGIKTKR Ned. Her». Predikant, Krommeriie CHAMPAGNE KRUG&CO REIMS IN KWALITEIT AAN DE SPITS! AGENTEN FONNES & ZOON GRONINGEN