Historisch Archief 1877-1940
Uit Franken''s_.Film Schip in nood"
BIOSCOPY
L. J. Jordaan
.luck l;onway ,,Arsene Lupin", Tiischinski
- Voor de afwisse'iig, welke immers alleen het
leven genietbaar vermag te maken, zorgt o.a.
de spannende filmnovelle. Een bioscoopbedrijf,
dat ons louter met cinegrafische kunstwerken
volpompte, zou een hel of een gekkenhuis worden ....
ja, ja zoo verstandig zijn we waarlijk wel,
om dat in te zien. Gelukkig is dit gevaar nog
geenszins overrompelen. Het tegendeel dreigt veel
eer en de vrees, om onze drukst bezochte
ontspannings^elegenheid langzaam maar zeker tot een
jengelende, lallende kinderkamer te zien verworden.
heeft vooralsnog meer grond.
Enfin hieruit spruit misschien het betrek
kelijke genoegen voort, dat wij zulk een aardige.
goed-vertelde filmnovelle als ,,Arsène Lupin",
niet een zekere gretigheid verwerken. Er steekt
hier tenminste een dosis oprechtheid een soort
naïf geloof in handeling en personages, onder de
vlotte techniek. Er is althans sprake van een
poging om aanvaardbare levende wezens in een
niet al te dwaas conflict te betrekken. Over welke
zeldzame phenomena wij ons oprecht verheugen.
En zoo zien wij dan de beide helden van den
(reeds ietwat verbleekten) Maurice Leblanc
den gentleman-inbreker Arsène Lupin en den
politie-chef Guerchard, in een vinnig duel ge
wikkeld. Het zijn de beide Ba'-'ryrnore's en het is
een merkwaardige sensatie de heeren Von Gaige:-n
en Kringe'ein dikmaal als verbitterde tegenstanders
te aanschouwen. Want welke voortreffelijke
tooneelspelers John en Lionel uit den roemruchten
stam Barrymore mogen zijn. zij doen ons de proto
typen uit ..Menschen im Hotel" geen oogenblik
vergeten.
Intusschen heeft dit drame policier" spanning
en tempo. Hoewel wij van den aanvang af geen
oog«nbli'i in het onzekere verkeerea, wie en wat
..Assein Loepa" (gelijk hij ongeveer in het
Hollywoodsch Parijs heet) is, zoo houdt het ons niet
temin van het eerste tot het laatste moment ge
vangen. Hetgeen stellig voor een hechte en savant,,
constructie pleit. Aan het slot stijgt deze spanning
zelfs tot een tamelijk verrassende ontknoopin^,
die dank zij de knappe verbeelding der Barry.
more's naar een bewogen en ontroerend eindi:
voert. Beiden worden daarbij voortreffelijk geas
sisteerd door de hier tamelijk onbekende Karin
Morley, als de politie-spionrie.
. Het laatste beeld toont ons Arsène en deze
bekeerde zondares voor een juweliersvitrine
een gevaarlijke confrontatie, die echter
niet-ongeestig hiermee eindigt, dat zij hun
huwelijkscadeaux koopen en .... betalen ! De intelligente
lezer zal begrepen hebben, dat de
gentlemaninbreker eindelijk de ware liefde heeft leeren ken
nen, waarbij als iets bijzonders opgemerkt dient
te worden, dat Lupin dit kunststuk volbrengt
zonder hulpe van liedje en drei-vierteltakt.
Goe zegene hem hiervoor!
r M- H. K. Franken Schip in nood' % De Uitkijk
Te Parijs heeft Joris Ivens den origineelen inval
gehad, zijn eigen (vroeger) werk coram publico
aan een critiek te onderwerpen, die in scherpte
weinig van een désavouéversclylde. Dat kan
een merkwaardige en geanimeerde toekomst
worden, dergelijke beslissingen in een lïaad van
Cineasten en Bioscoopgangers . . . . jammer blijft
natuurlijk altijd het posthume van het geval.
Het heeft mij intusschen gefrappeerd, dat in
de lijst van tekortkomingen, waarmede Ivens
zijn werk belastte n zeer belangrijke ontbrak
althans volgens de krantenverslagen. Een zonde.
die'meer in het algemeen onze geheele nationale
Lionel Barry more ( inspeel e urG uerehard)
rechts PM ffih-n Rnrrwmnrp f Arnèwp J .iifrin )
productie het gebrek aan charme en daardoor
aan populariteit. Met al haar verdienste heeft
de Nederlandsche film aan deze beide zaken
zich wel erg weinig gelegen laten liggen
en langen, al te langen tijd was Dick Laan's
..Voetbal" het eenige luchtige moment in een
tamelijk barsche opeenvolging van klei en ijzer
en ernst. Eerst de laatste paar jaar hebben onze
filmers een andere tournure gevonden en bedacht,
dat kunst (ook filmkunst !) een spel kan zijn,
zonder aan waarde in te boeten. Ik heb reeds
in een vorig artikel op het verheugende van deze
wending gewezen, die de Nederlandsche film
en het Nederlandsen publiek eindelijk in een
normalere verhouding bracht. Vroeger meende
men zich schrap te moeten zetten tegen een stort
vloed van zwaar-op-de-handsche filmkunst
het begint nu zoo téworden, dat men zich ver
heugt op een onvermengd genot. De Nederlandsche
film is op weg een fatale leemte in haar bestaan
aan te vullen: zij begint populair te worden in
den goeden zin des woords.
Ik heb langen tijd op Franken gewed, als de
man die voorbestemd scheen dit nieuwe ele
ment der bekoring door te zetten en natuurlijk
waren het Theunissen en Spier, die met ..Piere
ment" het vuur openden. Tja dat is nu eenmaal
de vloek der actueele critiek ! Een troost was het,
dat ,,De Trekschuit", waarin Franken naast van
Nijenhoff de regie voerde, een schitterende revanche
nam. Een heuchelijke bevestiging bevat ten
slotte deze jongste film Schip in nood."
Er behoorde eenige moed toe, nog eens met dit
thema de zee op de proppen te komen.....
wij hebben het n.l. al meer gezien. Eigenlijk
beteekende het een vabanque volledig succes of
finale mislukking. Een tusschenweg bestond in
deze niet. Welnu Franken kan met voldoening
een succes noteeren. In een zorgvuldig opge
bouwd scenario, wordt de film met de
convergeerende thema's van het stormachtige strand
en het uitrukken der reddingsbooten, naar haar
climax geleid: de tocht over de heftig bewogen
zee naar het gestrande schip. Hiervoor heeft Fran
ken al zijn kracht gespaard dermate zelfs, dat
dit hoogtepunt ondanks de goede voorbereiding
toch nog een verrassing wordt. Waar naar ik
meen het effect van een high spot voor minstens
de helft afhangt van cle totaal-compsitie, daar
bleek deze reserve in den aanvang, wijs en juist
gezien. Hetgeen niet weg neemt dat de verfilm i tig
van de tocht over de woestenij van waterbergen
een meesterstukje van opnametechniek ma;;
heeten. Ik ga zelfs zoo ver om te beweren, dat a's
film dit f rag ment voor mij hooger staat, da*i de
fameuse storm uit Hauser's ,.1'aimr". Daar
stond defilmer temidden van een orkaan eii
het registreeren van dit ontzaglijk natuurver
schijnsel vereischte meer handigheid en koel
bloedigheid dan creatief vermogen. Hij Franken
is dit anders de shots zijn dool' een ervaren
cineast met oordeel gekozen en met een zorgvuldig
afwegen van rythmische contrastwerking tegen
elkaar geplaatst. De storm werd hier niet slechts
Arsène Lupin (John Barrymore) vermomd als
bloemenkoopman
geregistreerd doch gecreëerd, waarmede de grens
van het documentai 'e naar het artistieke gebied
werd overschreden. Ademloos geboeid en bekoord
door dit indrukwekkende spel van titanische
krachten, volgt de toeschouwer de kleine reddings
boot op haar rutschbaan-weg in het
waterlabyrinth en opnieuw kan de Hollander constateeren,
dat de Ho'.landsche film schoon kan zijn. zonder
van spanning en charme gespeend te wezen.
Ik heb n enkel bezwaar tegen een bepaalde
begin-episode. Na de storni-atmosfeer niet enkele
voorfceffelijke fragmenten te hebben gesuggereerd.
lascht de filmer het uit-rukken van de reddings
boot in tijdens een opgewekt zonnetje. Hetzij
door toova'lige camera-instelling, hetzij door dien
deze shot's inderdaad bijkalmer weer werden
genomeii gaathier de stemming belangrijk verloren
en wordt voor mijn gevoel, de zoo voortreffelijk
voorbereide stijging een oogen-blik verbroken.
Een dreigende lucht wat tegen den storm op
tornende figuren en dit gevaar ware vermeden.
Intusschen zal geen bezoeker ..De
I1itkijk"verlaten, zonder ecu nieuw gevoel van genegen- lieid
en saamhooiïgheid met de filmkunst van zijn land.