Historisch Archief 1877-1940
14
De Groene Amsterdammer van 11 Maart 1933
No. 2910
Propaganda voor het
Nederlandsch fabrikaat
Deze week is een nieuwe actie ingezet ter bevor
dering van het gebruik van Nederlandsch fabri
kaat. De Regeering heeft, niettegenstaande op
alle begrootingen ingrijpende bezuinigingen zijn
aangebracht, op de begrooting van het Departe
ment van Economische Zaken en Arbeid een nieuwe
post van f 100.000 uitgetrokken om die propa
ganda te steunen.
Daartoe bestaat in de huidige omstandigheden
alle aanleiding, mits vaststaat, dat die propaganda
het karakter draagt, dat men onder de
Nederlandsche burgerij grootere belangstelling wil wekken
voor het Nederlandsche fabrikaat, zonder nochtans
die burgerij door invoerbelemmeringen te dwingen
zich uitsluitend Nederlandsch fabrikaat aan te
schaffen, ook in die gevallen, waarin een
buitenlandsch product beter en goedkooper in de behoefte
zou voorzien.
Het staat vast, dat de propaganda, die deze
week wordt ingezet, niet vervalt in de laatst
genoemde fout, maar uitsluitend het goede doel
nastreeft. Bij het gevaar, dat een verkeerde
propaganda oplevert, behoef ik vandaag dus niet
stil te staan. Wie in dat onderwerp belang stelt,
verwijs ik naar hetgeen ik dienaangaande in de
Groene van 16 April 1032 heb geschreven en naar
het ingezonden stuk van den Heer W. Berdenis
van Berlekom in de Groene van 30 April 1932.
Het is bij nadere beschouwing niet zoo onbe
grijpelijk, als het op het eerste gezicht lijkt, dat
er in Nederland te weinig belangstelling voor de
producten van onze vaderlandsche industrie
bestaat. Aan het typisch Nederlandsche zwak
voor het exotische hebben wij veel te danken:
onzen internationalen handel, onze scheepvaart
en onze overzeesche gewesten. Maar het zou een
onvergeeflijke fout zijn, het zwak voor het exoti
sche zoo ver uit te strekken, dat men opzettelijk
aan het Nederlandsche fabrikaat voorbijging.
En toch geschiedt dit menigmaal stellig.
Wie van de polemiek, welke kort geleden werd
gevoerd over de automatische toestellen tot
regeling van het verkeer op het Leidscheplein,
heeft kennis genomen en de producten van de
Nederlandsche industrie voor dat doel kent, die
o. a. in Den Haag in gebruik zijn, moet wel tot
de conclusie komen, dat hier het Nederlandsche
fabrikaat, zij het vermoedelijk niet opzettelijk,
bij het buitenlandsche product is achtergesteld.
Nog al te zeer bestaat niet alleen in het buiten
land, maar zelfs ook hier te lande, de overtuiging,
dat wij in de eerste plaats zijn een handeldrijvend,
in de tweede plaats een landbouwend en slechts
in de derde plaats een industrieel volk. Die stelling,
welke ongetwijfeld vroeger juist was, gaat op dit
oogenblik niet meer op. Op tal va,n gebieden
levert de Nederlandsche industrie fabrikaten,
die op n lijn staan met het allerbeste, dat het
buitenland oplevert.
Het zou onmogelijk zijn ons land, dat tot de
dichtst bevolkte landen ter wereld behoort en
waarvan de bevolking met meer dan 100.000
inwoners per jaar toeneemt, op hetzelfde niveau
van welvaart te handhaven, indien de industrie
niet relatief in sterkere mate toenam, dan de
handel en de landbouw. Ons beperkte territoir
met zijn dichte bevolking biedt niet alleen nog
plaats aan tal van nieuwe industrieën, maar ons
volk heeft er dringend behoefte aan.
In de huidige omstandigheden, waarin het
buitenland in steeds toenemende mate onze pro
ducten weert, zelfs en misschien juist, omdat het
d.e beste en goedkoopste producten van dien aard
ter wereld zijn, is er voor ieder Nederlander dub
bele reden, om er zich rekenschap van te geven,
wat de Nederlandsche industrie vermag.
Moge daarom de actie voor het Nederlandsche
fabrikaat, die deze week wordt ingezet, de btlang
stelling van alle Nederlanders wekken voor wat
de Nederlandsche industrie en landbouw
praesteeren.
A. C. JOSEFHUS JITTA
Spreektaal
Fantasie en tooneclcritlck
In De Groene" van 4 Maart schrijft Henrik
Scholte mij voor hoe het tooneeldecor had moeten
zijn bij het tooneelstuk: In den nacht van 17
April". Hij fantaseert daarbij echter een geheel
ander stuk dan geschreven is. Door den
tooneelschrijver werd aangegeven een tagewoning met
vele verdiepingen, lift, portiersloge, opzichter
(?Hausverwalter); voorts blijkt ook nog uit den
tekst, dat het moderne flatgebouw voorzien is van
centrale verwarming en warm watervoorziening.
Bij de oeropvoering te Berlijn onder auspiciën
van den auteur, vertoonde derhalve het trappen
huis (als in het door mij ontworpen decor) een zeer
licht modern aspect. De heer Scholte wil echter,
dat er een oud partriciërshuis wordt ten tooneele
gebracht met donkere trapportalen, wil dat de
ex-minister financieel achteruit is gegaan (fan
tasie !) en dat het huis (nota bene met al die ver
diepingen !) aan mooten is gesneden en verhuurd
aan plebs dat de baron noodgedwongen onder
zijn dak huisvest (fantasie). Vroeger woonde de
baron zeker lederen dag van de week op een andere
verdieping. Hoe het ook zij, ik heb mij gehouden
aan het tooneelstuk van Zilahy en niet aan dat
van Scholte; daardoor trof het Schouwtooneel het
slecht met mij", niettegenstaande het
.,allerfleurigst stukje oranje- en yeelkleuriye binnenhuis
architectuur". En waarop baseert Scholte zijn
dwangvoorstelling van een in verval geraakt
ouderwetsch trappenhuis? Omdat 's avonds om H uur
op een der couloirs een voorbijganger niet duidelijk
herkenbaar was en het er 's nachts zoo donker is, dat
menschen naar andennans kamers kunnen sluipen.
Het is moeilijker zich in een stuk te verdiepen
en te trachten met de uiterst bescheiden middelen
die thans een tooneelgezelschap ten dienste staan
een passenden achtergrond voor het spel te creëeren,
dan onbezonnen maar los-weg iets te beweren
zonder zelfs de moeite te doen zich eerst
eenigermate te oriënteeren. De heer Scholte heeft mij
n.l. verklaard, dat hij het tekstboek niet heeft
kunnen bemachtigen.1)
PAUL BROMBERG
1) liet tekstboek is niet in druk verschenen,
(Red. j
Een polls der
LEVENSVERZEKERING
My. ARNHEM"
Is een waarborg voor het welzijn van Uw gezin.
N.V. UTREGHTSCHE HYPOTHEEKBANK
UTRECHT
Pandbrieven f64.000.000. Reserves f 1.760.854.05
DE BANK stelt beschikbaar:
4 { pCt. pandbrieven a lOOf pCt.
In stukken van f 100O.?, f 500.?, en f 1OO.
De Directie:
Mr. A. J. S. VAN LIER. Mr. P. R. HOORWEG
De Holl. Voorschotbank
HAARLEM, KRUISWEG 70.
De Bank verstrekt gelden tot elk
bedrag met een minimum van
f 1000.?op zakelijk onderpand
en onder borgtocht, met in
pandgeving eener polis van levens
verzekering van gelijk bedrag,
en verkoopt 5% schuldbrieven
in stukken van f 100U.?, f 500.
en f 100.?tegen Beurskoers.
N.V. STANDAARD
HYPOTHEEKBANK
te ROTTERDAM
Directie :
Mr. H. H. C. CASTENDIJK en
I. MOSSELMAN
De Bank geeft onder conrrêle van het
Algem. Administratie- en Trustkantoor
N.V. Residentie Hypotheekbank
s-GRAVENHAGE Anna Paulownastraat 97
TRUSTEE'S EN ACCOUNTANTSCONTROLE.
Hypotheekbrieven in circulatie f 16.970.000.?.
4lli2 pCt. Hypotheekbrieven tegen beurskoers.
Directie: K. E. ABBING, D. VAN OORDT.
NI DE HUtLEMSCHE
HYPOTHEEKBANK
Leden der directie: ^3022^ Mr. A. S. MIEDEMA,
P. H. CRAANDIJK en A. E. THIERRY DE BYE DOLLEMAN
Hypotheken f 41.152.862.
Pandbrieven f 40.583.700.
Reserves . . f 979.170.
N.V. Bataafsche
Hypotheekbank
AMSTERDAM
Anno 1889
Geeft uit tegen beurskoers:
44 % PANDBRIEVEN
in stukken van
fl000,-,f500,-en f10O,-.
Coupons Januari en Juli
Hl Insulaire Hypotheekbank
te ZIERIKZEE.
Uitgifte van
4 % Pandbrieven a 98 %