No. 2910 De Groene Amsterdammer van 11 Maart 1933 Wetenschappelijke Varia Een volk van grijsaards Dr. P. van Olst Jaren Mannen Vrouwen y» na xo «o n» Duizend Duizend De Duitsche bevolking in het jaar 1930 Een boom in een bosch beleeft heel veel dat later oogenschijnlijk ongemerkt aan den boom is voorbijgegaan. Zijn gave schors omsluit den stevigen stam alsof alles pour Ie mieux dans Ie meilleur des mondes was. Maar als de stam wordt doorgezaagd en de jaarringen voor den dag komen waarmee de boom ieder jaar in omvang is toegenomen, zien we dat alle fata wel degelijk genoteerd zijn en weer terug zijn te vinden. Jaren van droogte worden verraden doordat de jaarringen smal zijn, jaren van voorspoed en vochtigheid worden aangegeven door dikkere ringen; een meegemaakte boschbrand heeft deu stam beschadigd maar de bescha digde plek is overwoekerd door de nieuwe weefsels; echter is de brandplek nog terug te vinden tusschen de ringen en is zelfs precies te dateeren. Dat alles kwam mij in de gedachte toen ik een statistische figuur zag, die hier gereproduceerd is in fig. l, die de bevolkingssamenstelling aangeeft van Duitschland in 1930, en die ik aantrof in een publicatie van de Duitsche rijksstatistiek. Op de verticale as (als 't ware de stam van de boomvormige figuur) waarop de leeftijden zijn aange geven van O tot 100 jaar heeft men telkens op gelijke afstanden, die telkens een jaar voorstellen, horizontale lijnen getrokken naar links en rechts. De lengte dezer lijnen geeft het aantal menschen aan van denzelfden leeftijd, links de mannen, rechts de vrouwen. De maatstaf, die onderaan de figuur is aangebracht, maakt het mogelijk uit de lengte der horizontale lijnen het aantal duizend tallen te vinden, bijv. van 5 jarigen of 10 jarigen, enz. Een kleinigheid, die op het eerste gezicht niet erg opvalt, maar die toch belangrijk is, vindt men bij den leeftijd 59, waar zoowel de mannenals de vrouwenlijn iets korter is dan men bij een regelmatig verloop verwachten zou. Deze lijnen springen iets naar binnen ! Dit wil dus zeggen dat er een opmerkelijk tekort aan 59 jarige menschen is. Het is de generatie, die geboren werd in 1871, nadat duizenden vaders aan het vechten geweeit waren met de Franschen. Hier is dus een boschbrand-litteeken" als bij den besproken boom. Een nog erger litteeken valt pas op als men den linkerkant der figuur vergelijkt met den rechterkant; vanaf 31 jaar tot 54 jaar zijn de linksche mannen lijnen belangrijk korter dan de overeenkomstige rechter vrouwenlijnen. Dat is het gevolg van het verlies van twee millioen mannen, die in den wereldoorlog sneuvelden ! Nog veel leelijker is de zeer opvallende inham, zoowel links als rechts bij de leeftijden 11 tot 15. Deze tekorten zijn het gevolg van den achteruit gang in geboorten-aantal in de jaren 1015 tot 1919 als gevolg van de oorlogsjaren 1914-1918. Kr zijn toen drie en een half millioen kinderen minder geboren dan men anders verwacht zou hebben. Men zou zoo zeggen, dat dit wel het leelijkste litteeken is dat bij dat onderzoek voor den dag komt. Maar er zijn nog ernstiger dingen uit de figuur af te leiden. Dat blijkt namelijk uit het feit dat de leeftijden 10 en 9 door lijnen vertegen woordigd zijn die de vergelijking met de lijnen van vóór den oorlog (dus 16, 17, 18 jaar enz.) kunnen verdragen, maar dat de jongere leeftijden door korter in plaats van langer lijnen vertegen woordigd zijn. Dit komt door een geleidelijkcn achteruitgang in geboorteaantal, zooals in veel landen van West-Europa aan te toonen is, maar dat in Duitschland, vooral in de groote steden, bijzonder opmerkelijk is, omdat men immers vroeger (en ook ten onrechte nu nog) de vruchtbaarheid van het Duitsche volk stelde tegen over het uitstervende" Fransche volk. Toch is er nog een geboorte-overschot in Duitsch land, d.w.z. dat het aantal geboorten nog absoluut grooter is, dan het aantal sterfgevallen. De bevol king groeit dus nog aan. Maar houdt men er rekening mee dat (zooals de figuur laat zien) de leeftijden van 16 tot 31 jaar beter vertegen woordigd zijn dan de andere leeftijden, dan volgt hieruit dat er een overmaat" van vaders en moe ders is, dus een grooter kans op geboorten, maar dat dit voordeel verdwijnen zal zoodra de jongeren op den huwbaren leeftijd komen, want deze jongeren vertoonen immers een geweldig tekort in aantal, zoodat in de toekomst het geboortecijfer auto matisch, door gebrek aan vaders en moeders, sterk zal dalen. Houdt men verder in het oog dat de hoogere leeftijden thans relatief geringer in aantal zijn dan bij een normale" bevolking (waar van de omtreklijn in de figuur is ingeteekend) dan is de sterfte abnormaal gering en alleen daarom is er nog een geboorte-overschot. Als men deze twee abnormale voordeelen in rekening brengt, is er eigenlijk reeds geen geboorte overschot meer in Duitschland en vormen de Duitschers een afnemend volk. Typisch is dat Frankrijk, waarbij reeds jaren lang geen geboorte overschot meer is, de toestand betrekkelijk gun stiger is doordat daar een vrijwel stationaire toestand is ingetreden. Het ergste is de toestand in de groote steden. Berlijn heeft zoo'n laag geboortecijfer dat, als er geen aanvoer meer plaats vond van het platteland naar Berlijn, de Berlijnsche stadsbevolking, die thans ongeveer 4 millioen bedraagt, in 1955 af nemen zou tot 3 millioen, en over anderhalve eeuw nog maar 90.000 zou bedragen ! !, om na 3 eeuwen tot 2000 geslonken te zijn. Zoo is het weliswaar voor heel Duitschland nog niet, maar het gaat toch dien kant wel uit. Een der gevolgen van het geboortetekort der Jaren Mannen Vrouwen? VOCALEUM VLOERBEDEKKING 1.83 MTR. BREED PER METER ".95 O LINOLEUM VLOERBEDEKKING t.83 MTR. BREED l PER METER 1-45 l N L A l D VLOERBEDEKKING 1.83 MTR. BREED rj PER METER ^.4O XKDE ZONEN De Duitsche bevolking in het jaar oorlogsjaren is dat in de jaren 1929 tot 1934 minder leerlingen zich zullen aanbieden voor opleiding in beroepen. Dat zal dus op den duur ook een minder aanbod van arbeidskrachten mee brengen, dus een vermindering der werkeloosheid. In zooverre kan Ilitler succes hebben met zijn bestrijding der werkeloosheid, maar slechts een schijn-succcs als hij tenminste niet mér bereikt dan langs dezen natuurlijken weg ook zonder Hitler zou gebeuren. Een ander gevolg is dat de samenstelling der bevolking geleidelijk zal gaan in de richting van fig. 2, waar volgens de Duitsche rijksstatistiek de vermoedelijke toestand in 1975 is aangegeven, liet ,,litteeken" van de oorlogsjaren is opgeschoven maar nog zeer opvallend; de basis der figuur wordt geleidelijk smaller in plaats van breeder. Er is dan. een toenemend tekort aan jeugd, een toenemende overmaat van ouden van dagen. Terwijl op 't oogenblik op iedere honderd menschen, die nog werken kunnen (gerekend van 15 tot (55 jaar) slechts ner/en menschen boven 65 jaar vallen, die door de anderen onderhouden moeten worden, zullen er in 1900 reeds op iedere 100 werkers 15 grijsaards zijn, in 1980 minstens 22, misschien zelfs 2ö. Het Duitsche volk dreigt dus een volk van grijsaards te worden en daar dezen het eeuwige leven niet hebben, volgt een stijging van het sterftecijfer. De sterfte overweegt boven de ge boorten, het volk sterft uit. Men rneene niet dat deze verwachtingen te pess:misti-ch zijn, wsnt reeds eeuler zijn de veiwaehtingen der rijks statistiek betreffende het geboortecijfer voor te pessimistisch verklaard en door de werkelijkheid toch nog overt.roffi-n. Nieuwe uitgaven IIuiMS-Orii'nt-uiul-Mïttelmi'er fahrtoii 15>3!{ De Hamburg Amerika-l.inie deed een bijzonder goed verzorgd boekwerkje verschijnen betreffende haar reizen naar de landen rond de Middellandsche zee. Van Hamburg vertrekkende schepen, du-deze vacantiei'eizen maken, naar Madeira. Spanje. /, Frankrijk. Italië, Yougo-HIavië. (iriekenland, l'alestinu. K.uypte en de Fransche mandaiitgebieden van Noord Afrika. Ver.seliillende reizen /.ijii in dit programma uitgestippeld; op verschillende data,. liet boekje is zeel' goed geïllustreerd met groote foto's en di' tekst is overzichtelijk.