Historisch Archief 1877-1940
No. 2911
De Groene Amsterdammer van 18 Maart 1933
17
In de Rotterdamsche
diergaarde
Dr. K. Kuiper
Parad ijsvogels
Toen Josephine Baker voor het
eerst ons land en ook Rotterdam
bezocht heb ik een helder oogenblik
gehad en het plan opgevat haar uit
te noodigen tot een bezoek aan ons
vogelhuis om aldaar het dansen van
de groote gele Paradijsvogels te
bestudeeren en er inspiratie voor een
nieuwe creatie uit te peuren. Natuur
lijk zou dat bezoek dan behoorlijk
geënsceneerd dienen te worden met
filmoperateurs en persfotografen, om
het op zijn Amerikaansch voor re
clame te kunnen laten dienen. Maar,
niet waar, spoedig komen dan de
scrupules van wetenschappelijke
standing" en distinctie ook in de
reclame" en zoo bleef het bij 't plan.
Nu. ik weer het dansen van die
vogels langdurig gadesloeg, komt me
die geschiedenis, van voor jaren weer
in de herinnering en treft me opnieuw
de overeenkomst tusschen de dans
bewegingen van onzen Paradisea
apoda en die van de gracielijke mulattin,
voorzoqver zich die althans uit af
beeldingen laten beoordeelen.
Als de paradijsvogels dit sexual
display niet vertoonden zouden zij
alleen al op grond van hun pluimage
bijzonder gewaardeerde leden van
een verzameling exotische vogels zijn,
maar hun sierlijke en temperament
volle bewegingen meestal afgewisseld
door een, niet welluidend maar toch
zeker imponeerend geschreeuw, wók,
wök, wèkwökwèk, vormen voor den
bewonderenden toeschouwer toch
de voornaamste aantrekkelijkheid.
Meestal leidt de vogel zijn dans in
door een herhaald geroep, waar
bij hij zijn kop omhoog en
achterover kan werpen. Dan, het
lichaam weer meer in 'n voor
overgebogen houding brengend, be
gint hij zijdelingsche sprongen over
de takken van zijn boom te maken.
Soms verzet hij zijn pooten kort na
elkaar, zoodat het is alsof hij op een
jambischen rhythmus danst, dan weer
hipt hij met beide pooten tegelijk
of wisselt de twee methodes af, en
lijkt het of hij de heele klassieke
metriek in zijn mars heeft. Tusschen
door gooit hij telkens zijn keelgeluiden,
nu eens in een hoogere ligging
kek, kek, kek?, dan weer met een
basgeluid woek, woek, zachter of
harder, al naar de intensiteit van zijn
dansbewegingen. Hij licht de
egaalbruine vleugels en klappert er snel
en regelmatig mee op en neer, terwijl
hij in alle mogelijke houdingen aan de
takken hangt. Is hij tenslotte tot de
hoogste extase gekomen, dan slaat hij
plotseling beide vleugels wijd uit en
omlaag, terwijl de prachtige van
warmbruin en helder oranje-geel
Waar is 't adres voor
iedereen,
die prima brillen wil?
Rokin hoek Wijde Kapelsteeg,
Bij Schmidt de Gouden
Bril '.
J. M. SCHMIDT, Opticien,
Rokin 72 Amsterdam.
verzadigde sierveeren op de flanken,
die eerst voor een groot deel onder de
'vlerken verborgen en als een onaan
zienlijk bundeltje haarveeren opzij
van de staart gelegen waren, als twee
waaiers omhooggezet en ontplooid
worden. In die houding, de karakte
ristieke, die ge 't meest vindt afge
beeld, kan hij een aantal malen,
schokkend, zijn pronkpracht als 't
ware nog eens extra onderstreepen.
Opeens vliegt hij naar een andere
tak, wet herhaaldelijk beide kan
ten van zijn snavel, zooals een
slager zijn mes en gaat dan over tot
een niéuwe bezigheid, het ordenen
van zijn veeren die door de op
winding van het vorig oogenblik
niet meer tadellos" glad liggen.
Terwijl hij zoo bezig is en zijn kop
draait en wendt, hebben we volop
gelegenheid de heerlijke
metaalglanzen op de veeren om den snavel
aan kin en hals te bewonderen, over
gaand van fluweelzwart in helder
groen. Speciaal rondom de snavel
basis en aan de hals zien de veeren
er bijzonder fluweelig uit. Boven op
de kop en in den nek is onze vogel
crème-wit. Daaruit kunt ge afleiden
dat hij hier al eens of vaker geruid
heeft, want pas ingevoerde Paradijs
vogels hebben veel gelere kopveeren.
Dat ruien is natuurlijk bij zulke vogels
een levensbelang en de verzorger
dient dan ook nauwkeruig op te letten
of de vogel symptomen heeft die op
vertraging of niet goed doorzetten
van de rui wijzen. De eerste maal
heeft dit heerschap zelf stuk voor
stuk alle sierveeren, neen niet uitge
trokken vlak boven de huid af
gebeten, zoodat alle stoppels bleven
zitten. Natuurlijk kostte het toen
heel wat moeite er die naderhand
behoorlijk uit te krijgen. Onder de
bedrijven van het toiletmaken heeft
Apoda een kakkerlak in 't oog gekre
gen. Daarvoor laat hij alles staan.
in een oogwenk heeft hij het kleine
insect naar binnen gewerkt. Trouwens
al is zijn dagelijksch menu vooral
vut banaan, gemalen vleesch en
broodkruim samengesteld, hij is een echte
verwant van onze kraaien, eet graag
insecten en zal geen muis ongestoord
in zijn kooi en dus onder zijn bereik
laten komen.
Veel kraaiachtiger nog dan Para
disea apoda, ziet de
eenkleurigezwarte Manucodia atra er uit. Alleen
de bijzonder mooie metaalglans op de
veeren verraadt terstond zijn hooge"
positie. Met deze zwarte Paradijs
vogel, die een wijfje bleek te y.ijn
bij de overige soorten paradijsvogels
hoef je daarover gewoonlijk niet in
twijfel te staan?, en den grooten gelen
hebben we een heel liefdesdrama
doorgemaakt. Nadat ze vele maanden
als Pyramus en Thisbe contiguos
tenuere domos, vulgo: belendende
perceelen hadden bewoond, en nooit
eenige aandacht aan elkaar hadden
geschonken, begon zij onverwachts
een welwillend oog op hem te slaan.
Uren achtereen kon zij ten slotte in de
buurt van de scheidende tralies met
vibreerendc uitgespreide vleugels zit
ten te vleien, doch 't ging er mee als
met Joseph en Potifar's vrouw. ..Hij
wou haar niet hebben, want ze was
Uit Jantje's kladschrift
>. |lltt,{ l |l l l U >t l t l l l l l' l ' l l '
l l l l
geen Jodin" dichtte Ko Donker bij
zijn schimmenspel. Zoo leek het hier
ook wel. Telkens trachtte, als
Manucodia dicht bij de tralies zat, Paradisea
haar een flinke snavelprik toe te
dienen. Later, toen bij haar de peri
ode van Krregung geheel voorbij was
gegaan is hij niet zijn
pronkbewegingen begonnen.
Ik hoop dat er later weer eens gele
genheid zal zijn voor een praatje over
verschillende andere van deze
prachtvogels, waarvan 7.00 telkens eens
enkele tot ons overkomen. Dan heb
ben we 't meteen eens over de be
scherming. Het zou ons voor heden
te ver voeren.