No. 2911 De Groene Amsterdammer van 18 Maart 1933 Toegepaste kunst Otto van Tussenbroek l De 28e Nederlandsche Jaarbeurs Wederom heeft men te Utrecht de poorten der Jaarbeurs-gebouwen wijd geopend. Ondanks uiterst moeilijke tijden blijken zij, die er het bewind in Jianden hebben, bezield te zijn door een bewon derenswaardige blijmoedigheid, welke, naar het schijnt, op vele deelnemers aanstekelijk heeft ingej werkt. *- Dat merkt men al dadelijk bij het betreden der omvangrijke afdeeling Bouwmaterialen". Men "Wedijvert met elkander in zorgvuldige en fraaie aankleeding der stands en in goede en overzichte lijke rangschikking der uitgestalde bouwstoffen. ~aHet meerendeel der toonkamers is door kunstenaren ontworpen. Behoudens een enkele uitzondering vertoont de afdeeling bouwmaterialen een rust en ordening, een evenwicht en beperking welke men welhaast overal elders ter Jaarbeurze noode mist. Mij bepalende, in dit beperkt bestek, tot de vermelding van enkele dingen waarin schoonheid «n bruikbaarheid op aangename wijze worden vereenigd, zij hier allereerst de aandacht gevestigd op hetgeen de glasfabriek Leerdam" toont, uit komende met wat in een keurig raclameboekje ?dichterlijk werd aangeduid met de benaming van t ,,Het Verlokkende Nieuwe"; een verzameling mo dellen in kristal, voor een groot deel vervaardigd in goudgeel en in zwart en wit, ontworpen door A.. D. Copier. Men kan tevens tal van z.g. glas-plastieken" n de toonkamer dezer glasfabriek met elkander vergelijken, waar modellen van mej. van Asch van Wijck, mej. Lucienne Bloch, Stef Uiterwaal (die het zoetelijk karakter zal dienen te vermijden) en Jules Vermeire. De Kristal-Unie" te Maastricht heeft een nieuw product, dat vanwege de kleur ( smokedglass") met Platina" werd gedoopt. De modellen aijn ontworpen door W. I. Rozendaal, waarbij op.gemerkt zij, dat de eenvoudigste facetteering der kristallen vazen, kommen en schalen het verre wint van de drukker geslepen voorwerpen. Er is ook een zeer aantrekkelijk bloemvaasje bij dat den sardigen en typeerenden naam van artisjok" verkreeg. Wat de fabriek van Val-Sainl-Lambert in de Belgische afdeeling laat zien, valt sterk af bij hetgeen ten onzent wordt vervaardigd. In de Fransche afdeeling is o.a. werk van JténéLalique bijeengezet, verschillende voor werpen waarin het blijk geeft van een ongemeen meesterschap in de beheersching der talrijke mo gelijkheden bij de bewerking van het wonderlijke glasmateriaal. In een enkel voorwerp stijgt hij uit tot genialiteit zooals in een zeer sterk, oorspronke lijk, forsch en mannelijk werkstuk: een vaas in zwart en wit, met diepe, kantige omlijnde uit hollingen welke herinneren aan een gothische ornamentatie. Jammer genoeg zijn daarentegen andere dingen, met name de danseresjes, zwak en a,l te liefelijk gegeven. Hoe echter glas niet moet zijn bewijst Daniels met kleine, uit geperst glas ver vaardigde figuurtjes. Van de Sèvres-fabrieken zag ik enkele goede stukken, welke echter niet met den naam van den ontwerper waren aangeduid. Zij herinneren aan het werk van Decoeur, in hun mat-bruine toon en rustige vormen. Voor de Plateelbakkerij Zuid-Holland" heeft de beeldhouwer Jansen van Galen een prettig ont bijt- en koffietafel-servies ontworpen dat hier ge hoond wordt in. wit en rood. Een andere fabriek te Gouda, die van Goedeteaagen heeft door J. van Breukelen keurige jam potjes laten ontwerpen, een hooger en een lager ? -model in hoekigen vorm op een los onderblad. Doelmatig"eft-a£ngenaam om te zien in crème-witte uitvoering. Geheel nieuw is ook de verblijdende samen.teiJcing tusschen de N.V. Gebrs. van den Bergh's textiel-fabrieken te Oss en den kunstnijvere Cor Alons. In een door dezen kunstenaar verzorgde Toonkamer zijn de uitstekende uitkomsten dezer productie te zien: eenvoudige, meest effen mo«juette's in mooie, sterke kleuren, met een enkel Vervaardiging van een looper naar ontwerp van Cor Alons (v. d. Bergh's fabrieken) blokje of streepje, bestem^ voor tapijten of trap en gangloopers enz. Ook kan men hier zeer fraaie bekleedings-stoffen bewonderen welke zich uit stekend leenen voor toepassing bij metalen meubels. Wat hier bereikt is kan stellig tot het belangrijkste gerekend worden van wat er op deze Jaarbeurs te zien is. Dezelfde ontwerper verzorgde ook de ruime toonkamers der Ned. Posterijen (P. T. T.). De telefoon-toestellen van Siemens en Halske zijn in hun soort naar het mij voorkomt, even schoon in hun uiterste doelmatigheid, in hun logischen bouw en in hun verfijnde apparatuur, als b.v een bloemvaas van Copier! Zeer belangrijk is ook de vertegenwoordiging van de Ned. Ver. voor Aijabachts- en Nijverheidskunst welke hier een bemifldelings-bureau inrichtte ten einde de samenwerking tusschen Kunst en Industrie te bevorderen.^-' De binnenhuis-architect' N, P. de Koo, is hier, naar het mij voorkomt, d^ aangewezen persoonlijk heid om dit contact tot stand te brengen en de wensch zij hier uitgesproken, dat velen van zijn voorlichting mogen gebruik maken. Het kan niet anders dan den fabrikanten en den kunstenaren in een periode van kracht-verzamelen te bate van het Ned. Fabrikaat in bet algemeen ten goede komen! ~fr Fraai drukwerk door mej. FréCohen van de Stadsdrukkerij te Amsterdam, van Stéphan Schl singer, wiens kalender met de teekenen van den dierenriem opvalt, van de Koo, met reclame-zegels voor de vliegpost, welke bijzonder duidelijk en fraai zijn; frissche verpakkingen voor van Nelle's fabrieken door Jongert; fleurige kleedjes in geel, wit en oranje, geweven door mej. Elisabeih Loke; eenvoudige gordijnstoffen, ontworpen door arch. Adriaans; eetgerei in Zilfapleet" (fabriek te Voorschoten) door mej.*C/irista Ehrlich en vele andere kunstvoorwerpen zijn hier bijeengezet en geven een bescheiden overzicht van het vele dat ten onzent op het gebied der toegepaste kunst wordt bereikt. Ter herdenking van den onlangs overleden kunstenaar Chris, van der Hoef, zijn hier enkele voorwerpen geplaatst naar zijn ontwerpen ververvaardigd door de Gero-fabrieken te Zeist. fastbJd DORUS HEN Hl Kneuterdijk 6 1& BVIS Den Haag Doorloopende tentoonstelling van oude schilderijen Een goede stand van de Thonet-meubels in hout en metaal. Ook daar waar men ten op zichte van laatstgenoemd, materiaal een compromis tracht te sluiten met het groote publiek door de zitmeubels zooveel mogelijk te bekleeden, dient erkend te worden dat met smaak en inzicht wordt gewerkt, trouwens zoo ooit, dan heeft men bij de leiding dezer fabriek ten volle het overwegend belang ingezien en ondersteunt een vruchtbare samenwerking met kunstenaren, meer speciaal met die der voorhoede. Dat men uit commercieele overwegingen daarbij, van beide kanten, wel eens concessies moet doen, is onvermijdelijk. Wat verder de meubel-afdeeling betreft, daar over zij beter gezwegen. Ondanks het feit dat men hier een besloten afdeeling inrichtte, blijft het voor den beoordeelaar die naar schoonheid en bruikbaar heid verlangt, bij een marche funèbre".... Wat ik hier zag ? .. .. In de Belgische afdeeling een stand met monsterlijke ,,Kunst-meubelen" van een fabriek in Gent ! Aangeboden onder den naam Fortuna". Moge echter het fortuin ons genadig zijn en bevrijden van dergelijke wanstaltigheden. Ook Duitsche meubels, zooals men ze op deze Jaarbeurs toont, blijven beter buiten onze grenzen. Het goede ziet men niet hier, het minderwaardige wordt aangeprezen alsof het een wereld-wonder geldt. Samenvattend treft men dus op deze 28e Jaar beurs te Utrecht, mits men er naar zoekt, ten slotte meer goeds aan dan men aanvankelijk, bij een eersten oppervlakkigen indruk, zou vermoeden. Langzaam maar zeker wint het betere veld. Nieuwe Uitgaven Wordend huwelijk Bij H. D. Tjeenk Willink & Zoon's Uitg. Mij., Haarlem, verscheen de 3e druk van Wordend Huwelijk" van Dr. F. M. Wibaut en M. WibautBerdenis van Berlekom. Boeken-catalogus Bij het Internationaal Antiquariaat Menno Hertzberger te Amsterdam is verschenen cata logus no. 69, bevattende interesting books on various subjects". III KINHEIM" DE KONINKLIJKE HAND-TAPIJTKNOOPERIJ TE BEVERWIJK, moest reeds na een bestaan van slechts enkele jaren haar werkplaatsen belangrijk uitbreiden. Ieder tapijt' iedere looper, ieder kussen, door haar afgeleverd, wekte terecht de algemcene bewondering. De belangrijkste opdrachten welke zij in die jaren ontving, vonden haar hoogtepunt in een bestelling van H.M. de KoninginMoeder. Uit die periode dateeren ook de navolgende: HET VREDESPALEIS (15 tapijten). HET INTERNATIONALE HOF VAN JUSTITIE. Het DEPARTEMENT VAN HANDEL, LANDBOUW EN NIJVERHEID. Het DEPARTEMENT VAN MARINE. _? Doch ook over de grenzen begon de faam der ,,Kinheim"-pro;lucten door te dringen en werden"o.a. orders geboekt voor: " HET NEDERLANDSCH GEZANTSCHAP TE BERLIJN (zes tapijten). HET NEDERLANDSCH GEZANTSCHAP TE WASHINGTON (vijf tapijten). Algemeen werd men er van doordrongen: Koninklijk Kin h ei m levert U een KONINKLIJK product!"