De Groene Amsterdammer van 25 Maart 1933 k-. i . h "s hwy j* l1* IV. Muziek Constant v. Wessem . De moderne Paganini De beroemde violist Paganini be hoedde in zijn tijd angstvallig zijn yiolistisch geheim", het geheim van zijn techniek. Hij had alle reden om ge heimzinnig'te zijnmet den technischen kant van zijn kunst. Hij had deze te verbergen om den wille van de concur rentie als geldswaarde dus en omdat de geheimzinnigheid hem als figuur kleedde" in den tijd der ro mantiek, diégraag warm liep voor wonder-menschen, duivelsmenschen en demonische beïnvloedingen. De na tuur had hem een uiterlijk geschonkea,-waarrnee hu gemakkelijk de mas sa oeïnfluenceerde, dor, droog, mager, JBwart en vreemdsoortig van gebaren. Zijn opkomen op het podium was reeds een vertooning. Ludwig Borne geeft daarvan een niet ongeestige be schrijving: Toen lüj het tooneel betead, voordat hy nog gespeeld had, werd, hq als welkom met donderend gejuich ontvangen. Hij zwaaide heen en weer als een dronkeman. Hij gaf *qn eigen beenen een schop. De armen zwaaide hij nu eens omhoog dan weer omlaag: dan strekte hij ze uit naar de coulissen, bleef vervolgens staan met uitgebreide armen en bekruiste zichfeelf. Hij was de prachtigste dwaas, dien de natuur had kunnen bedenken." Een charlatan? meent men wellicht. Neen, maar hij speelde zijn rol tot het einde. Hij .heette nu eenmaal het zwarte skelet" en noemde zichzelf Ie baron Paganini". Maar zoodra hij de viool aanstreek en zijn spel begon, overheerschte zijn natuurtalent alle uiterlijke fratsen, al achtte hij het niet beneden zich als intermezzo het publiek te amuseeren met het imiteeren van dierengeluiden op zijn viool, het tsjilpen der vogels, het kraaien van een haan, het gebalk van een ezel, kunstgrepen, die overigens geen kunst zijn en waarop b.v. Saint Saens' Car naval des animaux" ons even geslaagd onthaalt. Paganini was inderdaad een man, die over een eigen techniek beschikte. Men heef t. over deze techniek studies geschreven, afgeleid uit zijn viool houding volgens afbeeldingen van tydgenooten, een houding, die voor het oog zeker bevreemdt, daar de schouder opgetrokken is, de elleboog naar binnen gebogen, de viool zelf tegen de borst steunde, in plaats van opzij. Het is echter moeilijk uit te maken of het nu alleen aan die hou ding lag, die de viool als het ware orga nisch ui het lichaam zelf deed opne men, ongetwijfeld zal Paganini zijn Itouding ook aangepast hebben aan ?eigenaardigheden van zijn physieken bouw, zooals trouwens alle groote violisten doen. In ieder geval, Paganini heeft zelf daaromtrent niets verraden. Hoe hij gespeeld heeft weet men alleen by overlevering, bij monde van tijdgenooten. En waarschijnlijk was wat men vroeger bij zulk spel bewonderde weer anders dan wat men tegenwoorF" F. SINEMUS Leidschestraat 20-22 AMSTERDAM C. Overhemden naar maat vanaf f 8.5O PRIMA COUPE Eigen Atel i e r Teekening .1. F. Doeve Jeannette Macdonald in Amsterdam dig bewondert. Paganini was vooral virtuoos en zijn spel was op virtuozen spel berekend. Want wanneer hij dan misschien niet zoo bewonderenswaar dig viool speelde, hij speelde in ieder geval bewonderenswaardig op de viool. Ben phenomenaal virtuoos-violist, die Zondagmiddag in het Concertge bouw optrad, bracht onze gedachten onwillekeurig terug naar het verleden van Paganini. Niet omdat de Italiaansche violist Zino Francescatti uiter- » lijk of door manualen aan Paganini herinnerde, maar omdat wij hier ook op de viool hoorden spelen, zooals ik mij niet herinner het ooit zoo tech nisch-volmaakt en niet zoo'n ongeloofelijk gemak wat betreft alle be- . roemd-moeilijke kunstgrepen te heb ben gehoord. Wij zijn op het punt van ? virtuositeit veel gewend, wij zijn zelfs meer dan verwend, maar dit overtrof toch op een verbluffende wijze alles : wat wij gewend waren. Een prachtige, volle, bezielde klank, met daarnaast een uiterste welluidendheid en zeker heid van flageoletten, pizzicati, tertsen, octaven, op- en afstreek, ongeloofelijk vast van rythmiek, en steeds ver- ' rukkelijke muziek, geen leeg vuurwerk, een spel van een uiterste spanning en bezieldheid, virtuositeit van het no belste gehalte. Francescatti presen teerde zich ons onbewinpeld als vir- . tuoos, dat bewees reeds zijn program- * ma-keuze: virtuozen-stukken, het ori- j gineele D-dur concert van Paganini '? niet de eendeelige bewerking, maar ^ het gansche driedeelige concert, met een prachtige, brillant-moeilijke cadens j die naar ik meen,van den uitvoer- ' der zelf was en het violistenstuk Tzigane" van Bavel. Reeds na het eerste deel van het Paganini-concert nioest de violist geruimen tijd pauzeeren om den storm van toejuichingen voorbij te laten gaan, die toen en terecht losbrak: het was inderdaad ongelooflijk! k zag de zaal zelden zoo wild van applaus en er zijn al heel wat demonstraties van toejuichingen in de Groote Zaal Con certgebouw gegeven! Francescatti schreed met recht van triomf naai triomf, hoewel hij zijn succes uiterst bescheiden in ontvangst nam. Voor mijn gevoel was Tzigane" een nog fraaiere prestatie, hier was meer nog muziek in samenspel met het orkest en het leek of het orkest zelf wonderlijk bezield werd door den violist, de muzikanten kregen den geest", het gouden geluid van Rosa Spier's harp leefde mee in de wónderlijken trillende sfeer van den eenmaal gewekten klank Francescatti speelde zijn partij zonder de zigeuner-over drijvingen, waartoe de soloviool partij gemakkelijk aanleiding geeft, er was een prachtige, diep in den klank gespeelde soberheid bij zij n voordracht, die slechts de totaal harmonie ton goede kon komen, het bewees, dat hij naast een ongeloofelijk virtuoos ook een groot kunstenaar kon wezen. Werkelijk, wat deze violist ons dien Zondagmiddag in het Concertgebouw gaf, was het volmaaktste wat men zich als vioolspel kan denken. Oprichting Filmstudio In Amsterdam is opgericht de F.T.L.-Film, onder leiding van Drs. WillemBonenFransDupont. Ds film technische leergang van Willem Bon, is in de F.T.L.-Film opgenomen. Reclamefilms, smal-, normaal- en ge luidsfilm, zullen vervaardigd worden; een installatie voor het maken van gramofoonplaten is aanwezig. De foto studio ,,Europa" wordt door de F.T.L.film geëxploiteerd. jjg Carltonnade Als de bolienvélden in bloei staan * Officieel heeft de lente haar intocht gedaan, en al kunnen Maartsche buien onze voorjaarsstemming en onze voorjaarskleeren nog wel bederven, al giert eb wind nog om de hoeken der straten, toch gaat de natuur schoorvoetend met den kalender mee, en een der eerste symptomen van het naderen van het zichtere jaargetij is daarbij in Nederland hst langzaam-aan gaan bloeien van de bloembollenvelden. Het kleurig tapijt wordt .weer geweven, en in het Carlton vertoeven in de luttele weken dat de tulpen, hyacinthen en narcissen bloeien, heel veel gasten, van verre gekomen om het bloemenwonder te aanschou wen. \Na een excursie naar de bollenvelden wacht hun het prettig Carlton milieu, warmte en licht als het buiten guur is geworden, een gezellig bitteruur in den Carltoncorner, waar Cornelis Een uitgebreid Hottandsch ontbijt....! Codolban l met zijn tsiganen "speelt de prachtige eetzalen met hun parket vloeren, waarop het heerlijk is te dansen, de muziek van Lud Gluskin's Americanband, de zang van de Kentucky Minstrels en wat niet al. Is het wonder dat velen hun voorjaarsuitstapje naar Amsterdam en Holland's bloemenvelden slechts vol ledig geslaagd achten als zij in het Carlton logeeren, en er profiteeren van het onver gelijkelijk comfort en al de attracties die het biedt? Een reprise J.I. Zaterdagavond is in de groote Carltonzaal een feest gegeven dat bijzon der is geslaagd, niet omdat het er uitge laten toeging, integendeel, het was een intiem, beschaafd feest, maar omdat iedereen zich thuis voelde en omdat er amusement werd geboden, dat bijna als kunst, zoo men wil als kleinkunst", be stempeld mag worden. Lui Gluskin Tot het welslagen hebban in het bij zinder de Kentucky Minstrels bijgedra gen.Zijhebben een repertoire negerliederen en spirituals gezonden, waarin melancho lie en uitbundigheid om beurten opklin ken, en waarin denegerzijii ziel blootlegt. Met geestdriftige toejuichingen zijn de Kentucky-Minstrels voor hun zang be1 nond, waarna Lud Gluskin's band vr olijke Kngelsche en Amerikaansfhe danswijsjes aanhief voor het verrukt publiek. Zóó welgeslaagd is deze avond geweest, dat er Zaterdagavond a.s. (25 Maart) een reprise za! plaats vinden, waarbij de Kentucky Minstrels een nieuw repertoire zullen laten hooren, en Lud Gluskin's band liedjes speelt op verzoek. Aardige wedstrijden zullen worden georganiseerd tijdens het diner-dansant, waarvoor ook op dezen avond de populaire Carltonprijzen gelden (/ 3.?, / 4.?en / 5.?). TaL-lrejerveering schriftelijk of telefo nisch (tel. int. 34000; 16 lijnen).