18 De Groene Amsterdammer van 1 April 1933 No. 2913 t; Radio en Grammofoon Liederen van haat Casper Höweler H. M. V.-Odeon-Telefunken en Parlophonplaten Men vindt het over het algemeen niet netjes, openhartig voor zijn haat uit te komen. Haat is een affect, waarover men liever zwijgt. En als men erover begint, verontschuldigt men zich, dat hij eigenlijk verkapte Ifefde is. Herinner U slechts het ge dicht van Helene Swarth, maar zing het niet op de wijs van Sambre et Meuse", waartoe het rhythme ver leidt, want dan gelooft ge er niet meer aan. Het lijkt mij, dat de primitieve mensch eerder kon haten dan lief hebben. Misschien is de liefde zelfs een veredelde vorm van haat. In elk geval is haat een hevig en echt gevoel, dat zelfs door den apostel Paulus gesanctionneerd werd, die de lauwen dreigde uit zijn mond te spuwen. Hoe komt het, dat zulk een sterk affect in de muziek zelden tot uiting kwam? Bij mijn weten het eerst in de Dreigroschenoper" van Bert Brecht en Kurt Weill. Wel kunt ge U afvragen, of in deze tijden van werkloozenondersteuning de genetische wortel erat kommt das Fressen, dann kommt die Moral" nog actueel is. Doch de felle haat, die eruit spreekt is zoo waarachtig, werd bovendien zoo zuiver als kunst geprojecteerd, dat men dezen artistieken verschijnings vorm ervan ten volle kan waardeeren, al voelt en denkt ge sociaal geheel anders. Een van de oorzaken dat de Drei groschenoper" zoo sterk aanspreekt, is te danken aan de herontdekking van de menschelijke stem als ongeculti veerd, doch oerkrachtig uitingsmiddel. Niet de natuurstem van den Venetiaanschen gondelier, die zijn afgoden uit de opera imiteert, maar de hoogere potentie van het spreken, de natuur zang, die negerpredikers in oogenblikken van extase intuïtief vonden. Br wordt beweerd, dat Brecht zijn verzen voor Weill half declameerend, half zingend voordroeg en dat de componist deze spraakmelodische cur ven slechts uit te werken had. Misschien is dit overdreven. Maar in Brecht's teksten is de oermelodie reeds zoo duidelijk aanwezig, dat een ervóór gevoelig musicus de antenne en de spoelen van zijn ontvankelijk heid, den versterker van zijn scheppend vermogen slechts behoeft in te scha kelen om ze in het krachtsgebied van de muziek te laten klinken. Bij de Dreigroschenoper" was Kurt Weill zulk een middelaar, voor de fihn ,,Kuhle Wampe" had Hans Eisler die taak. Men moet zich alleen verbazen, dat de traditioneele scholing hun ont vankelijkheid voor deze oergeluiden niet deed verschrompelen. Want bei den werden aanvankelijk getraind in het technisch raffinement van de De Groene Amsterdammer Weekblad voorNederland kost slechts f2.70 per kwartaal (10.20 voor in cassokosten) of f 10.- per jaar bij vooruitbetaling. Juist voor dezen leeftijd heeft Van den Brul een uitge breide collectie Plus-four Costumes, Demi-saisons, Regen jassen, Polo-hemden, Slipovers, Sportkousen. Het koopen bij Van den Brul gaat vlot en prettig. In enkele oogenblikken is de keus ge maakt, omdat zoowel coupe als afwerking schitterend is! Daar om juist leveren wij steeds meer voor leerlingen van M.U.L.O., H.B.S., Handelsschool en, Gymnasiun AMSTERDAM NIEUWENDIJK 184 tegenover de Beurspassage AMSTERDAM - HOORN - LEEUWARDEN - 'S GRAVENHAGE / negentiende eeuw: Weill door Hum" perdinck en Busoni, Eisler door Schönberg. Weill trok voorts voor de begeleidingen zijn persoonlijke con sequenties uit den Jazz-stijl, waarin Eisler hem imiteerde. De genetische kracht van Brecht's verzen wordt eens te meer bewezen door de stukken, die Weill en Eisler onafhankelijk van hem schreven. Ver gelijk slechts het Solidaritatslied" van Brecht en Eisler (Parlophon B. 49061-1, met zang van Ernst Busch), gloeiend van een kracht en een spoiitaneïteit, die men het Wien Neerlandsch bloed" kan toewenschen, en de Ballade von den Sackschmeissern" (Parlophon B. 49062?II met zang van Ernst Busch), waarin Arendt zijn haat over het vernietigen van de overproductie (koffie en graan) niet hooger weet op te voeren dan tot de verdachtmaking Da steekt was hinter", Eisler de muziek niet kon heffen boven de sfeer van geroddel. Deze jonge, krachtige kunst heeft op slag haar herscheppers van for maat gevonden. Hoe het wel en hoe het niet moet leert II de gramofoon. Men mag groote bewondering' hebben voor het raffinement, waarmee Carola Neher de songs uit de Dreigroschen oper" bracht (His Master's Voice EH 301), de natuur van het volkskind Polly komt veel zuiverder tot haar recht in de voordracht van Erika Helmke(TelefunkenA752/5).Ook Ernst Busch trof spontaan dezen stijl ,zoowel als de liedjeszanger in de film van Pabst (deze rol werd voor de gramo foon gezongen door Kurt Gewon), Odeon 161214), als in het Solida ritatslied" (Parlophon B. (49061 1) Of wij veel werken in deze soort kunnen verwachten? Waarschijnlijk niet. Wanneer haat zich bestendigt tot haatdragendheid verliest hij zijn spontaan karakter en daardoor zijn creatief vermogen. Reden te meer, deze sporadische liederen van haat als iets bijzonders te beseffen. Ernst Busch op Parlophon Parlophon heeft behalve de boven genoemde plaat met Ernst Busch, nog een tweetal van denzelfden zanger uitgebracht. Ernst Busch, die over prachtig stemmateriaal beschikt, zingt het Lied der Arbeitslosen", sternpellied door H. Eisler en D. Weber, gedirigeerd door Eisler. Aan den anderen kant van deze plaat (Parlophon B. 49109) staat het Lied der Bergarbeiter", een gedeeltelijk glas-heldere, spijkerharde, gedeeltelijk sentimenteele compositie van. Eisler op woorden van A. tlmeiner, eveneens door Ernst Busch prachtig gezongen. De derde Buschplaat van Parlophon (B. 49110) is ook weer met muziek en directie van Eisler en met zang van Ernst Busch. l Iet Lied der Baumwollpflüeker" is van Ben Tra ven: De Bal lade vom Xigger Jim" is gedicht door Weber. Deze Parlophon-uitgaven zijn een aanwinst voor de discotheek; de com binatie Eisler-Busch is zeer geslaagd. M. «, *<*? DROSTE ALTIJD WELKOM!