Historisch Archief 1877-1940
No. 2913
T '.
A
'.
eiteirjlce bundels verzen en
trossen essays van bonte
verscheiden?heid, dan kan slechts een zorgvuldig
bijgehouden kaartsysteem ons voor
. pijnlijke vergissingen behoeden. Ik zou
i -dan ook iedereen die wil doorgaan
vvoor een kenner" der moderne
? Engelsche letteren willen waarschuwen
voor de vraag: Kent u Powys?", die
er onschuldig uitziet, maar slechts te
pareeren is met de wedervraag: Wien
bedoelt u, John Cowper, Llewelyn,
Theodore F., Philippa of dien achter
blijver, die het nog niet verder dan
v:zijn naakte voorletters A. R. heeft
: gebracht?"
Het is dan wenschelijk even te
memoreeren, dat de Powyssen de
dichters John Donne en William
Cowper, alsmede een rij stamhoofden
.uit Wales onder hun voorouders
, tellen, en dat ze het in hun werken
,. in den regel over Zuidwest-Engeland
' van Hampshire tot Cornwall h(bb?n
- met uitzondering van Llewtlyn,
s>: die in Afrika en Palestina thuis is.
j. Als algemeen e kenmerken van de
. familie kunnen dienen een afkeer van
alle modernismen, een vasthouden aan
de Engelsche roman-traditie van Fiel
ding tot Hardy, en het zinnetje, dat
John Cowper eens over hun vader,
i den Vicar van Shirley in Derbyshire
GOH) ONTMEDEN EN Af
lectuur uie »i-~r
dat niet snel van tempo en niet
onmiddellijk evocatief is, maar zwaar
van inhoud, traag van gang en breed
voerig in zijn zoeken naar uitdrukking
voor de weerbaistigste complexen van
gevoelens, gewaarwordingen, begrip
pen en aandriften dat is niets voor
moderne menschen, die boeken willen
drinken als cocktails, snel, direct en
gedachteloos, om den roes dien zij
geven en de bevrijding van het
pijnlijke klaarwakker-zijn, dat alle
echte kunst van ons verlangt.
En Wol; Solent deed in dit opzicht
geen enkele concessie; het verhaal
van Wolf's terugkeer in zijn dorp in
Dorset, ,,an ingrown community,
malicieus, perverse, rotten with vices",
vergde hardnekkiger aandacht dan
Hardy's Return 'of the Native".
Voor het groote publiek was het daar
mede veroordeeld;, grootschheid van
visie en uitbeelding en een natuur
gevoel als sinds Hardy's
Wessexromans niet meer voorgekomen, zon
ken in het niet tegen de moeite die
men" zich moest getroosten.
Hoe zal het dan gaan met John
Cowper's nieuwe boek? ,,A
Glastonbury Romance" telt twaalfhonderd
dichtgezette bladzijden. Uet is een
nijlpaard van een boek, zóó dik, dat
de menschen beginnen te lachen als
ze er iemand in zien lezen. liefheeft
de eindeloosheid van een
middeleeuwschen ridderroman, vergt in al zijn
deelen opperste aandacht en is ge
bouwd niet op n maar op een kluwen
van thema's, als was het niet door n
mensch gemaakt maar in eeuwen ge
groeid, ? een epos waarin laag op laag
ligt opgestapeld. Het zou gelijk do
Faust als argument in de Homerische
kwestie kunnen worden gebruikt. En
het is gedrenkt in een sfeer, die
waar.n worden
trouwd is
! ,,matière
Keltisch
speelt de
de
conijk hangt
Malory's
sses" van
oze boek
het corps
prijst en
i het boek
;an slechts
en.
van 6000
, ten
zuidde
MiddelA.rthur- en
Lniken van
graven van
i en Jozef
te vinden.
ir's laatste
e A val on,
m huldigen
'- legenden,
k, reeking
11 the
super
Powys'
Roare, borende
i lang
opgejke mystiek
er te midden
sche en
ecoworden aan
een bijtend
zijn er mee
ordt er door
leling die in
en
aanvan, .«ijgt spoedig
verhooging" en raakt geëxalteerd.
Prachtig is de kunst waarmee Powys
dit vruchtbare thema varieert; als hij
in een van zijn figuren, den zoon van
Vicar Dekker, de mystieke extase in
rechte lijn tot religieuzen waanzin laat
stijgen, schrijft hij waarlijk apoca
lyptische hoofdstukken en gelooven
wij zonder moeite aan de verschijning
van Graal en Excalibur die Sam
Dekker over den rand drijft.
Het tweede motief is de concen
tratie van alles wat zich tegen de be
smetting verzet en wat er zich gretig
aan overgeeft in twee figuren: den
fabrikant Crow, die van Glastonbury
een moderne industriestad wil maken,
en den magiër", John of Geard, een
Oagliostro-type van heroïsche propor
ties die het stadje vervormt tot een
bedevaartplaats met passiespelen en
authentieke mirakels. Hoe in dezen
aardschen mensch de geaccumuleerde
mystiek van eeuwen een
bovenmenschelijke, onweerstaanbare kracht
wordt, is een van de schoonste brokken
moderne litteratuur die men lezen kan.
Het sterkste element van het boek
is tenslotte het machtige, boven alle
pantheïsme stijgende natuurgevoel
van den schrijver. Op John Cjwper
Powys past het woord van Chesterton
over Meredith: ,.He rose from the low
state of a pantheist to the very high
state of a pagan". Voor Powys zijn.
zon en maan en aarde en sterren
bewuste, op een ontzaglijk plan
levende wezens en hij vermag ons
dat even sterk te laten meevoelen als
het leven dat hij boomen en planten,
rivieren, landschappen en de steenen
van Stonehenge inblaast. Hij is een
medium voor de Natuur, zooals Hardy
dat was grooter lof kan hem niet
worden toegezwaaid.
tte '
i *"'
'«
Spoor's
Mosterd
W. A. Spoor Jr, Culemborg.
N l LLM U
LEVENSVERZ.MU
sGRAVENHAGE
AMSTERDAM-UTRECHT
ROTTERDAM
HEERENKLEEDING VOOR
VADER EN ZOON
TOT REDELUKE PRIJZEN
'ADRIAAN SCHAKEL4
HEILIGEWEG - TELEFOON 37273
Toen Vader zoonlief had bewogen
Ook naar SCHAKEL" toe te gaan
Kwam zijn naam bij vaste klanten"
Op den HEILIGEWEG" te staan.
N.V.ZUIDER
HYPOTHEEKBANK
Pandbrieven
tegen beurskoers
Directie :
Mr. AUG. HEIJBROEK
Mr. K. A. NEDERLOF