m N DE ZEILVAART op de Wereldzeeën SCH SCHEEPVAARTMUSEUM Maar, het stoomschip gaf den ?uwmeester al heel spoedig op onibbelzinnige wijze te kennen dat t nu maar eens gedaan moest «en met de gemoedelijke toegevendièvan die dagen om niet te projèeren als een reisduur van gettdeld drie maanden ook wel eens iriengd werd tot vier en zelfs vijf oppervlakte veel grooter is geworden is de behandeling makkelijker. Toch heeft dat alles niet kunnen baten. Ondanks hare gebreken, die nog tot op het einde der eeuw bleven voort duren, was het stoomschip een gevaar lijke concurrent, die bovendien nog steun kreeg van andere middelen, voortspruitende uit de steeds voortt den Oceaan landen. Een respectabele tijdsduur. Dat bracht den bouwmeester tot nanken en deed hem zijn aandacht lenken aan het bouwen van vlugge liepen en het is vooral de Amerijuasche bouwmeester die daaraan a stoot heeft gegeven, feitelijk reeds n het einde der 18de eeuw in de igen van den Onafhankelijkheidsrlog van Amerika. De Baltimore ppers" van die dagen kon men Sds wonderen van bouwkunst noett. Het woord clipper is ook bij ile leeken bekend, al is hun de _;teekenis niet altijd duidelijk. Het \~<Sok niet noodig op deze plaats varover iets te zeggen, maar het ooie model van het Amerikaansche ipperschip uit het begin der 19de 'uw behoeft slechts vergeleken te prden met de modellen der 17e en (de eeuwsche schepen, die in de inedenzaal van het museum staan, a een indruk te krijgen van de gelagde pogingen van den l Oden rawschen bouwmeester om den vorm m het schip zoodanig te verbeteren, ut het zoo weinig mogelijk tegenand ondervond. Ook zal de veridering in de tuigage den beschou3r opvallen. Niettegenstaande de schrijdende techniek. Het Suez-kanaal werd gegraven en daarmede was de weg naar Indiëniet alleen verkort, maar voor de stoomvaart ook makke lijker geworden, omdat de gelegen heid tot het aanvullen van den steenkolenvoorraad zooveel beter was. Hiermede was de z'eilvaart voor goed ten doode opgeschreven, al heeft ze nog vele jaren doorgeworsteld met behulp van het aanbrengen van ver beteringen, die de reisduur steeds gunstiger beïnvloedden. Maar een feit bleef het dat het stoomschip minder afhankelijk was van de elementen en tenslotte door het toepassen van nieuwigheden niet minder gunstig beïnvloed werd dan het zeilschip. Het is werkelijk een Titanenstrijd geweest, die men slechts met groote belangstelling kan volgen, als men er iets van begint te lezen. Ook in Nederland heeft men nog lang medegeworsteld en ook hiervan treft men begrijpelijkerwijze in de nieuwe afdeeling vele bewijzen aan in ie vele afbeeldingen van schepen als de Vondel, de Nicol. Witsen, de Europa en de andere schepen die in die dagen den naam van de Nederlandsche zeilscheepvaart hebben hoogge houden. Dat het met de Stoomvaart in den beginne niet zoo heel voorspoedig ging zal velen bezoekers van het museum nog wel bekend zijn en zij worden er aan herinnerd als zij in de nieuwe afdeeling het StoombootZeilschip spel" zien. Dan zullen zij nog we] eens terugdenken aan de ge moedelijke en genoegelijke dagen van de zee vaart toen men nog geen strijkje had in de muzieksalon, nog niet danste op de muziek van de een of andere jazz-band uit een restaurant in Australië,Europa of Ame rika, maar op de welluidende tonen van een harmonica of op die van de viool van,den kapitein het jankhout" heette het instrument oneer biedig, als de kapitein het niet kon hooren. Zij zullen denken, deze menschen, aan den gemoedelijken tijd van het oponthoud, als zij lezen op dat spel: 6. Gibraltar. Een schroefblad verloren; ,&cht dagen vertraging, men betaalt 2". Of: 8. Middellandsche Zee. Een schip gepraald met nieuws uit Indië; aan iederen medespeler be taalt men l en den kapitein 2." Ja, dat was de radio" van die dagen. Eens in de veertien dagen of langer nog een bericht en waren we niet gelukkig ? Wij lachen er nu bij, als we een soortgelijk spel: het Stoombootspel" op de boot van Zaandam zien en vergeten, als we nu op de Zaandammer boot zitten en steeds tusschen de walletjes varen, dat het Y toen een open watervlakte was en het een reis met vele ongemakken was als men zijn familie in Zaandam per zeilschip moest bezoeken. Was deze boot voor de menschen van die dagen niet wat voor ons thans de vliegmachine is? Eigenlijk nog mér want hebben wij in de vliegmachine het comfort van een kop koffie, een glas jenever of een schoone pijp, zooals men op de verschillende num mers van het spel ziet aangegeven? Van vliegmachines gesproken men treft in het museum ook aan een model van het vliegtuig van den Vol-getuigde driemaster eersten Indië-tocht, met de daarop betrekking hebbende oorkonde, al mede een duidelijk bewijs van de ernorme ontwikkeling der scheepvaart, want lezen we niet van concurrentie en van samenwerking tusschen lucht en zeevaart? Lezen we niet van een samenwerking der voornaamste In dische lijnen met de luchtvaart en mogen we daaruit niet besluiten, dat de Nederlandsche scheepvaart zich in die richting zal ontwikkelen? Tot besluit van dit artikel wijzen wij nog op de mooie schilderstukken, langs de trap en in het begin van deze nieuwe af deeling waarbij er zijn die betrekking hebben op Prins Hendrik der Nederlanden, die in de vorige eeuw zulk een grooten gunstigen invloed uitoefende op <Je Nederland sche scheepvaart. Voorts valt de vakindeeling op, waardoor het ge makkelijk valt de scheepstypen uit het een of ander tijdperk te beoordeelen. Men ziet een Japansche prent voorstellende de opening van de haven te Yokohama, waarbij we herinnerd worden aan den bouw der drie eerste stoomschepen voor Japan in Nederland en zien ook elders be wijzen er van dat in Nederland sche pen voor buitenlandsche rekening werden gebouwd. Een mooie vitrine aan het eind van de zaal bevat behalve een model van een Enkhuizer beurtman vele andere belangrijke zaken, men ziet van Speyck gememoreerd. evenals de oorsprong van het zoo goed bekend staande reddingswezen op de Nederlandsche kust (de stranding van de Vreede" bij Huisduinen) en nog zeer veel meer. AQTJARIUS Debarkeeren op de reede