Historisch Archief 1877-1940
**<. f.
De Groene Amstertammer van 8 April 1933
No. 2914
r
IK
ir
!
>.?
R
Schilderkunst
:'>-'»,"."'
Alb. Plasschaert
f/.- . De Klopper, Stedelijk
;.«'/'. ? 39uSeuin, Amsterdam
r-viDeze weljipht & Amsterdam en
aelfg Wj de Amsterdamsen e schilders
niet zeer bekende -vereenigiag van
fHaagsche schilders en beeldhouwers,
[is, wanneer j ge haar met weinig
jwoorden moest kenschetsen, een
?«£'Doenlijke, een nette vereeniging. Natuur
lijk merkt ge dat in den Haag minder
;en meer in Amsterdam, omdat ze
'zicïi daar tegen een grooter
achter;;grond: profileert. Ge kunt mij nu
? vragen, en ge hebt daartoe alle recht,
i wat ik piiaecies bedoel met een nette"
.vereeniging. Het is een vereeniging,
; waarvan ge vermoedt, dat alle leden
'keurige gekleede lieden zijn (ik
appre;cieejr dit) maar waarbij getochwoudt,
als kritikus, dat in die nette kleeren
-meer spontaniteit van het gevoel
geborgen zat en meer van die soort
dingen, die wij lémentaire driften
? noemen, wier diepe toon (ik vermoed,
dat gij het ook daarover met mij eens
i' zult zijn) een rijkdom is van het
kunst! _werk. Ik vind daarom niet, dat ieder
: kunstwerk een laaien moet wezen van
i zulke driften, maar verheel hier
even: min, dat zelfs als het kunstwerk
be1. toomd is van voordracht, ik gaarne
: daarachter die driften weten wil, en
! bedwongen wil zien. Dat ondervindt
i ? ge te weinig hier; gevoelt hier meer
! de netheid. Toch was ik in allen
ge, valle en overal deze tentoonstelling
gaan zien, en wel om bepaalde redenen.
Ge weet misschien nog niet, dat er
overal zou ik zeggen in onze steden
de neiging bestaat tot een bepaalde
autarkie (niet autarchie) vooral wat
de beeldhouwkunst aangaat, en dat
binnenkort niet alleen Amsterdam,
den Haag en Rotterdam, maar ook
bijvoorbeeld Harlingen en Helmond
hun eigen beeldhouwers zullen heb
ben; met andere woorden, dat beeld
houwers daal niet-geboren of daar
niet-gevestigd geen kans zullen hebben
tot bijvoorbeeld officieele opdrachten.
Zulke toestand lijkt mij niet
wenschelijk, maar ik voel hem toch ont
staan. Hij bestaat reeds eenigszins
in den Haag; Altorf en de heer van
Lunteren nemen eenigszins zulke
plaats in. Nu is het beeldhouwwerk
van den heer van Lunteren, vooral
zijn laatste brugversiering, wanneer
ge drie eisenen kunt stellen aan een
beeldhouwwerk, ten opzichte van die
drie eischen ten eenenmale te kort
geschoten. Dat is bepaald iets te veel,
«n daarom zocht ik naar een derden
Haagschen beeldhouwer, met wien de
officieele lastgevers in relatie konden
treden". Deze moest ik vinden bij de
vereeniging de Klopper" dus. De
heer Bus zou deze beeldhouwer
moeten zijn. Ten opzichte van de
twee genoemden kan hij den derden
Haagschen" beeldhouwer worden.
ofschoon hij mij hier teleurgesteld
heeft. Ik hoop, dat door bepaalde
opdrachten echter iets beter zal wor
den. Dat kan nog wel. Verder vind ik
onder deze schilders uit den Haag,
waar de heer Albert Vogel op schal
lende wijze (om geen ander woord te
gebruiken, dat bijna eender luidt)
het Woord, met een hoofdletter W,
verdedigt, drie dames, die, toevallige
hoofschheid of raffinement bij de
samenstelling dezer vereeniging, in den
katalogus vooraanstaan, aan de an
deren volgens het alphabet, vooraf
gaan. Het zijn de dames Claudine
Doorman, Joke Elias, en Juus Hart
man. Zij alle drie zijn geneigd'tot
dat wat het versierende, het illustra
tieve genoemd is geworden. Van deze
drie waardeer ik het meeste het
sneeuwtje van Doorman, de twee
kinderen van Joke Elias en het
Zwitsersch Huisje van Juus Hartman? Wij
komen dan tot de heeren. Sinds een
vroegere karakteriseering van hun
wezen zijn zij niet voldoende ver
anderd om hen te herschetsen. Er is
bij hen een soort stabiliteit, die de
ruimte voor nieuwe wenschen overlaat.
Bij den heer Wibbo Hartman, den
portrettist der vereeniging voel ik
meer voor het portret van Mevrouw
Elias (zwarte achtergrond) dan-voor
de geportretteerde heeren. Invloeden
als die van Willeni van Konijnenburg
en van Toorop zijn in sommige werken
niet te miskennen. De heer Jan Kraan
is een goedhartig illustrator van kie
keboe. Johannes Mulders herinnert
zich Bruegel en Leo Gestel, en
Weiickebach (Oswald) in zijn vrij natuurlijke
illustraties, Fred. Reitmann is opper
vlakkig, in een vignet niet onaardig;
van Sinemus vind ik de beste een
vrouweportret uit '31, een stilleven
(dat met het bruine bankje), waarvoor
ik inderdaad iets gevoel.. . .
Arti et Amicltiae te Amster
dam. Notities
Misschien valt in dit genootschap
tegenwoordig meer de nadruk op
het derde woord (amicitia). Het
stilleven van Ket is door zijn rood,
en zwart-wit, een der weinige dingen
van deze tentoonstelling, die bij
blijven. Van Hofker zag ik inniger
werk dan het portret van dezen heer
rijder, ofschoon er in de ronden" iets
aangenaams is. Monnickendam (ik
geloof, dat ik wel weet wat tegen dit
werk kan worden aangevoerd !) heeft
toch een enthousiasme en een uit
bundigheid (zijn meisje met vruchten
is rustiger) die ge op Arti waardeert.
Joep Nicolas schildert Huxley zijn
zwager zonder hem zijn volle lengte
te geven. Het portret van Mevr.
Westendorp-Osieck van den heer
S. P. van Eeghen is een Amsterdamsch
portret van de verkeerde soort, vlot
maar leeg; haai- stilleven is beter.
Er zijn natuurlijk nog een aantal
werken van een aantal schilders, die
gemakkelijk naast de al genoemde nog
vermeld konden worden, maar zich
nu en dan niet te herhalen voegt ook
den beschouwer van schilderijen.
,lo Spie v. bij Goudstikkcr,
te Amsterdam
De teekenaar, als journalist
ik geloof, dat hiermee Spier bepaald
is en zijn grenzen zijn aangegeven.
Wanneer wij dan hierbij nog voegen,
dat zijn vlotheid niet onbeschaafd is;
dat hij door een gedeelte van iets te
teekenen het overige daarvan kan
insinueeren"; dat hij met een spits
potlood teekent (om zijn lijn te
karakteriseeren !) en dat hij een gevoel voor
het landschap en voor een tuin of een
park heeft en ook voor bepaalde her
halingen van voorwerpen; dat daarin
en daardoor een soort humor wordt
uitgedrukt, dan meen ik de persoon
lijkheid van Spier tusschen de andere
teekenaars-journalisten te hebben om
lijnd. Misschien zou ik nog kunnen
toevoegen, dat hij een bepaalde
engelsche gevoeligheid op zijn fransch
openbaart.
DE 25 MODELKAMH2/
VAN --- ?''
ZUN
/f EED/ f E BEZICHTIGEN
F" F. SINEMUS
Leidschestraat 20-22
AMSTERDAM C.
Overhemden
naar maat vanaf f 8.50
PRIMA COUPE
Eigen Atelier
STEUMZOLEM
SYST. PROF. HOFFA/
NAAR MAAT
Fa. J. A. MASSING
O. Z. Voorburgwal 334
Amsterdam C.
over het Binnengasthuis
HAMBURG-AMERIKA LINIE
MIDDELLANDSCHE ZEEREIZEN P- s.s
oceana11 L i «. . ? Vler reizen van
Maart tot 13 Juni naar alle belangrijke plaatsen aan de
Middellandsche Zee en Madeira, Teneriffe en de Azoren
PASSAGE naar Oost' en West-Indië. Oost-Azië, Oost-en
"*"? Westkust van Noord- en Zuid-Amerika.
Inlichtingen en prospectussen bij:
WAMBERSIE & ZOON-C.V.o.A.
Hoofd-Pass-agenten v. Ned., Amsterdam, De Ruyterkade 108
en de erkende REISBUREAUX.
WIJ MAKEN THANS
De comfortabele en heerlijk
zachte matrassen, zooals U
die in het buitenland vindt
KOLDEWEY & CORBIÊRE
WDSCHISTRAAT 30 - TELEFOONNO. 37752 - AMSTERDAM
N.V. TRECHTSCHE HYPOTHEEKBANK
UTRECHT
Pandbrieven f64.000.000. Reserves f 1.760.854.05
DE BANK stelt beschikbaar:
41 pCt. pandbrieven a 100 pCt.
In stukken van f 1000.?, f 500.?, en f 100.
De Directie:
Mr. A. J. S. VAN LIER. Mr. P. R. HOORWEG
VICTORIA-WATER
Bij geregeld
gebruik
OBCRIANMSTCIM
digestie
bevorderend