B I O S C O P Y L. J. Jordaan f Marton «ering: laöles of the big house." Paramount Terwijl de Duitsche film wat haar groote productie betreft hopeloos dreigt vast te loopen in de operette en het nationalistische heidendom, attaqueert de Amerikaansche met steeds grooter nadruk de realiteit en nog wel de realiteit van haar minst vleienden kant. Het wordt ons bjj deze merkwaardige zelfbeschuldigingen in de diverse aanklachten" alevel wat wonderlijk te moede. Wat beteekent dit permanente requisitoir? Berust het gelijk Le Roy's I am afugitive.. .." op feiten? Zoo ja welk een bijna bovenmensehelgke geest van tolerantie moet dan het Ame rikaansche gouvernement bezielen! Zoo neen welk een onbegrijpelijke liefhebberij om noodeloos in eigen vleesch te kerven bij een volk, dat der gelijke zelfbeschuldigingen savoureert. Hoe dan ook - uit deze films treedt een mentaliteit van vrijheid naar voren, die langzamerhand fantas tisch mag heeten. Met name voor ons, bewoners van het pothuis der Hitlerkazeme. Ook de film. Ladies of the big house" stelt ons voor deze problemen. Wij vragen ons in ver bazing af,-hoe het mogelijk is dat dergelijke krasse oordeelen over een gouvernementssysteem nota bene als publieke vermakelijkheid allerwege ge ventileerd kunnen worden zonder dat of de politie alle films verbrandt of het te hoop geloopen volk alle gevangenissen. Want deze Paramountfilm is opnieuw de zooveelste aanklacht tegen misstanden, welker publicatie in dezen vorm en met deze vrijmoedigheid in onze klassieke bakermat der vrijheid ondenkbaar zou wezen. Door de listige wraakneming van een onderwereld-bandiet raken twee jongelieden onschuldig in de gevangenis. Dit is merkwaardig genoeg slechts de korte en onvermijdelijke prélude. Wat andere in dergelijke .?amusements" films den hoofdschotel uitmaakt: de intrigue, de jacht op de misdadigers, de terechtzitting.... het wordt alles slechts vluchtig aangegeven, om des te spoediger en grondiger op het hoofdthema te kunnen ingaan: de gevangenistoestanden. Met een bezetenheid, die (alweer) aan de Russen herinnert, wordt alles op deze kaart gezet. Natuurlijk wij dienen voorzichtig te zijn met dit soort requisitoirs-op-celluloid. Sensatie is sen satie en de verleiding om haar van de opwinden de gangster-avonturen naar de cel of den electrischen stoel te verplaatsen is ongetwijfeld groot. Maar wij dienen tevens te erkennen, dat het proces met een grimmigen ernst geschiedt met een indrukwekkend vermijden van alle romantiek en sentimentaliteit. Het gevangenisleven trekt aan ons voorbij als een langzame, gore en monotone marteling. Hier en daar lijken de situatie en de figuren weliswaar sterk aangezet maar men heeft steeds de overtuiging, dat dit meer geschiedt door de heftigheid van het betoog, dan terwille van theatrale effecten. En erkend.moet worden, dat het momenten oplevert van een wurgende beklemming en een adembenemende spanning, als wij bij de Europeesche film sinds lang niet meer gewend zijn. Er komt een episode in voor, waarbij de jonge lieden respectievelijk uit de mannen- en de vrou wengevangenis gehaald en elkander tegemoet ge voerd worden, alleen maar om.... een persfoto graaf gelegenheid te geven een sensationeele kiek te maken l "Het is hier wel in het bijzonder on mogelijk, bij een, dergelijke monsterachtige aanklacht aan fantasie te denken. En dan zijn wij toch wel weer geneigd, aan een getuigenis als dit een groote en ernstige beteekenis toe te kennen. Dezelfde authenticiteit kenmerkt de scènes in het Doodenhuis" de gevangenis, waar de ter dood veroordeelden hun laatste dagen door brengen. Hier stijgt de beklemming en de wanhoop tot de woeste vertwijfeling van Dreiser's American Tragedy" aanzienlijk forscher en imposanter dan de gelijksoortige fragmenten in de verfilming van dien roman door Sternberg. Zoo werd dit cinegrafische anathema der ge vangenissen een aaneenschakeling van schokkende sensaties, die ons even ontsteld en ontredderd achterlaten als het verwante werk van Le Roy. Wij aarzelen bij deze opeenvolging van felgekleur de contrasten het goedkoope odium: melodrama, uit te spreken. Ongehoorde toestanden van dit formaat leiden automatisch en logisch tot een tragiek, die met onze maten van natuurlijkheid" en reserve niet meer gemeten kunnen worden. Er is maar n ding, dat ons ten aanzien van het documentaire niveau dezer film tot eenige voor behoud noopt. Dat is het algemeene fraaie" cachet, dat haar aankleeft. De hoofdfiguren zijn met net een tikje te veel oog voor uiterlijke aan trekkelijkheid gekozen, om de crue, eerlijke tendenz ten volle aanvaardbaar te maken. Het milieu der gevangenissen is net iets te gunstig voor effect volle compositie en belichting, om in een onvoor waardelijke authenticiteit te doen gelooven. In dit opzicht bereikt Ladies of the big house" niet de rauwe, primitieve kracht van I am a fugitive...." Naast den leelijken, maar ongelooflijk echten Muni is Sylvia Sydney, ondanks haar gevoelig masker, te select evenals haar partner Gene Raymond. Zelfs de vrouwelijke marqué, de pittige en temperamentvolle Wynne Gibson, legt het met haar iets te geschminkt en te regelmatig' gezicht af, tegenover de ruige typen van het Georgia-bagno. Hetzelfde geldt voor de decor's, die in hun onberispelijke en zindelijke werking de vergelijking met de duistere, soms slecht ge fotografeerde en primitief belichte, doch suggestie ve holen uit de andere film, niet kunnen doorstaan. Ondanks deze ietwat verzwakkende vermooiing, domineert niettemin in Ladies of the big house" een hartstocht en een heftigheid een rauwheid en een eerlijkheid, die de lijst van merkwaardige films, waarmee Amerika ons den laatsten tijd ver raste met een sterk item vermeerdert. En die ons temidden der harten-in-driekwartsmaat en der helden-in-uniform met weemoed vervult.... Nieuwe Uitgaven Sir Arthur Salter K.C.B, schreef een omvangrijk werk over economische, financieele, politieke en organisatorische onderwerpen in verband met den internationalen toestand van de laatste jaren. Onder den titel Economisch herstel" is hiervan een Hollandsche vertaling verschenen bij Sijthoff's Uitgevers maatschappij te Leiden. De schrijver behandelt de volgende problemen: geld en goud; crediet- en financiewezen; herstel en oorlogsschulden; handelsbeleid en tarieven; industrieele organisatie; staatsregeling, staatsbeheer en politieke veiligheid. Bij de behandeling van elk afzonderlijk onder werp heeft de schrijver de gebeurtenissen gevolgd van de laatste dertien jaren. Werkfoto uit Ladies of the big house * Dr. A. R. Zimmerman zet in een brochure onder den titel: November 1918" zijn houding uiteen, door hem aangenomen bij de gebeurtenissen van November 1918. Hij bestrijdt hierin de door de socialisten gegeven voorstelling van zijn optreden. Die voorstelling is deze: dat hij, voorziende het uitbreken van een socialistische omwenteling in. Nederland, zich reeds bij voorbaat tot de s.d.a.p. had gewend met de mededeeling, dat hij de om verwerping van het gezag ook hier te lande ver wachtte en dat hij bereid was onder het nieuwe bewind zijn ambt te blijven bekleeden. Uitgave van Nijgh en van Ditmar te Rotterdam. Dr. B. Raptschinsky, Blank en Geel in het verre Oosten. Uitgave van W. J. Thieme et Cie te Zutphen. Om hetgeen nu in het verre Oosten en den Paci fic gaande is te kunnen begrijpen, is een zekere kennis van het verleden noodzakelijk. In dit boek vindt de lezer een beknopt overzicht van de ont wikkeling der verhoudingen tusschen de blanke en de gekleurde volken in het verre Oosten; tus schen de gekleurde volken (Japan, China en Korea) onderling; een schets van den tegenwoordigen toe stand in China en Japan en van de waarschijnlijke ontwikkeling der gebeurtenissen in de toekomst. Sylvia Sydney in Ladies of the big house' ?