Historisch Archief 1877-1940
De Groene Amsterdammer van 16 April 1933
F* J
l TS ^
P,
Dramatische kroniek
Henrik Scholte
Imstrnm A. S. T. T.: I/Ours et la
Ijunc", van Paul Claudel
Een heele lijst achterop het programma van deze
uitvoering legt getuigenis af van het baanbrekende
?werk, dat ook de Amsterdamsche studenten
later begonnen dan de meeste andere Univer
siteiten verricht hebben op het gebied van het
moderne dilettantentooneel: baanbrekend, omdat
liet vertooningen aandurfde van door het
beroepstooneel niet, of althans nog niet, gespeelde stukken
en omdat het in die vertooningen den frisschen,
«erlijken geest van het experiment, dat eo ipso
geen resultaat naar beroepsmaatstaven wilde zijn,
?wist te bewaren. Maar juist de grenzen van dat
initiatief, ja de keerzijde daarvan, toonde dit keer
iet lustrumspel van de A.S.Ï.V.
Nog niet zoozeer omdat de dilettanten hier
boven hun kracht grepen en er op het tooneel in
de zwaar te verteren kost van een in al te kennelijk
Hollandsen vertaald Fransch luchtigheidje niet
uit konden komen. Maar vooral, omdat het hier
een misgreep betrof, die aan een al te bewuste
zucht naar oorspronkelijkheid eigen is. Het gaat
niet aan, elk wissewasje van een al te vruchtbaren
geest heilig te verklaren, maar het moderne
dilettantentooneel krijgt helaas een neiging om
juist wonderen te zien in alle buitenbeentjes, die
nooit en te nimmer een kans om gedrukt te worden,
laat staan om xertoond te worden, gehad zouden
hebben, indien de verlokkende naam van een
beroemd schrijver de lading niet gedekt had.
Ik laat na in hoeverre de naam van Paul Claudel
"verlokkend is, ik heb mij bij zijn stukken meestal
stierlijk verveeld omdat alle breedsprakigheid mij
toch geen deel kon geven aan het wonder", dat
er in moest zitten. Maar stellig had men aan ande
ren dan maar het genoegen van L'Ours et la
liune" moeten laten, waarvan ik mij, nadat ik
liet meegekauwd heb, wel kan begrijpen dat het
?een wereldpremière" was. Claudel schijnt alles
op te schrijven wat hem maar invalt, vandaar dat
tenslotte ook dit impromptu van een
diplomaatop-reis zijn weg naar den drukker vond. Het staat
in nzelfde bundeltje naast een stuk, dat althans
de ruggegraat der fantasie heeft: Protée", een
prachtig stuk Fransch en een speelbare lyrische
groteske. Dat in Groningen in 1929 als ,,wereld
première" gegeven te hebben, was inderdaad een
eer voor den regisseur Ad. Hóoykaas. Maar zich
daardoor te laten verleiden om zoo'n misbakken
droom van onderbewuste associaties ook au
sérieux te nemen, was een kwade ingeving. Hóoy
kaas maakte er een fraai decor voor, inderdaad.
Mise-en-scène ten koste van den tekst. Want wat
er nog aan bloemrijk Fransch in school, ging in
een vertaling, die klonk als een wekker, hard genoeg
om je uit eiken droom op te schrikken, verloren
en wat er dan aan inhoud in zoo'n ongelukkiger
wijze voor het nageslacht bewaard gebleven
kladschrift mocht steken, was net voldoende voor
«en ballet: een stuk of wat poppetjes, die alleen
?aardig zijn door hun namen: de plapper, het
Mannetje-in-de-Maan, de Aviateur zonder voeten.
Daar kan men mee spelen, of men kan erop dansen.
Het waait voorbij op den wind en is een motief.
dat om zich zelf geen bestaan heeft.. Maar plat
getreden in een zwoegende vertooning van twee
uur is het een schrikverhaaltje voor kinderen,
waarvan het bevrijdende boe" uitblijft. Daarom
zeg ik het maar. Ook omdat inderdaad het dilet
tantentooneel het den laatsten tijd iri de nuttelooze
«xcessen van groote mannen begint te zoeken,
in plaats van in het gedegener werk van misschien
minder beroemden, wier introductie op ons tooneel
een wezenlijker beteekenis heeft dan een doekje
voor het bloeden, in casu een looze aanleiding voor
een feest, dat op deze wijze de prestaties van
vorige jaren oneer aan doet.
V l. '-VAN .j D:J UWEN -WIJN HANDELAAR
r: N !!\i UW RESTAURANT:
CHAMPAGNE KRUG&CO
REIMS
IN KWALITEIT AAN DE SPITs!
Conferentie in Washington
Teekening B. van Vlijmen
HITLER
MUSSOLINI
MACDONALD
ROOSEVELT
De aanvoerder blaast verzamelen!
Toegepaste kunst
Reclame-ontwerpen door Pietcr Geracdts
In de Kunstzaal van Lier te Amsterdam toont
Pieter Gerdedts een aantal ontwerpen van reclame
biljetten, alle van eenzelfde formaat, geïnspireerd
op den arbeid van bestaande bedrijven en onder
nemingen in den lande of wel op bekende
fabrieksproductcn.
Het zijn geen uitgevoerde, dus gedrukte affiches,
zooals men uit de uitnoodigingskaart voor deze
kleine tentoonstelling zou kunnen opmaken,
doch teekeningen welke eventueel voor repro
ductie geschikt zouden zijn, want klaarblijkelijk
heeft deze, naar ik vermoed nog jonge, kunstenaar
het nog niet tot een opdracht gebracht.
Wat, het zij hier onmiddellijk aan toegevoegd,
te betreuren valt, ook al kan men eenig bezwaar
doen gelden tegen de door hem zonder uitzondering
gebezigde vale en fletse, zoo niet ietwat smoezelige
kleuren.
Hij zal dit euvel stellig dienen te henden ter
wille van de overige, onmiskenbare deugden die
zijn werk bevat. Want een felle, open kleurno:>t
is op een reclamebiljet een krachtig middel tot
het opeischen van de aandacht; en
debeheeisching der tegenstelling iri kleurverhoudingon is
mede een der belangrijkste middelen van uit
drukking op dit gebied der toegepaste kunst.
Geraedts heeft een good oog voor verdeel ing
van vlakken, een fijn gevoel voor lijn en bouw
en ik zie in hem een vruchtbaar talent dat zich
ontwikkelen kan tot een eigen persoonlijkheid.
De letters die hij teekent zijn eenvoudig en strak
Kunsthandel DORUS HERMSEN N. V.
Kneuterdijk G R M Den Haag
Doorloopende tentoonstelling van oude schilderijen
maar ook juist geplaatst en er is verband tusschen
den tekst en het gebezigd beeld-motief. Zijn
ontwerpen zijn forse h gegeven en houden ook
afstand. Een der beste dingen is een trein in volle
vaart in den nacht weergegeven, met drie roode
achterlampen en een groen, veilig sein in de verte.
Knap is ook een oceaanstoomer, als van boven
af gezien geteekend, met aan den wal lantaarns
welker lampen een lichtenden cirkel doen schijnen.
Een enkele maal echter, zooals in liet biljet
niet een brutaal vergroote sigaar, grijpt (Jeracdts
zijn doel voorbij maar alles te saam genomen
kan men de verwachting gerust uitspreken dat
zijn eerste opdravlit wel niet lang zal uitblijven.
O. v. T