?"Sr: . :ff De Groene Amsterdammer van 22 April 1933 No. 2916 :ti.' ! i Engelsche boeken Evert Straat David Garnett David Garneü, Pocahonias. Lon den, ChaUo & Windus 1933. In den zomer van het jaar 1007 keilden drie schepen van de pas opge richte Virginia Oompany of London de Chesapeake-Baai in en stichtten dicht bij de monding van de Jamesrivier de kolonie Jamestown. Het door den vermaarden Kalei gh ontdekte en Vir ginia gedoopte kustland met zijn tallobze rivieren en kreken, zijn diepe wouden en krijgshaftige Indianen stammen werd geregeerd door het opperhoofd Wakunsanecaw Powhatan, zijn broer Opechancanough en zijn zuster Opussyquinuske (de namen zijn te mooi om ze weg te laten). Powhatan was een groot opperhoofd. In zijn 'jarenlangen strijd tegen de oogen schijnlijk zoo zwakke indringers wist hij zijn volk intact te houden, het gezag «vér zijn vele vasallen ongerept 'téhandhaven en het t at keizer van Virginia te brengen, door de kolonisten óp last van koning Jacobus I in optima forma gekroond. Maar hij had n zwak: een schoone dochter, zijn oogappel en hartebloed Pocahontas, die hem den grootsten blunder van zijn leven deed begaan. Want toen ?Powhatan in het eerste jaar na de stiehting van Jamestown Captain Smith, de ziel der kolonie, in handen kreeg en reeds aan den martelpaal had gebonden, bezweek hij voor de smeekbeden van Pocahontas, die den ruigen Brit tot echtgenoot begeerde. Aldus werd Smith niet langzaam in deuitki F l L M T H E A T G R DagelIJks2.3O,7.3O,9.3O FILM EN MODERNE ^?MUZIEK prinsengracht bij de leidschestraat tel-foon 3746O k stukjes gekorven, maar kreeg gelegen heid de kolonie boven water te houden tot er versterking uit Engeland kwam. Pocahontas treurde om haar weggeloopen bleekgezicht, die het haar vader zoo lastig wist te maken; zij kon zijn verhalen over Engeland niet vergeten, liet zich door een opvolger van Smith naar het inmid dels snel gegroeide Jamestown ont voeren en trouwde er, tot het Chris tendom bekeerd, met den eersten planter der later zoo beroemde Varinastabak ons allen wel bekend van de mooie blauw-porseleinen pot ten met koperen knoppen, die helaas uit de sigarenwinkels zijn verdwenen. De planter plantte zich rijk, ging na een paar jaren met vacantie na^r Engeland en nam zijn schoone Indiaansche mee. In nerry old England" werd Po cahontas luisterrijk ontvangen; King James en Queen Anne behandelden haar als een prinses van den bloede, Raleigh, pas uit zijn gevangenschap in den Tower bevrijd, Ben Jonson en andere beroemdheden kwamen haar bewonderen en haar roep was zoo groot, dat nog Thackeray een vers op haar maakte. Zij zag stukken van Shakespeare, danste aan het wufte hof van den perversen Stuart en raakte verzot op virginaal-muziek. Binnen een jaar na haar aankomst in Londen was Pocahontas gestorven aan the white man's plague", tering. Dat is de stof van Garnett's nieuwe boek. Voor de eerste maal heeft de beste raconteur, dien Engeland op het oogenblik bezit, niet zijn fantasie laten werken, maar zich aan histor rische feiten gebonden. Het is hem niet gemakkelijk gevallen. Facts begin by inspiring the imagination; they end by imprisoning it in a straitwaistcoat," luidt de eerste zin van het voorwoord, en de lozer van Pocahontas" is het er mee eens, want menigmaal verzandt de schoone stroom van het verhaal tot een dorre kroniek. De moeilijkheden, waar mede de kolonisten van Jamestown te kampen hebben, worden bij alle variatie ietwat eentonig; hpngersnooden en twisten tusschen de leiders, gevechten met Indianen en bloed baden onder de pioniers die zich het binnenland in wagen, executies, roof tochten en zelfs de intrjges van Pow hatan beginnen op elkaar te lijken en zijn slechts met behulp van de bij gevoegde kaart en tijdtafel uit elkaar te houden: Men betreurt, dat Garnett al deze wisselvalligheden, de, vaste attributen van elke kolonisatie, niet in een paar krachtige .hoofdstukken heeft samengevat; persoonlijk stel ik meer prijs op de vrije verbeelding van Slauerhof's Verboden Rijk", Helman's Stille Plantage" en dat ,,unofficial commentario, in no way to be trusted by the seeker af ter f acts", de Four Handsome Negresses" van Hernekin Baptist, dan op een zorgvuldig verantwoorde reeks his torische feiten, die ook in encyclopaedieën en geschiedboeken zijn te vinden. Wie zooals Garnett zijn fi guren uit hun graf laat opstaan en ze laat leven, handelen, voelen en denken zooals zij gedaan hebben" zal CiOttiONTWIfNfNAf F°F. SINEMUS Leldschestraat 20-22 AMSTERDAM C. Overhemden naar maat vanaf f 8.50 PRIMA COUPE Eigen Atel i e r soè£ÊB Volgende week worden iederen dag van 9?6 uur tegen zeer laag gestelde prijzen verkocht: vele aparte meubelen, bureaux, boekenkasten enz. in antieken- en modernen stijl Verkoophuis Singel 316 VICTORIA-WATER Nederlandsche Mij QBCRIANMSTCIM Opgericht 1887 indien hij den romanvorm kiest, moeten schiften en concentreeren, oneindig veel meer dan de historicus. Doch tegenover deze dorre plekken in het middenstuk staan een sterke inzet en een flonkerende finale. Garnett begint met een paar blad zijden proza, koel en beheerscht, die tot de beste behooren, welke hij ooit heeft geschreven: het rijk van Powhatan, zijn bosschen en stroomen, de diepe rust van een ongerepte natuur in zomerpracht, het stille dorp Werowocomoco, de stille menschen. Als een zweepslag treft dan het volgende hoofdstuk: onder toezicht van den zwijgenden, ietwat verveelden Pow hatan martelen zijn onderdanen een gevangene dood; tot laat in den nacht duurt de orgie van het wild geworden dorp; den volgenden morgen is alles vergeten. Dan komen de vreemde schepen en begint de geschiedenis van Virginia. De finale bestaat uit den overtocht van Pocahontas naar Londen prach tig verteld en haar ervaringen in Engeland. In kleurig contrast met de exotische tafreelen in de verre kolonie schildert Garnett het roerige Engeland van kort na Elisabeth's dood, het bedrijvige en vuile Londen, de thea ters, de kroegen, de praal van het Schotsche hof, heel de bruisende we reld van Shakespeare en Ben Jonson. Meesterlijk is de kunst, waarmee tegen dezen achtergrond het beeld der schoone Indiaansche wordt ver schoven van licht naar donker, van bloei naar verwelking. Aangetast meer door cultuur dan door klimaat ver teert Pocahontas in enkele koorts achtige maanden haar levenskracht; zij is niet bestand tegen de vreemde indrukken en ongekende emoties, die haar eiken nieuwen dag bestormen. zij kan niet meer opnemen, niet meer verwerken, en als de planter naar Virginia terugkeert is zijn vrouw gestorven aan de verwezenlijking van haar droom, het wondere land der blanken te zien. Garnett schijft in dit laatste deel klassieke bladzijden. Er staat een valkenjacht in, die zonder twijfel in alle bloemlezingen komt. Hoe fijn is zijn psychologische gevoeligheid, hoe beheerscht zijn pathos, hoe innemend zijn humor ! In zijn voorwoord be kent hij, dat hij twee dingen heeft willen bereiken: to draw an accurate historical picture and to make it a work of art". Voor ons is het een vreugde, dat ondanks zijn eersten wensch zooveel van zijn tweeden is verwezenl ij kt.