të. f4 De Groene Amsterdammer van 29 April 1933 No. 2917 Versnelde bruggenbouw C. A. Klaasse Een nieuwe maamlooze Vennootschap Over hefi nut van het doen verrichten van ,,overheidswerken" in tijd van depressie op economisch gebied is heel veel geschreven, nog meer gesproken, of althans gepraat, maar gedaan is er bitter weinig. En toch is dit n van de weinige maatregelen waardoor de overheid onmiskenbaar en direct meer werkgelegenheid schept. Van beschermende rech ten, contingentëering enz., kan men altijd nog zeggen, dat zij de tendens hebben den gunstigeu invloed op de afzetmogelijkheid der inheemsche nijverheid weer ten deele te compenseeren door de vermindering van de export, die vaak het directe of indirecte gevolg zal zijn. Van steunmaatregelen in den vorm van subsidies, minimumprijszettinp, maalgebod en dergelijke kan men zeggen, dat zij niet meer dan een verschuiving van inkomen teweeg brengen, zij het dan dat zulk een verschuiving de nadeelen van de depressie kan verzwakken. Maar wanneer de Staat zelve opdrachten gaat geven, dan moet dat perséde totale werkgelegenheid vergrooten, tenzij, wanneer de Staat de werken niet had laten uitvoeren, anderen dit zouden hebben gedaan, of er een dusdanig schaarschte aan kapi taal is, dat nu de Staat voor de uitvoering der werken kapitaal gaat aanwenden, zulks beteekent dat er voor andere bestemmingen evenveel minder geld beschikbaar is. Het eerste zal niet dan in hooge uitzonderingsgevallen zoo zijn, en voor gebrek aan kapitaal behoeft men in een depressie althans in deze niet te vreezen. Zoodat er voor zulk een politiek heel veel te zeggen is. De conjunctuurbeweging wordt ver oorzaakt doordat in den haussetijd aan alle kanten uitbreidingen tot stand worden gebracht die een productiecapaciteit voor geruimen tijd scheppen; zoodra al die werken zijn uitgevoerd treedt een reactie in en in het volgende tijdvak van depressie laat vrijwel geen enkel bedrijf aan zijn outillage werken. De concurrentie dwingt de ondernemers in de hausse aan den wedloop mee te doen, maar wanneer het economisch organisme centraal be stuurd werd, zou men nimmer zulk een systeem volgen van nu eens alles dan weer niets". De Staat valt buiten dien concurrentiestrijd en kan zich permitteeren om economisch" te zijn in diervoege, dat hij zooveel mogelijk zijn orders plaatst wanneer het bedrijfsleven alleen het hoognoodige bestelt, en uit de markt blijft" wanneer de nijver heid in koortsachtige haast werkt. Aldus kan een nivelleerende werking worden verkregen, niet alleen omdat de inzinking der depressie wordt verzacht door de orders die de Staat dan geeft, maar tevens omdat de hoogconjunctuur tot ge ringere hoogte komt, wijl niet ook de Staat meedoet aan de stimuleering van de hausse. Daarbij komt dat de uitvoering van groote werken in malaisetijd goedkoop is; privaateconomisch beschouwd omdat de gelduitgaven geringer zijn als gevolg van ge daalde materiaal- en arbeidskosten, en maats 'happelijk in nog veel sterker mate omdat feitelijk deze werken in het geheel niets kosten, voorzoover althans geen buitenlandsche materialen worden ingevoerd. Een groot deel van de werkzaamheden kan ongetwijfeld worden verricht door het in zoo omvangrijke mate braak liggende kapitaal en eveneens ongebruikte arbeidskracht. Ook al be taalt dus de staat millioenen voor zulk een werk, de maatschappij kost het weinig of niets; het kapitaal dat nu in de constructie wordt gestoken zou anders maatschappelijk verloren zijn, al zou de individueele bezitter dat niet merken. Er is dus heel veel voor dergelijke projecten te zeggen, en er wordt als regel weinig' tegen inge bracht. De geopperde bezwaren zijn in het kort de volgende. In de eerste plaats zegt men soms dat het niets dan een uitstel van executie betreft, omdat het immers niet gaat om een totaal van meer orders door de overheid, alleen eentijdsverschurving. Dat is inderdaad juist, maar die ver schuiving is wel degelijk van groot nut; in den grond beteekent zij niet alleen een verplaatsing van werkgelegenheid, maar een creatie daarvan. Omdat in de hoogconjunctuur werken, die de overheid doet uitvoeren, vaak productieve krachten aan andere bestemmingen zal onttrekken, zoodat niet de totale productie dan omhoog gaat ! liet tweedebezwaar is dat het noodige kapitaal irr de de pressie niet te krijgen is. De ervaring heeft inder daad geleerd, dat, indien de malaise leidt tot een financieele crisis, tijdelijk de markt voor overheidsKUNSTZAAL VAN LIER DOORLOOPEND TENTOONGESTELD ROKIN 126 . = AMST ERDAM BEZICHTIGING V R ld KUNSTWERKEN VAN JONGE HOLLANDSCHE EN BUITENL. MEESTERS leeningen niet open" is, maar als die tijdelijke invloeden voorbij zijn, zijn er zeer omvangrijke; kapitalen ter beschikking van de overheid, althanswanneer men daarmee productieve werken wil uitvoeren. De angst dat daaraan de centrale bank te pas zou moeten komen voor de financiering is geenszins gerechtvaardigd, en bovendien vraagt men zich af waarom zelfs Kulk een financiering niet tot zekere hoogte toelaatbaar zou '/.ijn wanneer niemand er bezwaar in ziet dezelfde productieveen misschien wel minder productieve werken door de industrie geëntameerd in de hausse wel door credietschepping uitvoerbaar te maken. Ten slotte is er het bezwaar, dat er in depressietijd nauwelijks kans zal zijn om werken te doen uit voeren waarvan het ..rendement" den leeningsdienst kan verzekeren, hetgeen men als eerste eisch stelt voor de uitvoering der projecten. Nu zou men hierbij wel kunnen aankomen niet den dooddoener dat de uitvoering eigenlijk maat schappelijk niets kost. omdat braakliggende arbeid en kapitaal daarvoor werden aangewend, en dal is ook wel zoo, maar de Staat betaalt nu eenmaal dien arbeiders loon, en den geldgevers rente, de Staat neemt het kapitaal op en moet den schuldendienst voldoen. Zoodat men de rendementseis! b inderdaad moet stellen. Nu verkeert n wij juist in de gelukkige omstan digheid, dat ausgerechnet in deze depressie er (-(-n zeer ruim arbeidsveld is voor overheidsactiviteit op dit gebied. Het automobiel verkeer is in opkomst, en ons wegennet is nog lang niet op een peil' gebracht, dat met die opkomst in overeenstem ming is. Maar nog meer dan verbetering en uitbreiding van het wegermet is de bouw van eerr aantal bruggen noodig, omdat bij de overgangen zelfs van de primaire wegen over onze groot-e rivieren liet verkeer wordt opgehouden door overtocht per p< >nt of bruggen die niet aan de eischen van het moderne verkeer voldoen (schipbrug). Elke ketting is niet l* i» '""',.1' XXVE FOIRE DE PARIS 1933. PARIJSCHE JAARBEURS van!3tot29MEI1933 TOTALE OPPERVLAKTE 40 H.A. Ieder jaar meer dan TWEE MILLIOEN bezoekers. In 1904 bedroeg het aantal exposanten 497In 1917 bedroeg het aantal exposanten 1750in 1922 bedroeg het aantal exposanten 4500In 1927 bedroeg het aantal exposanten 6530. In 1932 bedroeg het aantal exposanten 7800. Verdeeld over 32 deelnemende naties. Voor inlichtingen en toegangsbewijzen zich Ie wenden lot: FOIRE DE PARIS, AGENTSCHAP ROTTERDAM, ZALMHAVEN 6 - POSTBUS 280 - TELEFOON 50605 ! ! ! GEREDUCEERDE SPOORWEG- EN LUCHTVAARTTARIEVEN ! ! ! VERZEKERT Verzekerd Kapitaal 85 MILLIOEN GULDEN