18 De Groene Amsterdammer van 29 April 1933 No. 2917 Radio en grammofoon Goed voorbeeld. i C-*.. w: Hexoden In Zuid-Frankrijk is een automobielwedstrijd gehouden, waarvan het parcours o.a. dwars door Monaco liep. Kienwe radlolampen voor nieuwe toestellen De radio-techniek is sinds het ont staan van deze wetenschap nog geen oogenbliktot stilstand gekomen.Voortdurend worden nieuwe methoden, nieuwe onderdeelen en nieuwe scha kelingen uitgevonden. Niemand kan op het oogenblik zeggen, waar wij met de radio nog zullen belanden en degene die durft te voorspellen, dat wij te eenigertijd allemaal met een klein zendertje en ontvangertje in de vest zak zullen rondloopen, waarmee" wij met iedereen op de wereld in verbin ding zullen kunnen treden, zal door de wetenschapsmenschen niet voor een dwaas worden versleten. Voorloopig ajjn wij daar nog lang niet aan toe en de nieuwigheden beperken zich tot de verfijning en verbetering van de be staande methoden en onderdeelen en de veralgemeening van methoden, die tot dusverre slechts voor bijzondere doeleinden gebruikt werden. Een voor beeld daarvan is de superheterodyne ontvanger, die sinds een jaar in radioluisteraarsbereik is gekomen. Deze ontvanger, vroeger een kolos met een groot aantal lampen, in stalen ramen gebouwd, en gebruikt voor het be luisteren van de groote commercieele stations, die in Amerika en op derge lijke groote afstanden zijn gevestigd, is door de verbetering der onderdeelen in vele luisteraarswoningen gekomen. De , .super'' is echter nog geen algemeen goed geworden, want daarvoor is dit toestel met zijn vijf of zes lampen nog veel te duur. De constructie is moeilijk, het aantal onderdeelen groot, boven dien is het toestel 'een nieuwtje, dus is de prijs gepeperd. De ontwikkeling staat niet stil. Ook de super", dit universeele toestel, dat voor een tamelijk langen tijd het beste toestel kan blijven, moet alge meen gekocht kunnen worden. De Super", die geschikt kan worden gemaakt om golflengten van 5 tot 2000 meter téontvangen en dat alles met n enkele afstemknop, is een ideaaltoestel. Te duur ! Er schijnt voor een deel een remedie gevonden te zijn tegen de financieele gebreken van de super. In de Telefunken-laboratoria zijn een tweetal nieuwe lampen gemaakt, die een omwenteling in het bouwen van superontvangers kunnen beteekenen. Deze nieuwe lampen zijn hexoden", het geen natuurlijk den technisch niet erg goed ontwikkelden lezer niets zegt. De lampen worden tegenwoordig vrij al gemeen gedoopt naar het aantal electroden, dat de lamp bevat. De hexode bevat vier roosters, gloeidraad en plaat, en heeft dus n rooster meer dan de reeds bekende pentoden. Ver dere technische bijzonderheden zal ik er maar niet van vertellen, want dan geraken wij spoedig op een terrein, fc Zie den bon op pagina 3 van het omslag dat buiten het raam van dit artikel ligt. Beter is om mede te deelen, wat deze nieuwe lampen moeten doen. Er komt in de eerste plaats een z.g. meng-hexode op de markt. In de superheterodyne ontvangers wordt aan de energie, die door de draaggolf van het ontvangen station in de an tenne van den ontvanger wordt ver oorzaakt, energie met een andere golf lengte toegevoegd. Dat toevoegen ge schiedt met een gewone radiolamp. In het toestel zit een lamp, die.men laat genereeren doordat een vastingebouwde terugkoppeling te sterk is aangehaald. Die lamp genereert dus voortdurend en wel op n bepaalde golflengte. De energie van deze geiiereerende lamp wordt aan de detectorklamp toegevoegd en daardoor bij de golflengte van het te ontvangen sta tion gevoegd. Daardoor wordt de golflengte van het ontvangen station veranderd een en ander dient om de selectiviteit van het toestel te vergrooten. Voor deze twee afzonderlijke lampen treedt nu de hexode alleen op. Het voordeel hierbij ligt niet alleen in het feit, dat een hexode niet het dub bele zal kosten van een normale lamp, doch vooral in de mogelijkheid om daardoor de superheterodyne toestel len eenvoudiger te bouwen. Volgens de verklaringen van het Telefunkenlaboratorium, die ik nog niet heb kunnen controleeren, omdat ik de lamp niet bezit, moet ook de selecti viteit door deze nieuwe constructie verbeterd zijn. De tweede hexode is speciaal ont wikkeld als hoogfrequentversterker en wel als vervanger voor de z.g. exponentiaallampen, of te wel anti-fadinglampen. In de practijk hebben deze anti-fadinglampen getoond, dat zij inderdaad een zeer groot gedeelte van de fading weten aus zu gleichen" glad te strijken. Dat gebeurt, doordat deze lampen in een daarvoor geschikte schakeling bij intredende fading meer versterken, dan wanneer het binnen komende geluid normaal is. De nieuwe hexoden kunnen verschillen in geluidsterkte van l tot 10.000 normaliseeren tot een gelijkblijvende sterkte. Practisch zal dit echter niet gaan, omdat dan andere onaangename dingen ver sterkt worden, die wij liever niet hooren, zooals b.v. de allerzwakste luchtstoringen. Toch zullen deze nieuwe lampen, die een eenvoudiger schake ling mogelijk maken, hun anti-fadingwerk nog beter kunnen doen dan de vroegere exponentiaal-lampen. Voor de verbetering van bestaande toestellen beteekenen deze lampen niets. Rr is namelijk voor beide hexo den een geheel andere schakeling noodig en de constructie is bovendien zoo gehouden, dat zij niet in een besteand toestel kunnen worden geplaatst. De radio-industrie houdt er nu eenmaal van om de nieuwe dingen zóó te ma ken, dat een aantal menschen, dat weliswaar goede, doch niet meer ge heel moderne toestellen bezit, te ver leiden om een geheel nieuw toestel te koopeii. De hexoden hebben, zeven pootjes en bovendien een aansluiting boven op de lamp. Dit zijn de eerste nieuwigheden voor het komende seizoen. Kr zijn er nog meer op komst ! L. J. VAN LOOI Hoe het Damrak er zou uitzien, wanneer het voorstel van onzen teekenaar Van Vlijmen, om een dergelijken wedstrijd door Amsterdam te houden, werd aangenomen Taalcursussen op de grammofoon Fry's Phono Method Ken uitstekend leermeester in de vreemde talen heeft de techniek ons gebracht. De grammofoon blijkt een der geduldigste en beste onderwijzers op dit gebied te zijn. Wij kennen de cursussen vau de Linguaphone. van de His Masters Voice en van de Columbia. Daarbij /,al in den vervolge ook moeten worden genoemd de voortreffelijke grammofonische leer gangen voor Fransch, Kngelsch en Duitseh van Fry's taaiinstituut te Amsterdam, dat in samenwerking met de Odeon voor elk dier talen een begincursus van 24 lessen en een vervolgcursus van 12 lessen in den handel brengt. Bij de/e cursussen behooren respectievelijk 12 en (i groote platen (30 cM.) van de Odeon, die aansluiten aan het leerboek. Itet leerboek voor eiken begincursus is verdeeld in korte brochures, zoodat ge niet een dik studieboek behoeft mede te dragen en uw ,,les" in den zak kunt meeiKinen. Elke les bevat /.innen, vragen en antwoorden in de betreffende taal, die correspondeeren met den tekst van de plaat. Onder die woorden iri een vreemde taal is de Flollandsche ver taling gedrukt en bovendien zijn de meeste zinnen nog verduidelijkt door kleine, geestige teekeningon. Verder een conversatie of een herhaling van moeilijke gedeelten. Daarna volgt, in het Nederlandsch, de toe ichting van het iri de les en op de j laat behan delde gedeelte van de grammatica, die de leerling zonder gebruik van plaat zich eigen kan maken. liet is een verdienste van den samensteller, dat hij de lessen niet droog" heeft gehouden en de ver velende themazinnetjes zooveel mo gelijk heeft vermeden. Hij brengt hiel en daar zelfs een glimlach aan de leerlingen. Als mevrouw Uraun zich aan de piano zet en begint te ziug'eri, waardoor mijnheer lïraun zich naar den tuin begeeft, omdat hij daar het /.ingen niet hoort, en Tommy, de hond. onder de sofa kruipt eri hard begint te janken, alles vanwege het zangnummertje van mevrouw Braun. dan ervaren wij dat de leerstof wel eenigszins prettiger is dan die, welke in de meeste taaiboekjes wordt ge geven. Wanneer met ernst de eerste 24 lessen zijn gevolgd, dan is de leerling werkelijk al een heel eind op dreef. De mogelijkheid om den geheelen dag, 's ochtends, 's middags en 's avonds, wanneer een leerling vijf of tien mi nuten over heeft die toch verloren zouden zijn, telkens weer den leeraar aan het woord te kunnen laten, is van niet te onderschatten waarde. Voor hen die een taal al kennen is de vervolgcursus. Daarin wordt ook ge deeltelijk de litteratuur van het land betiokken. Zelfs zij, die meerien ..uitgeleerd" te zijn, zullen toch nog wel wat kunnen opsteken van deze vervolgcursussen. Men mag bijvoor beeld uitstekend in zijn Engelsch zijn, van een juist gesproken Kngelschen tekst, zooals hieronder volgt, is naar onze meening nog wel iets wijzer te worden. In promulgating your esoteric cogitations, or articulating your superficial sentimentalities and amicable, philosophical or psychological observations, beware of platitudinous ponderosity. Let your conversational Communications possess a clarified coticiseness. a compacted comprehensibleness, coalescent consistency, and a concatenated cogency. Eschew all eonglomerations of flatulent garrulity, jejune babblement, and asinine affectations. Let your extemporaneous descantings and unpremeditated expatiations have intelligibility and veracious vivacity. without rhodomontade or thasonical bombast, Sedulously avoid all polysyllabic profundity, pompous prolixity. psittaceous vacuity, venriloquial verbosity and vaniloquent vapidity. Shun doubl entendres, prurient jocosity. and pestiferous profanity. obscurant or apparent. v, D.