Dramatische kroniek Henrik Scholte Amst. Tooneelvereenlging: ..Bobby huilt. . . Bobby lucht", door Norbert Garal. Niets is moeilijker dan te schrijven over niets. Dit is een publiek geheim onder journalisten. Er zijn er die, omdat deze situatie zich nogal eens voordoet, daarin een verbluffende virtuositeit ont wikkeld hebben. Norbert Garai had zich misschien de medewerking van zulk een illusionist kunnen verzekeren, dan zou althans een vennootschap tot stand gekomen zijn, met als Norbert Garai's in breng: niets. Dito van den associé: het opschrijven daarvan. Thans was het niets ook niet geschreven en men verwonderde zich zelfs, op welken grond en met welk doel deze ijverige en toegewijde menschen in een uitermate fraai decor drie uur tooneel speelden. Humor is een soort hinkstapsprong in onze hersenen. Het is een plotseling niet-kloppen van alle logica, waardoor wij ergens anders belanden dan waar wij verwachtten en het eerste oogenblik niet weten waar wij zijn. Daarom lachen wij. Er zijn zekere hooghartige geesten, die klaar staan om te concludeeren, dat wie niet terstond lacht als iets niet heelemaal gewoon gaat, dan ook geen humor heeft. Ik zal dus wel geen humor hebben, want ik heb niet gelachen, den heelen avond niet. Er was wat malligheid in den trant van menschen die onderling veel pret nebben door elkanders hoeden op te zetten en het programma drukte ons op het hart om hierin een blijspel te zien. Uit pure afkeer van het normale zijn er sommige humoristen, die meenen een blijspel te kunnen schrijven wanneer men maar a tout prix van het normale afwijkt en onsamenhangende taal uitslaat. Het taalgebruik wil, dat iemand, die een ander ziet Tentoonstellingen Kunstzaal Willem Brok, Hilversum. Werken door Paul Citroen. Tot 21 Mei. Kunstzaal d'Audretsch, Den Haag. Houtsneden door Stefan Mrozewski. Tot 21 Mei. Kunstnijverheidshuis ,,De Beiaard", Schiedam. Tapijten, loopers enz. naar ontwerp van Oor Alons, uitgevoerd door Gebroeders van den Bergh's ko ninklijke fabrieken te Oss. Tot 21 Mei. Galerie 't Center, Den Haag. Six stiner expositie. Tot 26 Mei. Kunsthandel Huinck en Scherjon, Amsterdam. Nederlandsche en Fransche meesters. Tot 27 Mei. Rotterdamsche Kunstkring, Rotterdam. Schil ders- en beeldhouwerskring N.S.B. Tot 28 Mei. Kunst aan het Volk, Haarlem. Kunstzaal Bos kamp, O verveen. Werk van Hein von Essen, Franken, Ans de Moor, niïj. du Pare en meubelen van C. de Jong. Tot 28 Mai. Kunstkelder, Amsterdam. Beeldende en toege paste kunst. Tot l Juni. Kunstzaal van Lier, Amsterdam. Werk van den Chineeschen schilder Sanyu. Tot l Juni. Kunstzaal Wagenaar, Utrecht. Werken van Gjula Pop. Tot l Juni. Stedelijk Museum, Amsterdam. 43e jaarlijksche tentoonstelling van Sb. Lucas". Tot l Juni. Kunstzaal van Wisselingh & Co., Amsterdam. Hedendaagsche Engelsche schilderkunst. Tot l Juni. Studio '32, Rotterdam. Werken van Rotterdamsche Jonge kunstenaars. Tot l Juni. Voor de Kunst, Utrecht. Werk door Etha Fles. -Tot 5 Juni. Kunstzaal van Lier, Amsterdam. Oude kunst uit Afrika. Tot 8 Juni. Kunsthandel Martinus Litographie?n van Henri Tot 10 Juni. Kunsthandel de Bjsr, Amsterdam. Oude Kunst. Tot 15 Juni. Kunsthandel Aalderink. Amstsrdam. Schilde rijen van Harrie Kuyten. Tot 17 Juni. Liernur, Den Haag. de Toulouse Lautrec. lachen en er zelf niet bij kan, zegt: doe niet zoo idioot". Ik zou neiging hebben om dat woord te gebruiken, als ik maar wist dat er iets begrepen had moeten worden om te kunnen lachen. Ik heb nu alleen de overtuiging dat ik misschien gelachen zou kunnen hebben, als ik het maar niet begrepen had. Begrepen heb ik echter, dat dit blijspel van ze keren Norbert Garai een nog nattere voetzoeker is dan zijn Diplomaten spelen comedie," een ook reeds leeghoofdig stuk, waarvan echter de leeghoofdigheid eenigszins gemaskeerd kon worden door het feit dat diplomaten, wanneer zij in het kwadraat comedie-spelen, ook uit den aard der zaak het recht hebben dubbel leeghoofdig te zijn. In Vagabondage" is echter de pretentie des te irriteerender omdat het geheel gebouwd is op de nog nimmer succesvol gebleken recept: lach-ofik-schiet. Er zijn zwervers met aardige namen en er is een potsierlijk melodrama zonder kop of staart, er worden wijsheden van den dag verkocht en songs a la de Drie Stuivers Opera" gedebi teerd. Maar deze liedjes missen in elk opzicht de schampere wijsheid van het boevenleven, zij zijn er van bovenaf ingegooid en geven als toppunt van geest zooiets als dit lied van de liefde: Liefde is als een ochtendblad, des avonds is het oud". Dit is, met alle verlof, niet aardig en zonder zin, want men had met even veel recht kunnen zeggen: Liefde is als het avondblad, om acht uur is het al uitverkocht." Het grappige in deze klucht lag niet in het laagbij-de-grondsche, dan ware zij wellicht een klucht geweest. Maar in het hoogvliegende, dat in de lucht uiteenspatte. Het was would-be modern, geforceerd en steriel. Men moest blijkbaar de wereld van den boef Bobby nemen, zooals hij haar zag, van onderen op, of zooals Duitsche filmmenschen zouden zeggen: in Froschperspektive. Daarom waren er groote, dikke agenten, zeer strenge rechters en natuurlijk smettelooze bruidjes en veile vrouwen. Die werden dooreen gegooid en dan weer aan elkaar geregen mpt de dunne fantasie van een blijkbaar intellectueel gepreoccupeerd mensch, die den eenvoudigen weg naar het emo tioneel en niet gekunsteld kluchtige niet kon vinden. De comedie bleef van het begin tot het eind leeg, als een cocktail van wat een doodbidder denkt dat Charley Chaplin is. Aan een operette vergeeft men de leegheid, want zij moet zelfs leeg zijn om de eigenaardige. absurde charme van haar vorm te bewaren. De eenige mogelijkheid ware dan ook geweest, om het geval als een Fransche farce, min of meer in den trant van RenéClair, te regisseeren. (Zelfs de doove oom deed er aan denken, maar als hier de dooven kwamen protesteeren, zouden zij eenig recht van spreken hebben, want dit was niet de doofheid gebruiken om een geestige en noodzake lijke truc van het oogenblik, maar als motief om de menschen, enkel op grond wan het feit dat de oom doof was, te laten lachen,). Helaas vraagt men dan v^'n onze acteurs het onmogelijke en ook Defresne is er de man niet na om een ommelette soufflée zingende op te dragen. Zijn regie, kundig en doorwerkt, ging van het averechtsche standpunt uit, dat de zwaartekracht te overwinnen zou zijn en djjlh plotseling vederlichte en bekorende humor zou worden. In plaats daarvan kreeg men een tour de force, die bij menigen speler meer op hor^dendressuur geleek. Grappig en relatief geslaagd was eigenlijk alleen het fijn-grotesk gechargeerde spel mn CruysVoorbergb, die zich alle mogelijke moeite ad gegeven om een zekeren vorm in de uiteengevallen pastei te be waren ; voorts een sneeuwblank bruidje van Georgette Hagedoorn, iets zoo liefs van uiterlijk, dat men haar wel boven op een suikertaart had willen zetten, een eerste gilscèno en het curieuse aanwensel van een jankend blafje va-n Charlotte Kohier, een fantastisch uitgedoschte nachtwaker van Sternheim. een jira.-.htige kop:;als van e 3ri somber varken, van Jul:>s Verst,'aete, en een steile Jan klaas van Carpontier Alting. Zij allen bewogen zich, dwaas gecostumeeri. dwars dooi' de muurlooze guirlandes van A'.bi'rt van Dalsum's uiter mate geslaagde decors tegen een achtergrond van Jules Verstraete New-York. Men had zoo graag mee willen doen. maar de nuchtere toeschouwer voelde zich alsof hij binnenviel op een partijtje, waarvan de men schen al te ver heen waren. De Amsterdamsche Tooneelvcreeniging heeft verleden week ofticieel een hartig en bemoedigend woord meegekregen voor het afgeloopen seizoen. Niemand zal haar dan ook, met dezen fraaien staat van dienst, de ongelukkige apothese kwalijk nemen, maar het zou onrecht en gevaarlijk zijn om de flater van deze première daarom te verzachten. Zij meende haar repertoire, te moeten completeeren met een licht blijspel", maar als zij aan de over tuiging vasthoudt, dat dit werkelijk den weg is, waarop men dat door iedereen begeerde blijspel vindt, dan is zij daarmede mijns inziens op zulk een zij-spoor, dat het stootblok al uit de mist van de toekomst opdoemt. Georgette Hagedoorn fc