Historisch Archief 1877-1940
De Groene Amsterdammer van 20 Mei 1933
No. 282O
F-'
fe
;;<,*, s«
tof
*<*?
Reclame-leuzen
Melis Stoke
Teekenineen Harmsen van Beek
De menschelijke roerselen
Gelijk uit de pers is gebleken is dezer dagen
het Tweede Nederlandsche Reclame-Congres ge
houden.
Dit is een gebeurtenis van het hoogste belang,
want we mogen eerlijk bekennen dat we het niet
kunnen stellen zonder reclame.
Indien er geen reclame was dan zouden de
couranten geen nieuwstijdingen drukken want,
naar als algemeen bekend mag worden veronder
steld, is de zijde van het papier die niet bestemd is
voor advertenties, toegewezen aa,n de redactie.
Indien er geen reclame was, dan zouden onze
straten somber zijn, want het zijn de uitstallingen
die de winkeliers voor de reclame maken, die ons
meer interesseeren dan de architectuur van de
gevels; en het zijn de lichtreclames die tegemoet
komen aan de leemten die de gemeentebesturen op
het stuk van straatverlichting laten voortbestaan.
Men bedenke eens hoe het zou zijn indien er geen
couranten verschenen en als er geen winkelstraten
waren.
Alleen reeds deze twee voorbeelden toonen aan
dat onze wereld leeft van de reclame.
Dat is haar goede zijde.
Ze heeft echter ook haar kwade.
En die ligt in de wijze waarop ze soms wordt
gevoerd.
De adverteerder en in het algemeen degene die
reclame voert heeft een methode van overtuiging
en prikkeling gewekt die het klavier van onze
menschelijke roerselen naar believen bespeelt.
Deze methode is in het algemeen gekenschetst
met de karakteristiek dat degene die reclame
maakt zich allengs meer is gaan plaatsen op het
standpunt van degenen die hij overtuigen wil.
Het voordeel van den afnemer wordt op de
duidelijkste wijze gedemonstreerd. Zijn gemak.
zijn baatzucht, zijn luiheid, zijn spaarzin, zijn
ijdelheid en zijn zucht tot pronken vormen het
doelwit der reclame-leuzen.
Het zou de moeite waard zijn om eens weten
schappelijk te doen uitmaken of de politiek die
methode heeft afgekeken van de reclame of dat de
reclame zich heeft ingesteld op de werkwijze der
politici.
Hoe het zij, zoowel politici als verkoopers kon
digen zich aan als beschermers van uw en mijn
belang, en als we ook maar een seconde aarzelen
hun aanwijzingen te volgen, dan hebben we
niet hen, doch onszelf te kort gedaan.
Voor den man zijn geheel andere reclameleuzen
noodig dan voor de vrouw. Ten aanzien van den
man voert de reclame korte overtuigende feiten
aan, desnoods geheel zonder tekst en alleen in den
vorm van een plaatje: een smakelijk afgebeelde
whisky-flesch kan wonderen verrichten, maar
evenzeer een heldere calculatie van de
huishoudkosten met en zonder gebruikmaking van een
speciaal artikel of een geboden gelegenheid.
De vrouw daarentegen heeft ruimschoots tijd
om zich open te stellen voor een charmeerende
verovering.
N.V.ARNHEMSCHE HYPOTHEEKBANK
4' . pCt. Pandbrieven t. beurskoers
Directie: Mr. S. J.VAN ZIJST - Mr.J. F.VERSTEEVEN
Ze kan met genot een gansene dialoog doorlezen
om tenslotte onder de bekoring van het slot
argument te bezwijken.
Ze schept er behagen in om een korte verhan
deling over huidverzorging te lezen, en nog voor
ze aan het einde daarvan is ligt het zwakke schepsel
in de armen van den lokkenden fabrikant.
Daarbij spelen ook de factoren van een eigen
schap die we maar in ronde woorden jalousie zullen
noemen een rol van bejteekenis.
Er zullen stellig weinig vrouwen zijn die zonder
ergernis een plaatje zien van een zuster wier kapsel
volkomen onberispelijk is of die haar een lachenden
mond vol hagelwitte tanden toewendt.
De zucht tot pronken
Ik heb A'rouwen gekend die stokstijf volhielden
dat geen enkele illustratie uit een modetijdschrift
of prijscourant ongeflatteerd is. Maar intusschen
zal de loutere aanschouwing van al die feillooze
voortreffelijkheid in haar den drang opwekken om
dat ideaal tenminste van zoo dicht mogelijk te
benaderen.
Hier is de demonstratie va.n het
juist-nietbereikbare voldoende om de vrouwen in volle
activiteit te houden. '?
Voor die activiteit naar het ideaal zijn talrijke
acquisieten noodig en toevallig heeft de adverteer
der, dienaar van de allerhoogste schoonheid, die ter
beschikking tegen een min of meer matige ver
goeding.
De eerste reclame
De eerste reclame die in de wereld gemaakt is
was de verbodsleuze waaronder de paradisale
appel werd gepresenteerd.
Indien die er niet geweest was ware de appel
straffeloos genoten of tot moes gekookt genuttigd.
Het was echter de bij-omstandigheid die alle
leed der menschen tot gevolg heeft gehad.
Het toetsen dier leuzen nu aan de werkelijkheid
is de verheven taak van een congres dat zich aan
reclame wijdt.
Alleen wanneer dit met ernst geschiedt zal de
reclame binnen de perken blijven die haar voor de
menschen een bron van geluk, levendigheid en
licht doet zijn.
Voor dit doel is echter een permanent congres
aanwezig.
Het is het congres van het koopende publiek.
Want dit congres heeft alle materieele machts
middelen in de hand. Indien het niet koopt kan de
producent of wedervcrkooper geen reclame maken,
en zoo zuivert het instituut zich onder de auspiciën
van de menschheid voortdurend.
Met deze hoopvolle woorden verklaar ik het
Reclame Congres geopend.
Witte Curacao Sec
Cherry Brandy Menthe Glaciale
Curafao Brandy
? Koopt
Nederlandsch fabrikaat!
l
Spreektaal
Bezwaren tegen het ingediende wetsontwerp
betreffende selectie van studenten
Er worden den laatsten tijd talrijke middelen
beraamd om het probleem van het te veel aan
studenten op te lossen, doch de regeling
vervatin het ontwerp van wet tot wijziging en aanvulling
van de hooger-onderwijswet, aangeboden den
27sten Maart 1.1., is van al die voorstellen voor
de maatschappij wel de schandelijkste.
De tegenwoordige toestand is, dat men in 4 termijneir
? 1200. betaalt en daarvoor zijn leven lang universitair
onderwijs mag genieten. Nu zalmen in den vervolge ieder jaar
opnieuw ? 300. moeten betalen. Studeert men langer dan
noodig, alvorens doctoraal exa'nen te doen, zoo wordt het
collegegeld verhoogt tot ? 400. . De vrijstelling na het docto
raal examen blijft.
^lleeft bijkans elke andere regeling ten minste het voordeel
van eenigen invloed ten goede op het peil der studenten, een
selectie, welke nog meer dan thans op financieele basis is ge
grond, biedt daarvoor niet den minsten waarborg. De voor
gestelde regeling zal nóg meer slechts de financieel-krachtigen
in staat stellen te stiideeren. Toch heeft de gemeenschap er
belang bij, om uit de vele jongelieden, die wenschen te
studeeren, de ineest intellii>enten te verkrijgen voor de intellectueel^
beroepen in de maatschappij.
"J »* Reeds nu was de toestand zoo, dat het Centraal
StudentenPj Bureau te Groningen, dat materieele studentenbelangen
be*? hartigt, plannen overwoog, om te komen tot verlaging der
'. collegegelden in verband met de zeer algemeene verlaging
deiinkomens en den gewijzigden levensstandaard. Verschuift men
nu weer de grens, zoo wordt de groep, waaruit de maatschappij
later het benoodigde aantal intellectueelen zoekt, nog kleiner,
doch allerminst beter van gehalte. De Staat zal een nadeel
ondervinden op dit punt, waar tegenover slechts het voordeef
staat eener matige bezuiniging (de Commissie-Welter schatte
deze op 21 ', ton), bij lange na niet opwegend tegen de genoemde
bezwaren.
Wij weten, dat er zeer veel is gesproken over de vraag.
welke maatregelen zouden kunnen worden getroffen om den
stroom van studenten te beperken, waarborgen te scheppen.
dat de hooge kosten van het hooger onderwijs zooveel mogelijk
alleen ten goede komen aan hen, van wie mag worden ver
wacht, dat zij dit onderwijs met vrucht zullen kunnen volgen. 'v
Maar waarom kiest de Cie-W., en na haar de Regeering, nu
juist die maatregel, welke dit gevolg allerminst zal hebben?
Waarom zijn alle maatregelen, die een intellectueele selectie
beoogen, door de Cie-W. verworpen?
K* Wij verstouten ons te wijzen op regelingen, zooals men die
elders heeft getroffen. In Denemarken bepaalde men een
numerus clausus voor het ,,Polyteknisk Leareanstalt", in
Zweden voor de medische faculteiten. In Italiëvoerde men
deze in op de middelbare scholen, speciaal op het gymnasium,
zoodat de selectie van de meest geschikten op jongeren leeftijd
plaats vindt, niet wanneer men zich reeds lang op een bepaalde
richting heeft ingesteld. Voorts wijzen wij op pogingen in
Duitschlar.d, op de circulaire van den betrokken minister in
Pruisen van 8 Oct. 1U32 aan curatoria, senaten etc. der univer
siteiten en hoogescholen, om een numerus clausus vast te stel
len en gegadigden voor universitair onderwijs te schiften naar
praestatie. Ten slotte zijn in Duitschland de Landen in Maart
H'33 tot een overeenkomst gekomen : De einde xamencommissie
van iedere school zal van lederen leerling vaststellen of het is
af te raden, dat hij gaat studeeren ; wie desondanks gaat
studeeren, zal het volle pond betalen; gedurende de eerste 3 se
mesters kan een na-examen plaats hebben.
Het ligt niet op onzen weg om voor Nederland richtlijnen
aan te geven; toch meenen wij, dat een regeling, welke zal
schiften naar geschiktheid en hen, die ondanks afwijzing willen
studeeren, den vollediger) prijs van hun studie laat betalen,
meer bevorderlijk zal zijn voor de schatkisten het
peiJdermaatschappij. Wij vragen ons af, of dan ten minste niet een pro
gressieve regeling der collegegelden te verkiezen ware, wat
misschien ook weer voor de schatkist profijtelijk zal blijken
(b. v. door dat dan minder beurzen noodig zijn).
caameus zn. ennen 10-tallen van voor
lieden, die, hadden ze deze wijziging voorzien, hun studie veel
goedkooper hadden opgezet (b. v. door de keuze van het jaar
waarin ze hun dienstplicht vervullen).
J. E. DE RANITZ
H. W. LENSTRA.
Leden der Centrale Commissie ter be
hartiging van algemeene Groningsche
stnstudentenbelan gen.