No. 2821 De Groene Amsterdammer van 27 Mei 1933 17 Duitschland betaalt zijn schulden t: ?i* C. A. Klaasse Maar de crediteuren ontvangen hun vorderingen niet Jarenlang heeft Duitschland verkeerd in de positie van den man die zijn vriend een tientje ter leen vraagt en hem daarna met een genereus gebaar vijf van de tien gulden teruggeeft als afdoe ning van een oude schuld. Daarna is er een periode geweest waarin zoo wel rente als aflossing konden worden voldaan, behalve dan natuurlijk de inte grale aflossing van opeischbare schulden, die men in de Stillhalte-regeling beeft bevroren. En nu schijnt er een tijdvak te zijn aangebroken waarop Duitschland niet meer den vollen druk van den schuldondienst kan dragen. Of eigenlijk ia deze uitdrukking niet juist, men beweert in Duitschland niet dat het niet meer mogelijk is om rente en aflossingen op te brengen, integendeel men verklaart zelfs uitdrukkelijk voort te willen gaan met de betaling. Maar de moeilijkheid zit hem in het verplaatsen van de verschuldigde bedragen over de grenzen waar de buitenlandsche crediteuren hun hand op houden. Het vraagstuk van de betaling der oorlogsschulden heeft in de laatste jaren de beteekenjs van het transfer"vraagstuk zoo herhaalde malen en zoo duidelijk in het daglicht doen stellen d*t het onnoodig is daarop nog nader in te gaan. * ? * ' * «v Duitschland heeft in de laatste jaren, ondanks het feit dat verschillende crediteurlanden alle moeite deden om ,,betaling-in-natura" van rente en aflossing te weren, kans gezien een exportsaldo te handhaven, meer dan voldoende om den schul dendienst te bestrijden. Maar daarin is in de laatste maanden een radicale ommekeer gekomen. Het exportsaldo althans volgens de statistie ken is niet meer voldoende om het transfer tekunnen bestrijden, en de Reichsbank moet dan ook bijspringen. Dit laatste is niet lang meer mogeh'jk, want de gouddekking is uitermate gering vooral sedert Schacht zeer terecht het discontocrediet vervroegd heeft terugbetaald. Zoodat dus het transferprobleem voor Duitsch land acuut begint te worden. Weshalve men een conferentie heeft belegd van vertegenwoordigers van obligatiehouders", en van de Stillhaltecrediteuren. Wat zal men nu op die bijeenkomst willen doen? Ben overeenkomst sluiten ongetwijfeld niet, want al kan bij de Stillhalte-crediteuren nog van een gemeenschappelijke actie sprake zijn, dat men ook met alle obligatiehouders, millioenen in aantal waarschijnlijk, tot een afspraak kan geraken zal wel niemand gelooven. Dat zal inder daad het principieele verschil zijn tusschen de regeling" ten aanzien van de obligatieschulden en van de bankcredieten; terwijl de Stillhalte nog den schijn van onderling overleg had, zal hier de ne partij wel moeten decreteeren, zoodat er dus een moratorium, zij het dan niet voor de betaling maar voor het transfer, moet komen. Zelfs indien men in aanmerking neemt, dat voor een groot aantal leeningen trustovereenkomsten be staan, mag men toch niet aannemen dat er oojs maar een schijn van kans op een wederzijdsche afspraak is zooals bij de Stillhalte. De regeering zal dus de debiteuren moeten ontheffen van een deel van hun verplichtingen. Zouden alle leeningen in marken luiden dan was dat niet noodig, dan kon de regeering een deel van de betalingen blokkeeren zonder aan de verhouding debiteur-crediteur te tornen. Nu de debiteur een schuld in deviezen heeft, moet de regeering ingrijpen door den schuldenaar te machtigen of zelfs te verplichten een deel in marken te betalen. Dat men voor zulk een ingrijpen niet terugschrikt is al bewezen bij enkele leeningen die joiet geleidelijk geamortiseerd werden maar ineens moesten worden terugbetaald t.w. de obligatiën Buhrverband, en de notes Deutsche Bank. Wat zal nu de conferentie van den 29sten bieden? Het lijkt wel erg naïef om te veronder stellen, dat de crediteuren daar iets in het midden zullen hebben te brengen, zij zullen wel moeten aanhooren wat de debiteur aanbiedt. Niet omdat die debiteur zijn machtspositie misbruikt mis schien is dat zoo, maar dat is niet uit te maken maar omdat nu eenmaal een kikker geen veeren geeft, en een half geplukte kip nog maar de helft van zijn vederdos heeft. Als het waar is dat Duitschland's exportsaldo niet meer voldoende is om de noodige deviezen te verschaffen voor den schuldendienst en de Reichsbank kan niet meer bijspringen, dan moet er inderdaad iets gebeuren, daar helpt geen protest van crediteuren aan. Intusschen zal men toch goed doen zich te realiseeren, dat, gezien het feit dat -Duitschland de goud clausule negeert, het benoodigde exportsurplus heel wat minder is dan vóór de dollardeprecialie, omdat immers een zeer groot deel van de Duitsche lee ningen in dollars luiden. Hoeveel er voor den schuldendienst noodig is, zullen wij trouwens nimmer kunnen controleeren, op dat punt zal aangenomen moeten worden, dat de Duitsche cijfers juist zijn. Het eenige wat bekend is, is dat er in de laatste jaren heel wat dollarbonds naar het debiteurland teruggegaan zijn, maar hoeveel, dat kan men alleen in Duitschland weten. Wat tenslotte het voorstel op de conferentie van Duitschland zal zijn indien men tenminste met een voorstel komt en niet afwacht wat de afge vaardigden zullen zeggen is niet te voorspellen. De technische vorm, dien men voor het vermin derde transfer zal kiezen, is waarschijnlijk wel: dat deel waarvoor deviezen niet beschikbaar zijn op geblokkeerde markenrekening te doen storten. De moeilijkheid zal intusschen zijn, dat men niet weet welk deel dat zal betreffen. Het lijkt niet waarschijnlijk, dat men b.v. zal afspreken om 50 of 75 pCt. te betalen als voorheen en de rest in Sperrmarken, maar dat men veeleer op elk moment het de facto te transfereeren bedrag en het dus resteerende Sperrmarkbedrag zal bepalen op grond van de oogenblikkelijke deviezensituatie. Zullen nu de afgevaardigden op deze conferentie niets anders kunnen doen dan toehooren? Op het feit dat waar niet is aelfs de keizer i.c. de crediteur zijn recht verliest, zullen zij ongetwijfeld geen invloed kunnen oefenen. Toch hebben zij een zeer belangrijke taak te vervullen: het zal de Duitsche regeering, mits maar vaststaat dat zij in totaal niet meer behoeft te transfereeren dan beschikbaar is, waarschijnlijk onverschillig zijn hoe men dat beschikbare bedrag verdeelt. En nu is het zeer zeker in het belang van de crediteurlanden het daarheen te leiden dat in de allereerste plaats de aflossingen tenvolle geblokkeerd blijven, terwijl, mocht dat nog niet voldoende verlichting van de betalingsbalans brengen, verder een deel van de rente gesperrt kan worden. Men moet niet vergeten dat een transfer-moratorium door Duitschland in de crediteurlanden weer een schok toebrengt aan het toch al zoo ontwrichte economische leven. Wanneer het inkomen der houders van Duitsche obligatiën terugloopt dan is dat weer een stap achteruit. Concentreert men de blokkade in de eerste plaats op de lossin- _^___^__-_^^__^^ gen clan valt dit bezwaar weg, want het losbare kapitaal werd toch niet uitgegeven. het begin der deviezen-regeling gesperrt zijn. Wat de bedragen voor rente-betaling bestemd be treft, zou men deze voor betaling van zgn. Zusatzexport kunnen vrijgeven, zooals nu met Kreditsperrmark, Altes Guthabeh enz. het geval is. Zulk een regeling zou volkomen rationeel zijn; immers wat is het argument van Duitsch land, dat het niet alles kan transfereeren? Dat er niet voldoende export is. Welnu, verhoog den export en het argument valt weg. Hiermee is natuurlijk tevens het Amerikaansche plan: om normalen import uit Duitschland met de te blokkee ren marken te betalen, veroordeeld. Dat zou erop neerkomen dat ook de export, waarvan Duitschland de deviezen noodig heeft om zijn invoeren te kunnen betalen, betaald werd met Sperrmark zoodat het toch weer zou vastloopen! Het zou inderdaad export moeten zijn dien Duitschland anders niet gehad zou hebben. Hier schuilt tevens de groote moeilijkheid: hoe dat uit te maken. De beperkte ervaring tot nu toe met het begrip extra-export" opgedaan is niet bar aanmoedigend. Maar het is toch voor de crediteurlanden van groot belang om een oplossing te vinden opdat, indien eenigszins mogelijk, voorkomen worde dat opnieuw de de pressie een versterkende factor te meer krijgt. Nu kan men zeggen dat, als wij dan voor de rente toch tenvolle goederen in Duitschland moeten koopen, dat onze conjunctuur niet beter maakt. Men zou zelfs als bezwaar van zulk een regeling kunnen aanvoeren: aldus zouden wij onze eigen industrie weer voor een nieuwen concurrentiefactor plaatsen, want de Duitsche exporteurs kunnen, wanneer zij betaald kunnen worden met goedkoope sperrmarken, een soort valutadumping voeren. Het antwoord hierop is: inderdaad zou deze import er niet zijn wanneer de regeling er niet was dit ex defenitione, want anders ware het geen extra import maar dan zou ook het consumptievermogen van de oblif/atiehouders precies evenveel minder zijn. Men kan dus de verbruiksmogelijkheid voor de beleggers op peil houden inderdaad zonder dat de inheemsche industrie daardoor direct gebaat wordt, maar ook zonder dat het haar schade kan be rokkenen. Dat is dan ook het verschilpunt met de eventueele vrijgifte van marken uit aflossing afkomstig voor betaling van dien extra-export. Zoo hebben dus inderdaad de afgevaardigden op de Berlijnsche conferentie een taak; n die verder strekt dan alleen aanhooren. Intusschen moet men afwachten of er van een eenparig optreden sprake is. De kans bestaat natuurlijk dat landen met een groot importsurplus uit Duitschland een speciale behandeling verlangen, wat alweer niet zoo gek zou zijn wanneer men het vraagstuk be kijkt als schuldvraag". Wie is schuld aan de moeilijkheid? De landen die niet minstens zooveel mér uit Duitschland importeeren dan daarheen exporteeren, dat de schuldenlast ermee gedekt wordt. Dit blijkt echter, gezien de regelmatig vooi komende driehoeksverhoudingen in den inter nationalen handel, moeilijk vol te houden. Het woord is nu aan de conferentie ! Berlijn, 23 Mei. * * * Het tweede punt waar over men zeker de op merkingen van de verte genwoordigers ter confe rentie in overweging zal nemen is: de bestemming der Sperrmarken, voort vloeiende uit de rege ling". Indien en voor zooverhet lossingen die aldus ge blokkeerd werden betreft, lijkt het niet onlogisch het geld alleen beschik baar te stellen voor her belegging binnen Duitsch land, of desnoods b.v. voor het bestrijden van. de kosten van langere Erholungsreisen", zooals dat nu het geval is met saldi afkomstig uit aflos sing van Duitsche inheem sche effecten, .die al sedertN.V. Bataafsche Hypotheekbank AMSTERDAM Anno 1889 Qeeft uit tegen beurskoers: 4i % PANDBRIEVEN In «tukken van f1OOO,-,f5OO,-en flOO,-. Coupons Januari en Juli N.V. STANDAARD HYPOTHEEKBANK te ROTTERDAM Directie : Mr. H. H. C. CASTENDIJK en I. MOSSELMAN De Bank geeft onder controle van het Algem. Administratie- en Trustkantoor 4lk"la Pandbr. tegen beurskoers uit. Verzekerd Kapitaal 85 MILLIOEN GULDEN Bijkantoor AMSTERDAM, D a m ra k 95/96, Tel. 32020 Bijkantoor DEN HAAG, H. Nieuwst r. 34, Tel. 117293 J