-V'W H l Lt> E R K U N'S T Paul Fierens, L'Art Hollanddis" IE K l N GEN '" ' 4. e langsdekbalken van een tankschip 5. Het tank schip in de vaart. Midden over het dek de loopbrug. (Foto's R. D. M.) nieuwe wereld" (en dit mag in dezen bet ideaal heet en!) is dik wijls grooter dan dat een deskundige be zwaard met de kennis van tallooze feiten en détails en daarenboven veelal nog iet of wat verstrikt in den strijd ??: der tallooze kunstcoterieën, losbreekt uit zijn gewichtige des kundigheid en zóó open" komt, dat hij tot zuivere karakterijeeringen geraakt. l Ik zeg hiermede niet, dat Pierens steeds een -öetere, meer zuivere karakteriseering van onze nodernen geeft dan onze eigen kunst-deskuridiS^p; ongetwijfeld ziet hij onze moderne kunst xjma teveel door de Fransche en Vlaamsche kunst «Ü^ behooren weer tot zijn eigen" terrein!) leen; maar wél, dat hij in het korte bestek van !yn 36 paginas aanteekeningen", een overzicht geeft van de ontwikkeling onzer moderne schildertunst, die als Inleiding voor belangstellenden zeker >let onderdoet voor wat onze eigen essayisten o chUders zelf in dit genre publiceerden. ; Het is, om n enkel voorbeeld te noemen, een ?eel beter Overzicht, een veel betere Inleiding, [oowel wat de tekst als wat het illustratie-materiaal betreft, dan het, door de schilders zélf geschreven, Palet", waarmede deze uitgave naar het uiter lijk veel gelijkenis vertoont. Fierens gaat uit van van Gogh, Breitner en Toorop en noemt als elementen van de moderne Hollandsche kunst in haar geheel: een voldoende dosis" traditie, benevens voldoende revolutionaire gezindheid om modern" te zijn; de erfenis van het naturalisme, van het impressionisme en vooral van het expressionisme, zooals dat werd ingeluid door de van Gogh van -Nuenen en de van Gogh van Arles, alsook door Breitner; het juk" van het idealisme lineaire" (wat het etiket is, dat Pierens op de kunst van Toorop en verder op die van Thorn Prikker en van Konijnenburg meent te mogen plakken), dat wel gedeeltelijk werd afge schud, maar toch nog duidelijk na-werkt; een vertrouwdheid met alle fasen van de cole de Paris"; vrij nauwe betrekkingen'met het Vlaan deren van James Ensor, van Permeke en Gustave j de Smet; een zekeren geur van exotisme, een j zeker heimwee naar de schoonheden en rhythmen van Java en Bali. Er is, verder, zegt hij, bij sommi-j gen een liefde voor het logische-zonder-meer en bij.de meesten een fanatieke waarheidsliefde. Maar boven dit alles uit, zijn er de persoonlijkheden van een half dozijn expressionistische constructeurs", die de materie niet verachten maar haar beheer-j schen, om haar in dienst te stellen van de poëzie en den stijl. Een algemeene formule, die zeker niet slechter is dan welke andere door binnenlandsche experts zoo nu en dan opgesteld, ook. De wijze waarop Fierens verder de verschillende' schildersfiguren groepeert en karakteriseert heeft mede, gezien het kleine bestek, haar yerdienste. Dit alles sluit natuurlijk niet uit, dat men het,' vooral wat de plaatsbepaling" aangaat, hier en daar met dezen buitenstaander oneens is. Zoo zullen vele insiders" ongetwijfeld groote] bezwaren koesteren, om enkele van de sterkste voorbeelden te noemen, tegen het plaatsen van Oepst tusschen de figuren van Niehaus en van der Leek en tegen het in n adem noemen van deze drie. Zoo laat Fierens, voor het gevoel van de meesten onzer, tevél licht vallen op een figuur als Lubbers (die hij een Berckheide van de 20ste eeuw noemt!) alsmede op Hordijk; terwijl onder ons," schilders als b.v. Schuhmacher en Hynckes meer licht vangen dan hun hier geschonken wordt. Desalniettemin is dit werk-voor den belangstel lenden leek een aanbevelenswaardige Inleiding. Leo Gestel verluchtte het boek met een aantal meerendeels geslaagde vignetten en een, m.i. mhider geslaagde > bandteekening. A. E. v. d. T. De ZePPelin Nieuwe uitgaven Neder land-België. (Serie: Pro en Con tra) Nederlandsch standpunt Mr. J. Zaayer, Belgisch standpunt: ? Uit gave: Hollandia Drukkerij, Baarn. Teksten ter ver taling in en uit het Duiisch. Ten gebruike bij het uni versitair onderwijs en de opleiding voor de akten M.O. A en B. door E. L. Kerkhoff. Uitgave J. B. Wolters, Groningen-Den Haag. Van der Lely, De Mensch, Geest en Materie. Uitg.: Van Gorcum & Comp., Assen. Boven: Zware platenwals; midden en onder: profielwalsen Uit De Klerkys Klink los!" Dr. O. J. Wijnaendts Francken, Het Boeddhisme en zijn wereldbeschouwng. Tweede geheel omge werkte en aanzienlijk vermeerderde druk. Uitgave Boekhandel en uitgeverij v.h. E. J. Brill, Leiden. Mededeelingen van het Nederlandsch Historisch Instituut te Rome. Tweede reeks. Deel II. Met 35 afbeeldingen. Uitgegeven vanwege het depar tement van onderwijs, kunsten en wetenschappen. Gedrukt ter Algemeene Landsdrukkerij, Den Haag. en de Mauretania" Uit De Klerk's Klink los!" H ' w'