Historisch Archief 1877-1940
De Groene Amsterdammer van 24 Juni 1899
No. 2925
K
'f
t"k
f
il*
i
'
l
f
Triomf der behendigheid
Melis Stoke
Teekeningen^HarmsenJvan^Beek
Het is een overbekend menschelijk verschijnsel
dat men hetgene dat niet verkrijgbaar of verboden
is, zoo bedriegelijk mogelijk nabootst teneinde,
mefe de illusie, toch een beetje van het genot te
proeven.
Geheelonthouders zijn gewoonweg verzot op
appelwijn en gemberbier. Vegetariërs kan men
niet gelukkiger maken dan door ze schijngehakt
voor te zetten. En de ouderen onder ons herinneren
zich de vreugde waarmee wij gebrande boom
schors in plaats van koffie genoten en gedroogde
boombladeren ter vervanging van thee.
In deze wereld zijn vele dingen verboden.
En de meeste van die dingen zijn verboden in
ons vaderland.
Daar is in de eerste plaats het hazard-spel.
We mogen niet spelen.... en velen van ons
zouden het misschien wel juist omdat het
verboden is zoo dolgraag doen.
De overheid laat ons zoo'n beetje goedig en uit
eigenbaat de sensatie van de Staatsloterij en uit
diepe verontwaardiging en misschien ook een
beetje afgunst ergert ze zich over de. lersche
:De dagbladen schilderen ons in de zwartste
kleuren de speelgelegenheden af die door de politie
ontdekt en overvallen zijn en waar de gasten
achter centen en stuivers, slappe jenever en kwast
werden aangetroffen.
Appelwijn en gemberbier
Het is nu eenmaal verboden om de verbetering
of verslechtering van onze bestaansvoorwaarden
aan het domme en meedoogenlooze toeval over te
l»ten. De persoonlijke prestatie is het criterium
van toelaatbare ontplooiing van welstand en
fortuin.
Is het wonder, dat het genie dat zich de/er
dagen te Scheveningen heeft gevestigd, langs die
lijnen van gedachte geraakt is tot eene niet minder
dkn sensationeele noviteit.... ?
We mogen tegenwoordig op Scheveningen een
spelletje doen.... een behendigheidsspelletje wel
iswaar, maar een dat toch nét-echt is, want het
wordt gespeeld óp groene tafels waarop schijven
met nummers draaien, roode en zwarte nummers
waarlangs een balletje rolt.
Het zij nog eens uitdrukkelijk gezegd: een
hazardspel is dit niet, maar het lijkt evenveel op
roulette als gemberbier op Polanerbrau, niet
minder dan schijngehakt op echt gehakt, net
zooveel als appelwijn op moezelwijn en zeker in
niet geringer mate dan bonnen-koffie en lindenthee
op mocca en de weduwe van Nelle.
Het is eenvoudigweg verbijsterend en de ont
dekking heeft mij in de grootste opwinding
gebracht.
Het was op een zomerschen dag dat ik met
kloppend hart den ondernemer van dezen opzet
gevolgd jaen -naar het Kurhaus waar hij mij een
voorproefje zou geven.
Nooit heeft de branding zoo geheimzinnig
gezongen als dien dag. Nimmer woeien de vlaggen
zoo triomfantelijk tegen de chtbewolkte lucht.
Zelden was de aanblik van de parel der
Noordzeebadplaatsen voor mijn gevoelen zoo reusachtig
mondain als dien namiddag.
Men bedenke wel wat de gewaarwordingen zijn
van een wat bedremmelden Hollander die
hetgroene laken nu eenmaal uit atavisme geweven
beschouwt voor vergadertafels en roode en gele
verver en als gemengd voor het vervaardigen van
bordjes met Streng Verboden.
Op den eersten aanblik een speelzaal
In een op de zee uitziend zaaltje zag hij ovale
speeltafels, bekleed met datzelfde groen, be
schilderd met diezelfde roode en gele verven.
Dit was op den eersten aanblik een speelzaal.. ..
e<jj even echte- speelzaal als in Monte C&rlo, een
even echte speelzaal als gemberbier bier, schijn
gehakt gehakt, appelwijn wijn en boonen-koffie
koffie is....
De illusie is volkomen. En nu het
behendigheidsspel in werking is gesteld, nu heusche
croupeurs in echte smokings met heusche gummiboorden
hier tronen, nu de^onvervalschte kreten van faites
vos jeux en^ien de va plus klinken, nu nog zullen
we ons niet dan met geweld los kunnen maken
van den indruk dat we hier niet louter behendigen
voor ons zien, lieden die het uiterste inspannen
om hun oog en hand te oefenen, maar dat dit
spelers zouden zijn, bezetenen door den
speelduivel. Toch zullen ze dat niet zijn. De speelduivel
is veilig geketend aan minima en maxima van de
goedaardigste huiskamersoort. En het spel is
heusch-heusch een behendigheidsspel. Menkanhe't
er zeer ver in brengen mits men de truc begrijpt
die ik niet ken en die ik u natuurlijk niet zal
kunnen verraden. De schijf draait en het balletje
rolt en nu is de aardigheid maar om die twee
tegengestelde continue bewegingen zoo met het
oog af te mikken dat men weet op welk nummer,
welke nummergroep of welke kleur het terecht
zal komen. Meer mag ik er niet van zeggen. Maar
men kan er zich verzekerd van houden dat daar
ginds te Scheveningen geld wordt verdiend
en niet het minst door het crisiscomitédat een
aanzienlijk deel zal mogen oogsten.
Gansch verbijsterd door de ongelooflijke ge
lijkenis met echte speelzalen verliet ik dit
behendigheids-spel-lokaal. Behendigen, op naar
Scheveningen. Hier is een kans. ... ja inderdaad.
ik durf het zeggen: een kans tot het profijtelijk
maken van uwe capaciteiten van oog en hand. ...
Ons transfer-clubje. Brievenbus
Aan honderden betuigers van adhaesie brengen
wij onzen hartelijksten dank. Het is ons helaas
niet mogelijk alle betuigingen van sympathie in
ons streven van non-betaling afzonderlijk te be
antwoorden. Heil Hitler.
Inzenders O. te A.; R. G. S. te L.; B. te O. en
eenige anderen: ons onderzoek heeft uitgewezen
dat u niet Rein-Arisch bent. U zult dan ook niet tot
oris Transfer-clubje kunnen toetreden en u zult
genoodzaakt zijn alles wat u koopt te betalen.
Juda verrecke.
Aan Adolf H. te B. Inderdaad zou er, indien
u er speciaal om vraagt, maar dan ook uitsluitend
om uwentivil, nog plaats zijn voor eenige nette
heeren van de S.S. en van de S.A., voorzien van
beslist prima Rein-Arische bewijsstukken in het
Transfer-clubje. Leuk dat u zoo met ons meeleeft.
Erg veel Heil aan G. en G. en aan Alfred. Best zoo
jongens. Slaat er op. N.B. Toestand met dien
Huug in Londen. Maar niks aan hem zeggen dat
ik er over schrijf l
Aan H. te B. Veel gelukwenschen met uw ver
jaardag van de heele Transfer-Club. We hebben er
een paar gedronken en toen zijn we allemaal naar
uw reuzefüms gegaan. Wat een pech nou met die
koloniën. Van de club vragen ze of het wel zoo'n
erge strop is, dat u ze niet krijgt want d'r schijnen
zoo weinig Ariërs onder die inboorlingen te zijn
en dat is toch niets gedaan voor jullie. Deutschland
erwache maar weer 'es. En nog veel Heil Hitler
met uw verjaardag van ons allemaal. ^.
Tentoonstellingen
\r*
Kunstzaal Van Lier te Amsterdam. Schilderijen
van S. O. Houtman. Tot 30 Juni.
Studio 32, Rotterdam. Schilderijen van Van
Heel, Schippers en Niekerk. Tot l Juli.
Vereeniging Voor de kunst" te Utrecht. Re
clameplaten van Cassandre, Oarlu en Colin. Tot
2 Juü.
Baarnsch Lyceum, Baar n. Graphisch werk en
teekeningen van Debora G. Duyvis. Tot 2 Juli.
Ned. Herv. Kerk te Blaricum. Teekeningen van
Theo Lohman. Tot 2 Juli.
Kunstzaal Wagenaar, Utrecht. Schilderijen van
J. N. A. Vergeer. Tot 4 Juli.
j. ^Kunsthandel van Bommel, Amsterdam. Schil
derijen van D. van der Zweep. Tot 4 Juli.
Kunsthandel Aalderink, Amsterdam. Schilde
rijen eix teekeningen door Harry Kooien. Tot 8
Juli.
Kunsthandel de Boer, Amsterdam. Schilderen
door Dietz Edzard. Tot 8 Juli. ? ?'??'?' "?
Buffa en zonen, Amsterdam. Teekeningen door
Matthie Wiegman. Tot 8 Juli.
Kunstzaal Cornelis van der Sluis, Den Haag.
Meubelen naar nieuwe ontwerpen van Corn. van
der Sluis. Tot 12 Juli.
Kunsttaal van Wisselingb & Co., Amsterdam.
Hollandsche en Fransche schilderkunst der XIXe
en XXe eeuw. Tot 12 Juli.
Gebouw Leesmuseum", Amsterdam. Vroege
Japansche kunst (verzameling Pelix Tikotin).
Tot 15 Juli.
Kunstzaal Meijer Timmerman Thijssen.
Poppenmeubelen naar ontwerp prof. Wattjes. Tot 16 Juli.
Nieuwe uitgaven
Eline van Stuwe. Hei Flatgebouw van de
gelukkige Bewoners. P. N. van Kampen en
Zoon. N.V. Amsterdam.
Een huis vol Menschen, Menschen im Hot*l,
Het Flatgebouw van de Gelukkige Bewoners.
Mevrouw van Stuwe's boek is kennelijk op het
tweede geïnspireerd en zij deed het minder dan
. Vicki en de Schartens. De gelukkige bewoners zijn
niet gelukkig. Dat is bittere ironie. En het boek
van deze vlotte vertelster is een wat burgejrlijk
en zeer Haagsch verhaal. Dat is bittere waarheid.
Het is allemaal wat omslachtig en uitgesponnen-=en
onbelangrijk. Een van die vlotte oer-Hollandg'che
dikke boeken, die wel gelezen worden doorrudit
speciale publiek dat de vruchten-, boomenfn.en
bloemenkwartieren der residentie tot een
vluchtheuvel van wei-gemanierde vriendelijkheid m«t
voortuintjes en leesportefeuilles heeft gemaakt,
temidden van de razernij van het cultureele verkeer
dezer jaren, dat aan een bloemetje langs den weg
geen aandacht schenkt. En het wel eens
meedoogenloos plat rijdt. E. ELIAS
ij Examens
blijft men kalm en helder, indien men vooraf
Mijnhardt's Zenuwtabletten gebruikt.
Koker 75 et. Bq A pot n. en Drogisten.