Historisch Archief 1877-1940
De Groene Amsterdammer van 8 Juli 1833
No. 2927
De koning" der hedendaagsche
operette: Paul Abraham
Constant van Wessem
Concertgebouw
De bloei van de operette als kunstvorm naast
de opera, begon omstreeks 1850 in Frankrijk,
met Jacques Offenbach. Bij diens operettes zijn
meesterwerken, die nog heden ten dage genoemd
mogen worden, al ziet men ze, bij ons tenminste,
nog maar weinig ten tooneele, helaas. Hoffmanns
Erzahlungen" alleen keert sporadisch terug;
maar waar blijven de niet minder meesterlijke
Orpheus", La belle Helene", La Granduchesse
de Gerolstein"? Lecoq zette met zijn La fille de
Madame Angot" een punt achter deze Fransche
operette-bloei. Reeds begon de Weensche operette
de leiding als Weltschlager over te hemen;" Johann.
Strauss kwam met zijn Fledermaus" de harten
veroveren en gaf daarmee meteen aan de Weensche
operette de hegemonie op operette-gebied. Snel
volgden de successen elkaar op, de operettes van
Franz von Suppé, van Franz Lehar, van Oscar
Strauss waren de verrukking van de generatie van
1900. Wie heeft zijn ouders toen niet uit de Lusti
ge Wittwe" of uit Ein Walzertraum" hooren
neuriën of fluiten? lxr~.«*
Hierna begon ook bij de Weensche operette
een daling1 van'het niveau, de muziek werd steeds
banaler, de componist steeds meer fabrikant zonder
ideeën. Er volgde een periode, die van tijdens en
na den oorlog, van de show-operette, een import
uit Amerika, die vooral in de eerste jaren na 1918
Europa overstroomde met de jazz-operette, waar
onder Showboat" van Kern en Rose Marie"
van Frimml waarlijk nog niet de slechtste zijn.
Deze invasie is echter ook tot staan gekomen en
hoewel de show-operette de hedendaagsche
operettevorm is geworden ook in de Europeesche landen,
heeft de Amerikaansche jazz toch in zooverre bij
ons afgedaan, dat men nu tenminste de Euro
peesche melodieën verjazzt. Nog steeds is het de
Weensche operette, die ook in dezen kwakkeltijd
de leiding had, al kwakkelde zij feitelijk even hard
mee als de tijd waarin zij leefde. Bobert Stolz,
Benatzky, het zijn namen, die nu niet bepaald aan
meesterwerken toebehooren.
* *
*
Op het oogenblik is het Paul Abraham, die de
koning" van de hedendaagsche, nog steeds Ween
sche, operette blijkt te wezen. Weensch is zijn werk,
hoewel hij Hongaar van geboorte is; zelfs zjjn
Hongaarsch idioom is volmaakt Oostenrijksch geworden.
Hij componeert operettes en hij componeert mu
ziek voor de film. Hij viert successen in beide gen
res. Zijn operettes, Blume van Hawaï", Viktoria
und ihr Huzar", Ball in Savoy", het zijn wereld
successen geworden. En wie kent niet uit zijn
filmmuziek het beroemde ,,Ich bin ja heut' so
glücklich" en het niet minder beroemde Eins
zwei drei und vier" ? En toch....
Er werd te Amsterdam een concert van muziek
uit Paul Abraham's werken gegeven, onder aus
piciën van de Avro. De componist dirigeerde zelf.
Het Concertgebouworkest spande zich voor zijn
scheppingen in, een uitstekende zangeres, Maria
Elsner, en een wat minder uitstekende zanger,
Louis Graveure, vertolkten zijn gezangmelodieën.
Alles was gedisponeerd voor een succes. Dat
succes werd ook behaald. Maar voor den meer
critischen luisteraar: wat een armoede aan me
lodische vinding en van harmonische modulatie
werd er hier onder een knappe en goed uitgerekende
orchestratie verborgen? Wat werd dit concert
lang, eentonig, leeg en onbenullig. Abraham kent
maar n wijsje, n wending, n effect, dat hij
met veel emphase voordraagt. Alle melodieën
lijken op elkaar; Pardon Madame" of wat ge
maar wilt van die langzame, kwijnende walstem
po's, waarmee Abraham hevig werkt en die hij naar
een valsche pathetiek opstuwt, het lijken alle varia
ties op hetzelfde thema. Ik heb, eerlijk gezegd die
beroemde operettes van Paul Abraham, ondanks
hun effectvolle aankleeding en hun trucjes in de
muziek, altijd onverdragelijk lang en leeg ge
vonden, maar men kent het geduld, waarmee het
publiek soms op n enkel bekend en geliefd
wijsje uit zoo'n lang en van handeling vervelend
werk kan zitten wachten.
Een avond van enkel fragmenten uit Abraham's
operettemuziek beteekent de dood van die muziek,
omdat er dan geprobeerd is het goud" er uit
te halen, terwijl hier de gouden standaard allang
losgelaten is. ...
Een nieuwe "HIS MASTER'S VOICE" Portable
en een NIEUWE PRIJS!
NIEUWE VACANTIE-PLATEN
BJNG CROSBY AND PAUL WHITEMAN'S
ORIGINAL RHYTHM BOYS
Mississippi Mud; l left my sugar
standing in the rain
Sweet L'il; Ain't she sweet
JESSE CRAWFORD (bioscoop-orgel)
A kiss in the dark
Pale moon
B 4424
B 4445
LEO REISMAN AND HIS ORCHESTRA
Stormy weather - Foxtrot B 6349
RAY NOBLE AND HIS ORCHESTRA
It's within your power - Foxtrot
Maybe I looe you too much - Foxtrot B 6347
LOUIS ARMSTRONG AND HIS ORCHESTRA
High Society - Foxtrot
I've got the world on a string - Foxtrot B 6345
FATS WALLER AND HIS HOT PIANO
Handfull o'keys
Smashing Thirds Special B 4902
PAUL WHITEMAN AND HIS CONC. ORCH.
Study in Blue (Savino) Special C 4872
Thans voor weinig geld een
ideale vacantie-gramofoon
traks komt weer de tijd van lange, luie
middagen op het strand, van zwemmen
en bakken in de zon. De tijd van onbe
zorgde, vrije dagen op de hei en picnics in
de bosschen Op een zwoelen zomeravond
dansen in een ruime veranda. Gauw komen
weer al die uitgelaten, vrije dagen in de
buitenlucht en die tochten en feestjes zijn
niet volmaakt zonder
muziekKoop nu de zomer komt -- een
portablegramofoon, de nieuwe His Master's Voice.
Het Model 97 is handig en soliede en kost
slechts fl. 37.50, zoodat deze nieuwe
portable nu binnen ieders bereik ligt. On
danks dezen zeer lagen prijs heeft het
nieuwe model alle eigenschappen van een
groote gramofoon: het geluid is zuiver en
sterk. De enkelveerige motor speelt 25- en
30 c M.-platen en is voorzien van een auto
matische rem. Een platendrager, bevestigd
op de draaischijf, biedt gelegenheid tot het
meevoeren van twaalf platen.
In het Juli-nummer van ons maandblad
Voice" bevindt zich een uitvoerige be
schrijving van deze nieuwe portable, terwijl
U er ook een lange lijst der nieuwste His
Master's Voice-platen in zult vinden.
Gaarne zenden wij U dit nummer gratis
toe en wij verzoeken U ons daartoe onder
staande coupon ingevuld toe te zenden.
Aan de N. V. Dutch Gramophone Company,
Amsterdarosche Veerkade 22-22a, Den Haag
Gelieve mij gratis het Juli-nummer
van Voice" te doen toekomen.
( ' 1
NAAM:
ADRES:
WOONPLAATS:
"HIS MASTER'S VOICE"
Portable no. 97
Alleen-vertegenwoordigster voor Nederland en Ned. Oost-lndië:
N.V. Dutch Gramophone Company, Amsterdamsche Veerkade 22-22a, Den Haag
,'*??
H '