De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1933 22 juli pagina 11

22 juli 1933 – pagina 11

Dit is een ingescande tekst.

N EO en evenmin Bloeddorstig zijn er s van Apo-Kajan ?i ' -L-.EMA zijn hut Europeaan halsbrekend werk, het be oeken van die hutjes. Op den grond ligt een vloertje, gemaakt van knup pels en boombast (zie foto rechts). Over die knuppels spreidt men ^een rottanmat uit. Aan den wand en het dak hangen de wei nige gebruiksvc or werpen. In de eerste plaats blaasroeren, tevens lans en kapmessen. Deze heeft men noodig voor de jacht. Met het blaasroer schie ten ? de Poenans vergiftigde pijltjes. Op een afstand ? van ± 30 a 50 me ter raken ze er feil loos groote dieren mee,op ± IOmeter vogeltjes. Van die jacht heb ik een leuk verhaal ge hoord. In 't bosch leven apen. Die ipen hebben de gewoonte aan strui ken te schudden. Nu gaat een Poeoan 't bosch in. Op grooten afstand reeds bemerkt hij een varken. Hij begeeft zich heel zachtjes beneden den wind er naar toe en begint met aan een boompje te .rukken en te schudden. Het varken vindt dit heel gewoon en blijft waar het is. Vooreichtig gaat de Poenan verder in de richting van 't varken en schudt .dan weer aan een struik. Dit herhaalt hij zoo lang, tot hij dicht genoeg ge naderd is om zeker te zijn van z'n schot. Dan schiet hij zijn pijltje af. Maakt het aangeschoten varken zich snel uit de voeten, geen nood: de Poenan weet het in 't bosch bij te ibouden tot zoo lang het vergif beigonnen is te werken, waarna het sterivend neervalt. Dan is de Poenan er als de kippen bij om zijn buit in den ;wacht te sleepen. Razend vlug is hij. De Kenja's, die ons op de tochten verge zelden, vertel? den ons, dat ze onmogelijk een Poenan in 't bosch heuvel op, heuvel af. konden bijhouden, zelfs de vrouwen niet! Ook deze jagen op wild. Bij het blaasroer hoort een pijlenkoker, en een kalebasje, gevuld met stukjes merg. Die koker bevat pijltjes voor groote dieren en voor kleinere, alle keurig systematisch verpakt, zóó, dat de jager onmiddellijk het voor het wild passende pijltje kan vinden om hiermee het roer te laden (zie foto midden onderaan). Zij j ge bruiken ook een staafje, waaraan een puntje. Hierop steekt de PoePoenanvrouw nan een stukje merg. Met het mesje, dat steeds het kapmes vergezelt. snijdt hij dit stukje merg passend voor het blaasroer. De omtrek van het staafje is even groot als de opening van 't blaasroer, zoodat het stukje merg hierin precies past. Heeft het den juisten vorm, dan steekt hij het op het pijltje. De pijltjes voor groote dieren bestemd, worden aan den bo venkant voorzien van een zeer scherpe metalen punt. Ongelooflijk handig Mat van rottan zijn de menschen in 't hanteeren ven het blaasroer. Ik heb de heele hande ling getracht te filmen. Maar die film is, jammer genoeg, door gebrek aan licht in 't bosch mislukt ' Ook met het fotografeeren heb ik groote moei lijkheden gehad. Maar 't zou me te ver voeren hierop in te gaan. Merkwaardig is het. dat de vrouwen zulk mooi vlechtwerk maken. In hoofdzaak vervaardigen zij matten van rottan (zie foto in het midden onderaan rechts). Die matten dienen als ruilmiddel, waarvoor ze van andere Dajaks kleeren koopen, ook tabak, zout. kralen, enz. Door andere Poerianstammen worden mooie mand jes gemaakt. Die figuren op matten en mandjes hebben oorspronkelijk een godsdienstige beteekenis. De vrouwen verstaan zeer goed de kunst toilet te maken. In de ooren dragen ze spiegeltjes, kralen ringen. Door de laatste worden de lellen uit gerekt. Op hun hoofd dragen ze rf zeer mooie hoedjes, van andere stammen gekocht i_f een band van gras, waaromheen roode stof is ge wikkeld en die soms nog versierd is met kraaltjes wat op het gitzwarte haar een mooi effect maakt. Het tatoueeren dient eveneens tot ver siering. Zij gebruiken nog een toiletartikel dat een dubbele functie bezit, 't l? een karn, van bamboe gemaakt, waarmee men het haar in orde brengt. Men haalt de kam door het haar. Is men hiermee klaar, dan knijpt men telkens de tanden met de handen stevig dicht. Wat er zich tusschen bevindt, is dan dood. * * * Tot slot van 't bovenstaande ver meld ik nog, dat de heer de Kooij op een onzer tochten een Poenan een intravenetise injectie met neosalvarsan heeft toegediend: midden in de rim boe ! Omdat ik het 7.00 buitengewoon interessant vond, het toepassen van modern-\Vestersche geneesmethodes op ., wilde" menschen, verzocht ik den dokter flink wat boomen te willen laten kappen om ruimte en licht te krijgen en te willen beginnen zoodra de zon in de opening van 't boschdak verscheen om voldoende licht te hebben om te kunnen filmen. Dit is geschied. En tot mijn aller grootste genoegen zag ik, bij thuis komst, dat het negatief goed is ! Maart '32 had ik de opname gemaakt. Een vol jaar daarna zag ik pas 't resultaat ! Aieuwe uitgaven On~e Spiegel der Schoonheid. De Tijdstroom", Lochon. ,,Wrat wij hier nu tezamen brengen", lezen we in 't voorwoord, ..heeft niet de pretentie een aesthetica te zijn. Het geeft alleen een proeve van. reactie op de schoonheid, gelijk zij in onze cultuur als vormgevend ele ment optreedt, door religieuze men schen. liet is onze eigen kijk op het schoone en deze negen opstellen geven het bewijs, dat in de kringen van 't Vrijzinnig Protestantisme een leven dige belangstelling in het schoone bestaat". Ik vraa.g mij alleen maar af: is du kijk van een vrijzinnig protestant in deze materie van zoo'n specifiek karakter, dat deze zich onderscheidt Vrouw met kralemersiering en tatoueeringt van een ander religieus menseh ? Deze door en door geborneerde opmerking heeft mij het lezen van deze overigens goede, op Just Havelaar geïnspi reerde opstellen werkelijk vergald. Kapitalistische wtmords of socialis tische orde, door G. J, Zwcrlbroek. De arbeiderspers. Dit is de derde bundel radio-toe spraken, gehouden voor de V.A.R.A. De inhoud en beteekenis van deze radiotoespraken is. zelfs voor degenen, die niet geluisterd hebben, al bij voor baat bekend. Het is het signaleeren van niet te ontkennen onrecht op een wijze, die ..nog gelijk overhoudt." We kennen ook al het gemak en het welbehagen waarmee naïeve opmer kingen en brieven van de bourgeoi sie" worden ontzenuwd. 15. Hut van Poenan van binnen

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl