Historisch Archief 1877-1940
DE GROENE AMSTERDAMMER
-#'--;.' .
Weekblad voor Nederland
Onder hoofdredactie van A. G. Josephus Jitta
Redacteuren: L. J. Jordaan, F. G. Scheltema en M. Kann. Secretaris der redactie: G. F. v. D am
Keizersgracht 3SS, Amsterdam C. - Telefoon 37964 * Postgiro 72880 - Gem. Giro G. 1000
Opgericht in 1877
No. 2930
Zaterdag 29 Juli 1933
.t
f J*
Ivf
irk <
Goering en de nationaal'
socialistische onderwereld
Dr. M. van Blankenstein
Aankondiging der afrekening? Hauter
pour inicux reculer Critieke periode
Duitschland staat voor een kentering. Hoe die
in haar werk zal gaan moeten wij afwachten. In
ieder geval is nu duidelijk, dat Hitler en de zijnen
beseffen de dingen niet langer op hun beloop te
mogen laten.
Het was erger en erger geworden, omdat het niet
beter werd. Wat in Maart als revolutionair exces
verontschuldigd kon worden, kwam nu op rekening
van de regeering. Er gebeurden nog steeds gruwe
lijke dingen in Duitschland, en nog steeds werden
zij naar buiten bekend. Het is nu eenmaal niet te
stoppen, dat de buitenwereld allerlei verneemt van
hetgeen in Duitschland geschiedt. Berst heeft de
regeering daar zelf schuld aan gehad door niet te
beseffen wat de menschheid buiten Duitschland
als gruwel .beschouwde. Bedevoeringen van Goe
ring en Goebbels zijn het, zooals men weet, vooral
geweest die voor de andere volken van Europa
liet nieuwe bewind in Duitschland hebben gekarak
teriseerd. Men heeft in dat opzicht het een en ander
geleerd. Vooral uit Engeland heeft men zich harde
lessen moeten laten welgevallen. Geen daarvan is
nuttiger geweest dan het bezoek van Hitler's
vriend en raadsman in internationale aangelegen
heden, Arthur Bosenherg, aan Londen. De bejege
ning die hem daar ten deel viel, de discussies bij
de befaamde ontmoeting met de Britsche journa
listen, hebben hem geleerd wat het zeggen wil,
voor de wereld gebrandmerkt te staan. Wat niet
mogelijk scheen is gebeurd: sedert dien is hij veel
stiller geworden.
De Engelsche correspondenten te Berlijn zijn
voortgegaan hun plicht te doen. Vooral de
?correspondent van de Times te Londen heeft
dapper en voortreffelijk werk ter voorlichting
gedaan. Het lijkt mij gerechtvaardigd den naam
van dezen anonymen journalist te noemen:
N. Ebbutt. Zijn positie als correspondent van het
eerste blad ter wereld gaf hem zeer zeker tegenover
de Duitsche overheid beveiliging; als men den
Correspondent van de Times officieel had aangetast
?om zijn nuchtere, goed gedocumenteerde, maar
daarom zoo indrukwekkende berichtgeving, dan
ware de uitwerking in Engeland niet te overzien
geweest. Maar wie kon instaan voor de daden van
zelfstandig handelende stormafdeelingen, die on
gestraft zooveel wandaden, die voor de regeering
pijnlijk waren, hebben bedreven? Zij vormden
en vormen het groote risico voor den
buitenlandschen journalist te Berlijn, die den moed heeft
zijn plicht te doen.
Met twee gevaren tegelijkertijd hadden en
hebben deze journalisten rekening te houden:
Het gevaar voor hun eigen veiligheid, en die
hunner zegslieden. Bittere ervaringen hebben
sommigen hunner op dit laatste punt opgedaan.
Het is moeilijk in Duitschland een klein gedeelte
te vernemen van hetgeen er gebeurt, daar men er
nu zooveel onderscheidingsvermogen gekregen
heeft voor hetgeen anderen compromittant vinden,
dat men kieskeuriger geworden is in zijn
mededeelingen. Wij hebben echter soms den indruk
gekregen, dat Duitschnationale kranten soms erge
dingen, z,e verdedigend of zelfs uitdrukkelijk prij
zend, hebben medegedeeld, enkel om ze wereld
kundig te maken. Maar in den regel is de censuur
nauwlettend genoeg geworden. De slachtoffers
zelf zwijgen gewoonlijk terwille van de terreur.
Desniettemin verneemt een actief correspondent
te Berlijn nog veel meer dan de gewone Duitsche
burger. Hij heeft de taal der berichten leeren
verstaan; hij weet wat tegenwoordig zelfmoord
beteekent, hoe lieden op de vlucht" worden
doodgeschoten. Hij is reeds voldoende ingelicht
wanneer hij verneemt dat de een of andere gevange
ne of gewezen gevangene een getuigenis heeft
verstrekt, dat hij niet mishandeld is. Hij kent de
beteekenis van doktersattesten die op den patiënt
of zelfs op den doode geen teekenen van mishande
ling hebben gevonden, attesten die ontstaan uit
goede samenwerking: mishandeling enkel beneden
den gordel, onderzoek enkel er boven.
De buitenlandsche journalist kan zijn bericht
geving haast opbouwen j. JIJQ, alle verschoonende
getuigenissen en op alle berichten over ongelukken,
zelfmoorden en verdere casualties". Het is voor
een ten doode gedoemde in Duitschland heel
moeilijk geen zelfmoord te plegen, al mogen de
plechtige verklaringen talrijk zijn van bedreigde
lieden, die te voren schriftelijk hun betrekkingen
verzekeren in geen geval zelfmoord te zullen plegen.
Dit gaat zoover, dat het voor een werkelijken zelf
moordenaar lastig moet zijn niet voor een slacht
offer van gewelddaad te worden aangezien.
De journalist, die de taal van de dagelijksche
berichtgeving verstaat, vindt dus heel wat houvast
voor zijn speuren naar feiten. En nog altijd zijn
er moedigen of onvoorzichtigen, die den vreemden
correspondent inlichtingen durven toeschuiven.
Als die berichtgeving dan is zooals in de Times
wij noemen nu maar een enkel blad ingetogen
maar daarom des te indrukwekkender, en afkom
stig van een man van wien men weet, dat hij, bij
de Duitschers bekend, ieder oogenblik verantwoor
delijk kan worden gesteld voor zijn berichten,
maar die men nog niet van valsche berichtgeving
heeft kunnen beschuldigen, dan vormt zij op den
duur een opstapeling van materiaal, dat ook voor
een nationaal-socialistisch bewind in Duitschland
te zwaar wordt.
De internationale gevolgen werden angstwek
kend. Men weet tenslotte in Duitschland uit
bittere ervaring, de generatie van Hitler en Goering
al te welbekend, hoe noodlottig isolatie worden
kan. Wij hebben hier te voren reeds op de eenzaam
heid van Duitschland gewezen. Frankrijk, Enge
land en Italiëvingen Duitschland in het verdrag
der vier mogendheden; Itusland zette een grootsch
isoleeringswerk op touw in Oost-Europa. Oostenrijk
werd een stormram der vijandigheid van Midden
Europa. Zoo kon het niet doorgaan. Dat heeft
Berlijn tenslotte heel diep moeten beseffen.
Maar hoe een einde te maken aan de wandaden
die men zoolang heeft late.» begaan, als men niet
de noodige macht tegenover de bedrijvers bezit
om hen in toom te houden?
De revolutie is afgeloopen, heeft Hitler op 15
Juli gezegd. Wij hebben ilat reeds meer, minder
algemeen, van de Duitsche regeering vernomen.
Nu beteekende het echter, dat er werkelijk en voor
goed een einde moest komen aan de willekeurige
gewelddaden van de Hitleriaansche legioenen.
Inhoud:
i. Dr. M. van Blankenstein, Goering en de
nat.-soc. onderwereld.
i. Dr. A. van Raalte, De voeding van den
mensch.
3. L. J. Jordaan, Het geslaagde experiment.
4. K. W. L. Bezemer, Twentsche textiel
nijverheid.
5. J. F. Doeve, Toerisme in Duitschland.
Melis Stoke, Mannetje van alles, teekeningcn
Harmsen van Beek.
6. Jan van Nijlen, Boekbespreking.
j. Dr. P. van Olst, Paarlen en Bisamratten.
Mr. F. Coenen, Twijfelachtig nationalisme.
9. J. F. W. Werumeus Buning, Kroniek van
den dans. A. C. J. J. en Mr. E. Elias,
Boekbespreking.
i o?ii. A. Plasschaert en A. E. v. d. Tol,
Schilderkunst.
12. H. L. van Oordt, Dietsche beweging.
13. Mr. H. Scholte, Phillywood.
14. Uit het kladschrift van Jantje. A. R.,
Onze discotheek.
15. C. A. Klaasse, Opleving.
16. A. Plasschaert, Over een lepeltje.
ij. L. J. Jordaan, De ,,Davis Cup".
18. Marino Moretti, De dwaze leeftijd,
teekeningen J. F. Doeve.
20. Letterraadsel. Charivaria.
Omslag: Spelproblemen.
Viooltjes
Voortreffelijk»
chocolade in den
vorm van viooltje*.
Een specialiteit.
RINGER5
Let op den naam t
Er moesten, zooals in de laatste dagen nog is
gebeurd, geen verminkte lijken meer in de rivieren
worden gevonden; zelfmoord en dood op de vlucht
moesten een einde nemen. De stormafdeelingen
zouden niet langer eigenmachtig en vaak ter vol
trekking van persoonlijke wraak of als reactie op
minne verklikking, lieden mogen gevangen zetten,
mishandelen, dooden. Wat er verder van dien
aard geschiedde zou door de overheid moeten
voltrokken worden.
Hitler heeft goed praten, zijn woorden dringen
niet door tot de menigte. Hij is de afgod, de ver
persoonlijkte idee, in wiens naam zijn priesters
naar eigen willekeur regeeren. Zijn woord kan
slechts kracht krijgen in de vertolking dier pries
ters. En wat vermogen die priesters zelf tegen de
krachten, die zij hebben ontketend?
De revolutie ging door. De onderwereld der
partij" de term is nationaal-socialistisch
liet zich niet bedwingen. Zal zij zich laten bedwin
gen als de nadruk van het bevel nog grooter wordt?
Geweld schijnt tegen haar niet te baten. Hitler
heeft onlangs eenige zijner bekende, aanmatigende
volgelingen, lastige radicalen, laten oppakken
en naar een concentratiekamp laten brengen.
Wilde dit helpen dan moest het op groote schaal
worden toegepast. Maar hij is er blijkbaar niet
mee doorgegaan. Kon hij niet, durfde hij niet?
Nu heeft Goering de kwestie ter hand genomen,
Goering die alles aandurft. Maar zie, ook hij gaat
slechts met list en beleid te werk. Zeker, zoo
erkent hij, het gevaar dat de S.A.-mannen en
andere trouwe dienaren van den staat van den
kant der vijanden van den staat dreigt is groot.
(Slot op pag 2)