Historisch Archief 1877-1940
PETRUS PAU
De beroemde Achilles-Se
aan den Nederlandse
Tentoonstelling van de
vereeniging Rembrcmdt'
Tketis dompelt Achilles in de Styx
N de kunstzaal Goudstikker is een hoogstbelangrijke
verzameling' schilderijen, teekeningcn en schetsen
van Petrus Paulus Rubens tentoongesteld, waaronder
de zes beroemde ontwerpen voor gobelins, die momenten
uit het leven van Achilles verbeelden. Deze Achilles-serie
is den Staat der Nederlanden geschonken, die daar
mede een kostelijk museumbezit is rijker geworden.
Bij de opening van deze tentoonstelling hield Prof. Huib
Luns eene inleiding, waaraan wij het volgende mochten
ontleenen:
Muzikale geesten bij ons moeten mee te slepen zijn
door de zwierige klankenweelde, die opruischt uit Ru
bens' oeuvre. Velen trouwens geven zich vrijuit
gewonnen voor den Meester wanneer hij er is in het
juiste milieu, met heel zijn feestelijke uitbundigheid,
met zijn oneindig begeesterende werklust, met heel
zijn levenwekkende kracht, als hij er is breed-uit met
heel zijn scheppingsmacht, met heel zijn plastische
vormenwereld, met heel zijn bedwelmende kleurpracht.
Zouden wij, Hollanders, in de schilderkunst begaafd
boven allen ter wereld in het
eenvoudig-naturalistische en in het doorleefd gevoelige, niet Rubens
bewonderen. Kunnen het monumentale en het deco
ratieve, twee eigenschappen, die wij, als regel, nooit
bezeten hebben en dus ook nooit bezitten zullen
Omdat in de karakterontwikkeling van een oud volk als
B01 en: Dooc
Onder: Toorn van Ac
het onze, in het verleden alle toekomstmogelijkheden besloten liggen.
Sluiten wij de enghartige en koudbloedige puriteinen uit. die
immers den Meester steeds témeiischelijk. t
warmbloedig, téruimhartig zullen vinden,
dan blijven er ten onzent toch genoeg over,
die buiten zich zelf gebracht kunnen worden
als, zij voor zich zien opvlammen in kleuren
van bloed en van aether heel het volle leven
van een stam verwant ras, hél het rijpe streven
van den geestesarbeid van een groot volk
in een beslissende periode van zijn bestaan.
Waar is de koude, geleerde Canon der
hoogrenaissance, die figuren, die door de
kunsterigheid der makers van louter adel waren ver
armd, die vrouwenfiguren met de te lange beenen en halzen, die de
bloedlooze lichamen in de raarste bochten moesten bewegen of beter: moesten
laten stilstaan? want bewegen ging die kunst der na-Michelangelesken
pas onder het penseel van den Vlaming, die in het volle leven van het rijke
Antwerpen putte, die de mannen en vrouwen der straten en kaden meenam
naar zijn werkplaats en met de stralende pracht van hun incarnaat
den hemel bewolkte. De Vlaamsche dichter Verhaeren zegt het beter dan ik:
Tu es celui Ie tard venu parmi les maitres
Qui d'une prompte main, mais d'un fervent regard,
D'abord demande a tous une fleur de leur art
Pour qu'en ton oeuvre a toi tout l'art puisse apparaitre.
Un fervent regard i Zonder twijfel ging door heel zijn oeuvre, door heel de
mengeling van kerkelijk werk en mythologische beeldende vereering voor
den rijken adem van het leven.
Une prompte mrtin 1 Juist bij dezen meester van de heldhaftige beweging en
het gulle pathos is de hand rustig en bij de uitvoering het brein koel. Wij
moeten dit leeren zien zooals wij er ons ook van moeten doordringen, dat zijn
oergezonde menschelijkheid met meer wijze bedachtzaamheid dan de meesten
weten, het evenwicht bewaarde tusschen de vaart zijner verbeelding en
den storm zijner driften.
De eigen hand in het werk ?
De integrale bewonderaars van zijn kunst hebben deze eigen hand niet
van noc'de. Wal zij in Rubens misschien het meest bewonderen i*-', dat
hij zijn schilderingen door anderen kon laten uitvoeren.
Die integrale bewonderaars, en ik beken mij tot hen. achtten Kubeiishet
Fragment uit een fries