l Kay Francis BIOSCOPY L. J. Jordaan Parljsche notities II De ia het vorige artikel vermelde rijke en toch «orgvuldige selectie mag wel de oorzaak heeten, dat de filmliefhebber die slechts voor een paar diagen Parijs bezoekt, -tijd te kort komt om alles te zien wat er aan belangrijke films gegeven wordt. Ea zoo heeft uw onderdanige dienaar, hartje zomer, ia het zweet zijns aanschijns een serie bioscopen moeten af-rennen, om althans eenigermate bij te zyn. In twee dagen tijds vijf voorstellingen bij wonen, zou dan eok een prestatie mogen heeten, wanneer door de bovengenoemde omstandigheden het films-zien geen genot ware. Want werken als Cavalcade", Extase", The Phantom-President" en One Million Dollar Legs" sluiten ieder op zijn wijze, door hun belangrijkheid Verveling en vermoeidheid ten eenenmale uit. Daar is dan in de eerste plaats Cavalcade" -van Frank Uoyd een interessante en veelszins voor treffelijke film, die wjj van harte hopen komenden Winter ten onzent te mogen zien.... zij het dan geflankeerd door een levensliederaar of een dansnummer. Cavalcade" werd gemaakt naar het gelijk namige tooneelstuk van Noël Coward en beoogt niets meer of minder dan een beeld te geven van het tijdperk der laatste dertig jaar. Evenals het ten onzent reeds vertoonde Back streef'wil het de wisseling der tijden van 1900 tot op onze dagen omspannen. Waar echter in deze laatste film het publieke leven met zijn spanningen, catastrofen en verrassende wendingen niet meer dan den kleurigen achtergrond vormde voor een simpele liefdeshistorie daar werd in Cavalcade" de groote gang der gebeurtenissen hoofdzaak. Een echtpaar beleeft met zijn beide zoons en zijn dienstpersoneel dezen roerigen tijd en het is door hun oogen, dat wij het bewogen poque aan ons zien voorbijtrekken. De vader en zijn butler maken als vrijwilliger den boerenkrijg van 1900 mse "bij hun terugkeer uit ZuidAfrika nemen zij aan de begrafenis van Koningin Victoria deel de oudste zoon komt op de huwe lijksreis met zijn vrouw bij de ramp der Titanic" om de jongste sneuvelt in den grooten oorlog tenslotte blijft het echtpaar vergrijsd en eenzaam achter. Op deze wijze ontstaat het belangwekkende retrospectief van een periode, die de meesten onzer hebben gekend. Zonder op de vertooning in Nederland te willen vooruitloopen, mogen een paar opmerkingen hun plaats vinden. Cavalcade" is een der vele bewijzen van de veranderde tactiek in Hollywood die zich vastberaden afwendt van de abonné's op de slotkusmet-een-liedje. Men voelt: dit is nog geen film dit is nog niet uit n hand gemaakt dit is nog niet in volkomen harmonie met den aard van het medium. Maar hier is niettemin een poging gedaan, die eerbied afdwingt hier is getracht een stof te behandelen, evenredig aan de belangrijkheid van het materiaal. Opmerkelijk is de zorg, waarmee dit typischBngelsche sujet door de Amerikanen behandeld werd. Geheel afgescheiden van de dramatische handeling, stond men hier voor het probleem de film dat eigenaardige Britsche karakter te geven, waarmee het werk staat of valt. Het gold hier, al thans in opzet, een Engelsen epos te realiseeren dat ook door den Engelschman kon worden aan vaard en het is verbluffend met welk een virtuosi teit de Amerikaansche regisseur Frank Lloyd hierin slaagde. Dat hij zijn personages uitsluitend door Engelsche acteurs liet spelen lag voor de hand. Dat hij tot zelfs in de advertenties op de bussen, in de replica van Trafalgar-Square en het transport schip uit 1900, nauwkeurig de orijjineelen volgde kan desnoods nog als uiterste nauwgezetheid wor den aangemerkt. Maar dat hij in de heele atmos feer van het werk in zijn tempo en physiognomie, dat ondefinieerbare gesloten, hooghartige, aristo cratische karakter van Old-England wist te leggen mag inderdaad een verbluffende prestatie heeten. Een film om uitvoerig op terug te komen, wanneer zij hier vertoond zal worden. Ook Extase" van den Tsjech Machaty hopen wij eenmaal hier te zien. Een merkwaardig werk merkwaardig om zijn opzet als wel om zij n techniek. Een documentair van de liefde", zou men haar kunnen noemen de bijna symbolieke vereen voudiging van den paringsdrang, uitgedrukt in het conflict van drie figuren: man, vrouw, minnaar. Met dezelfde kuischheid en openhartigheid, waar mee Eisenstein de natuurkrachten in zijn Generallinie" behandelt, volgt Machaty in Extase" het kosmische feest der zinnen bij den mensch. Zonder de minste achterhoudendheid of pruderie, stelt hij het geval reeds aanstonds in zijn extremen vorm, door de eerste ontmoeting van den minnaar-en de vrouw te laten plaats grijpen terwijl zij naakt is. Een ijselijk geval, dat van onze censuur het ergste doet verwachten. The Phantom-President" en One Million Dollar Legs" (?Ursulines" en Studio '28") draaien beide reeds geruimen tijd, zonder dat de Parijzenaars er blijkbaar genoeg van kunnen krijgen. Hetgeen den vreemdeling eénige verwondering kan baren. Want tenzij men aanneemt, dat de uitersten hier elkaar zoeken (een vrij bedenkelijke these!), lijkt het tamelijk wel onverklaarbaar, hoe de Pransche smaak in dit soort films behagen kan scheppen. Wij hebben hier te doen met de herleefde slapstick-comedy" den smijter" uit de dagen van Olim en Mack Sennett. Een ruige, ruwe humor, die geen oplawaai schuwt en geen blad voor den mond neemt. .. . regelrecht geïmporteerd uit mijnwerkers- en cow boy-kampen. Een wonderlijk en onwennig meng sel van moderne satyre en technisch raffinement eenerzijds een ouderwetsche hartigheid en sim pelheid anderzijds, dat ons iniÖ'^ar brengt. Wij zijn het niet meer gewoon een groote film" van anderhalf uur vertooningsduur, ongegeneerdweg te zien openen met de botsing van held en heldin, die beiden tegen den grond smakt. Wij weten niet goed raad met een handeling, die in opzet een lo gisch, aaneengeschakeld verhaal wil zijn, in uit voering op de meest gedurfde methoden van de burleske" neerkomt. Maar het zonderlingste van alles is, dat deze dolle capricen, die enkel gemaakt schijnen terwille van het oogenblikkelijke lachsucces, bij nader inzien rake en niet-ongeestige parodieën blijken te wezen. The PhantomPresident" geeft de historie van een verlegen en onhandigen candidaat voor het presidentschap, die terwille van de reclame wordt vervangen door een dubbelganger. Deze dubbelganger blijkt de ideaal-candidaat te zijn, wijl hij van origine een . .. .kennis-charlatan is! OneMiilion Dollar Legs" behandelt de avonturen van 'een gezelschap uit den fictieven staat Klopstockia", dat met den President (alweer de President!) aan het hoofd, aan de Olympische spelen deelneemt. Van de partij is ook een beroemde vamp", the woman, no man can resist", om door haar lichamelijke bekoorlijkheden de deelnemers aan te vuren. Enfin drie-dubbel-overgebaalde nonsens zeer vermakelijk, maar vol met venijnige toespelingen. Ik heb mij persoonlijk onmatig met beide producten geamuseerd niet het minst door hun vreemde, doch in ieder geval origineele makelij. Alleen ben ik razend nieuwsgierig, hoe ons ordelijk en bezadigd publiek er op reageeren zal. Dat de Franschen er blijkbaar op verzot zijn, mag gelijk gezegd verklaren, wie het kan. Van de Franschen gesproken daar is tenslotte Poil-de-Carotte", naar het bekende tooneelstuk van het onbegrepen en mishandelde knaapje Peenhaar, dat in wanhoop zelfmoord wil plegen door Duvivier tot een film omgewerkt. Het geval biedt alle mogelijkheid tot uitbuiten van het gevaarlijk-sentimenteele kinderleed," alsmede tot een melodramatische verergering van het toch reeds zoo akelige gegeven. Alleen de film, met haar natuurlijke soberheid, is in staat uit al deze narigheid het zuiver interieure conflict te puren alleen zij kan het onuitstaanbare tooneeljongetje terugbrengen tot den argeloozen, ongeEddie Kiesler en Pierre Nay repten staat van het kind. Maar helaas, dat is alles buiten den Fransch-theatralen waard gerekend. Nu werd het: theater, theater en nog eens theater l Of men het daar aan de Seine nooit leert? ! Duvivier is naast Clair nota bene het eénige filmtalent der Parijsche studio's iemand die bewezen heeft uitstekend te weten, wat film is. Maar hij strandt hier maar al te duidelijk op zijn acteurs. Zonder te beschikken als RenéClair over een zorgvuldig gedrilde en bij elkaar gehouden cast, staat hij machteloos tegenover een groep onverbeterlijke comedianten. Men bespeurt duide lijk hoe hier het film-instinct van den regisseur en de onuitroeibare speel-manie der sujetten tegen elkaar optornen. Zijn Pappenheimers blijkbaar kennend, vermijdt hij zooveel mogelijk alles wat op een scène-a-faire lijkt - bouwt hij handeling en sfeer bijna uitsluitend op met autonoom camera werk. Maar zoo listig kan hij niet te werk gaan, of de spelers weten gelegenheid te vinden om hem van katoen te geven: een simpel gebaar, een enkele volzin zijn voldoende om het geval erg te maken en pathetisch en onwaarschijnlijk. Zelfs het jon getje, dat Poil-de-carotte" voorstelt, is reeds door den speel-duivel bezeten en rekent bij zijn kinderlijke spelen zoowel als bij zijn verdriet, op het applaus van het schellinkje. Men verwondert zich in Frankrijk permanent over de geringe geestdrift van het buitenland, om Fransche films te importeeren. Wij kunnen ons slechts verwonderen over deze verwondering bij een volk, dat zulke voortreffelijke films te zien krijgt en zulke miserabele films produceert. Ziedaar dan het resultaat van een korte ver kenningstocht door de Parijsche cinema's. Een verzameling indrukken, die moge dienen om ons publiek voor te bereiden op enkele belangrijke verschijningen in de komende campagne ! Uit: One Million Dollar Legs" -j?1*1 JKfc- * ?