De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1933 19 augustus pagina 14

19 augustus 1933 – pagina 14

Dit is een ingescande tekst.

P T 'ft, ' S jt. TÏ, & g Roosevelt's Nieuwe Economische Politiek Leopold Sch\varzschild Na de critiek op Roosevelt's nieuwe economische politiek in ons vorig nummer hebben wij gezocht naar een verdediger van die politiek, omdat in dit geval waar het plawRooSeveh ook veel viaardeering ondervindt* en de cijfers van het Amerikaansche bedrijfsleven, afgezien van een korte ongefundeerde speculatiewoede, een sterke stijging vertoonen uitsluitend critiek te eenzijdige voorlichting zou zijn. Wij waren zoo gelukkig dezen verdediger te vinden in Leopold Schwarzschild, den hoofdredacteur van het in Duitschland verboden Tagebuch, dat ^als Das Neue Tagebuch" opnieuw is verschenen. NIBA is geen Ziegfeld-girl, en ook, hoewel geboren en getogen in Amerika, geen filmster uit Hollywood. Haar naam bestaat alleen maar uit de beginletters van de National Industrial Becovery Act Niettemin schijnt er zelden, in de Vereenigde Staten een grooter sensatie geweest te zijn dan juist om Nira. En terecht. Want President Boosevelt wil niet alleen wat, op zich zelf reeds belangrijk genoeg zou zijn met zijn industrieel herstelprogramma zijn land uit de huidige crisis takelen, 'maar velen weten en de meesten gevoelen, dat zijn nieuwe economische politiek een veel grootscher streven insluit. Immers, de theorieën die er aan ten grond slag liggen, zoowel als de middelen waarmee deze theorieën in de praktijk worden toegepast, blijken een flagrante tegenstelling te vormen tot de ideeën en methoden, die tot nu toe het kapitalistisch stelsel kenmerkten. ' De critiek op het individueel-kapitalistisch stelsel in hoofdzaak door socialisten geleverd heeft toet het volste recht op eenige fundamenteele fouten kunnen wijzen en hieruit de volgende overijlde conclusies getrokken: in de eerste' plaats zou hét kapitalistisch stelsel op den duur in het geheel niet meer in staat zijn om behoorlijk te functionneeren, in de tweede plaats zou alleen na Volledige opheffing van het individueele kapitalisme een regelmatig en zonder gebreken f unctionneerend stelsel kunnen worden opgebouwd. Wat Roosevelt en zijn Brain Trust" nu hebben aangepakt, en in de diverse industrieën met de invoering der codes" trachten te verwezenlijken, dat beteekent niets anders dan een gigantische proefneming om juist die constructieve wijzigingen aan te brengen in de economische machine, die de fundamenteele fouten kunnen verhelpen. Gelukt hun dat, dan zal het resultaat tweeledig zijp in de eerste plaats zal het gewijzigd kapitalisme den tegenwoordigen toestand van steeds ernstiger storingen te boven komen; in de tweede plaats zal de behoefte tot volkomen afschaffing van het kapitalistisch stelsel verminderen. Met n woord: wanneer Roosevelt met zijn ,.Brain Trust", aan de hand van objectieve diagnosen, gegevens en vondsten van de wetenschappelijke critiek op het kapitalisme, en met toepassing van de daaruit getrokken conclusies, zijn ideeën in praktijk brengt, dan is hij bezig een nieuw systeem op te bouwen. Een nieuw, maar altijd nog een kapita listisch stelsel. Kan een crisis worden vermeden? De groote fout van het kapitalistisch stelsel toont zich in den vorm van de economische crisis. En niet in de ongelijkheid der inkomens. De critiek op deze ongelijkheid richten en op de ethische trompet der sociale gerechtigheid blazen, dat beteekent alleen maar zich tevreden stellen met een goedkoop 'heilsoldaten-socialisme. Die ongelijkheid zou heel draaglijk kunnen wezen en zou even weinig hoofdbrekens behoeven te kosten als andere ongelijkheid, wanneer ons stelsel maar in staat zou zijn de voortschrijdende technische ontwikkeling te beloonen met een steeds grooter wordende algemeene welvaart en voortdurende verhooging van den levensstandaard. Merkwaar digerwijze is dat niet het geval. Want integendeel moeten wij iederen vloedgolf van technische voor uitgang en voorspoed bekoopen met een even sterk afnemen der industrieele bedrijvigheid. ledere periode van algemeene welvaart blijkt bekroond te moeten worden met het lugubere verschijnsel dat millioenen menschen broodelooa worden en in nood en kommer geraken. Aangezien minstens de helft van 's menschen leven in crisis jaren gesleten wordt, en aangezien niet zonder recht de meening veld wint, dat de depressies steeds ernstiger en langer dreigen te worden, is dit de kern van het probleem en de werkelijk wonde plek van ons stelsel. Heele generaties hebben zich met het crisisprobleem bezig gehouden en zich afgevraagd of ons stelsel een uitweg bood. Het antwoord was steeds negatief. Eerst in de laatste jaren heeft zich een andere theorie ontwikkeld, die door den schrijver van dit artikel reeds voor eenige jaren in Duitschland werd voorgestaan. De nieuwe economische politiek van President Roosevelt loopt daarmede 'geheel parallel alleen de kunst matige valuta-depreciatie heeft daar niets mee te maken. Het blijft een raadsel hoe men in deze fout kon vervallen. Bezit en kapitaal" Het kapitalistisch systeem is niet alleen ge grondvest op het principe van het persoonlijk bezit, maar ook hierop: dat de bezitter met zijn eigendom kan doen'of laten wat hij wil. Prof, Henry A. Wallace en Prof. R. S. Tugwell van de Brain Trust" Economisch van belang is alleen het productief bezit. In de realiteit bestaat dit bezit uit fabrieken, machines, gebouwen, grond en dergelijke, die tot productie en distributie van goederen dienen. Maar achter dit realiteitsvermogen staat (een symboolvermogen, de juridische belichaming vande tallooze soorten van eigeadoms-aarispraak, die er tenopzichte van het realiteitsvermogen bestaan. Aan den weg staat een gebouw: dat is vermogen-in-de-realitsit. Het kadaster ver meldt den eigenaar. De inschrijving in het kadaster representeert zijn eigendomsrecht. Dat is symbool vermogen. Daar kan een nieuw symbool bovenop gebouwd worden: iemand heeft den eigenaar eert hypotheek gegeven. Die hypotheek vormt weer den grondslag voor steeds meer symboolvermogens: zij is het fonds van pandbrieven die daarop uitgegeven zijn. Die pandbrieven kunnen bij een bank beleend worden dan krijgt de bank een vordering, wér een symboolvermogeu. Het ge bouw staat steeds onveranderd op dezelfde plaats, maar het werpt juridische schaduwen om zich heen, dozijnen schaduwen die onder de wisselende zon der conjunctuur wisselende grootten aannemen. Schaduwen, die zich zelfstandig maken en als kapitaal" een zelfstandig leven leiden; schaduwen die bovendien een eigen wil hebban en op een gosden dag kunnen b3velen wat er met het huis gebeuren moet. ^ En zoo komen wij tot de kern van de zaak. Omdat een schaduw bevelen kan wat er met liet realiteitsvermogen gebeuren moet. kan hij zelfs bevelen dat er niets mee mag gebeuren. De fabriek staat er, ? en wil produceeren, maar de eigenaar neemt aan dat de prijzen zullen vallen, of dat de afnemers niet zullen betalen, of niet eens zullen H.T. Insulaire Hypotheekbank te ZIERIKZEE. Uitgifte van ^% Pandbrieven 99 % De Groene Amsterdammer Weekblad voorNederland kost slechts f2.70 per kwartaal (f 0.20 voor in cassokosten) of f 10.- per jaar bij vooruitbetaling. U. DE flUILEMSCHE HYPOTHEEKBANK Leden dei directie: ^SSS^ Mr. A. S. MIEDEMA, P. H. CRAANDIJK en A. B. THÏERRY DE BYE DOLLBMAN Hypotheken f 40-333-66.- J OnderL Glas-Verzekering-Mij» GEVESTIGD TE AMSTERDAM OPGERICHT 1876 Kantoor: KERKSTRAAT No. 69 Telefoon 42163 Directie: Mr. K. F. A. VAN DER BREGGEN Verzekeringen tegen vaste jaarlijksche premie, voor ichade door breuk UB 1-1 t-t SPIEGELRUITEN, SPIEGELS of andere RUITEN M 1-1 IJVERIGE VERTEGENWOORDIGERS GEVRAAGD N.V. STANDAARD HYPOTHEEKBANK te ROTTERDAM Directie: Mr. H. H. C. CASTENDIJK en I. MOSSELMAN De Bank geeft onder controle van het Algem. Administratie- en Trustkantoor 4l/i Vo Pandbr. tegen beurskoers uit. De Holl. Voorschotbank HAARLEM, KRUISWEG 70. De Bank verstrekt gelden tot elk bedrag met een minimum van f 1000.?op zakelijk onderpand en onder borgtocht, met in pandgeving eener polis van levens verzekering van gelijk bedrag, en verkoopt 5°/o schuldbrieven in stukken van f 1000.?, f 500. en l 100.?tegen Beurskoers.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl