Historisch Archief 1877-1940
6e Groene Amsterdammer van 26 Augustus 1833
Amsterdamsche begrooting
Teekenlng J. F. Doeve
l* f
t f ?
. Internationalisme en pacifisme tegen
p«trloiUme en mllltairlsme
Zal het nu opbloeiend Duitsche of liever het,
in weeën, Pruisische militairisme in staat zijn
het zoo hoopvol opgekomen pacifisme neer te
slaan P
Hebben wij dan gedroomd, dat het
vredesideaal meer vat zou hebben op de groote massa,
das het ideaal van de tot op de tanden gewapende
natie? ?
Mussolini en Hitler stellen, schijnen althans te
stellen, het militairisme als ideaal.
Alleen geestelijk blinden zullen het laatste
durven ontkennen, ik ontken het niet.
Er is echter een lichtpunt.
Dat is de innerlijke kracht van het pacifisme,
die wezenlijk en blijvend is, en wortelt in het
hooger menschelijke. Fascisme en Hitlerianisme
zijn meer voorbijgaande verschijnselen, de
vredeswil wortelt dieper en is blijvend.
. De vredesgedachte ontleent haar kracht daar
aan, dat in de breede schare het sentiment voor
het onstoffelijke hooger en sterker staat dan het
materialisme.
De vredesgedachte steunt op God en nederigheid,
het militairisme op stoffelijke welvaart en hoog
moed. Glorie aan God, en vrede aan hen, die
van goeden wil zijn.
Er is nog een lichtpunt.
Dat is de geschiedenis.
De evolutie van staten en volken is als de evo
lutie van het individu.
In de dagen van het zelfbestemmingsrecht,
in de middeleeuwen nog, mag de vrijheid van den
gewapenden edelman en burger grooter, in schijn
althans grooter, geweest zijn dan nu, zijn veilig
heid was, op geen stukken na, de tegenwoordige.
Te allen tijde bedreigde den middeleeuwer het
gevaar overvallen, gebrandschat, geplunderd,
ge' vangen genomen te worden door een soortgenoot
in een, al of niét rechtmatige, uitoefening van z'n
zelfbestemmingsrecht. De illitsie was een zekere
individueele vrijheid: zichzelf recht verschaffen,
de werkelijkheid was: de eeuwige bedreiging van
die vrijheid, van rust en leven en have door een
ander.
Hetzelfde odium rust op het door het mili
tairisme beoogde zelfbestemmingsrecht van de
natie.
En de menschen zijn begonnen dit in te aien?
Zeker. En geen Hitler en gén Mussolini kunnen
dat ongedaan maken, aangenomen dan dat zij
het zouden willen. De geest is sterker dan het
geweld.
Dr. W. TOMBROCK
: Dnitschland en zijn buren
Dal Jodenvervolging, rassenverheerlijking en
zucht naar expansie" hier te lande niet populair
zullen worden, ben ik volkomen met den schrijver
eensj naar .deze leerstukken" zult U echtei in de
Nationaal Socialistische Beweging (ond er leid ing van
Ir. Mussert) tevergeefs zoeken. Ook kan ik mij ge
heel vereenigigen met des schrijvers mededeeling,
dat de N.S.B, de jeugd pakt"; zelfs acht ik dit
een in hooge mate verheugend verschijnsel. Dat
zulks echter bereikt wordt door het pronken met
wapens", is geheel onjuist, want met wapens treedt
deze beweging niet op, laat staan, dat daarmede
gepronkt wordt. Dat de uniform" en het
marcheerèn in gesloten gelederen" aantrekkingskracht
hebben, kan op zich zelïzsker niet veroordeeld
worden, daar dit slechts te beschouwen is als een
gezonde reactie op de tuchte- en bandeloosheid
van ons volbrdie werkelijk niet alleen door fas
cistisch georienteerden zoo vele malen als
gebjfeken in het Nederlandsche volkskarakter aan
dékaak zijn gesteld.
Mr. J. W. TABINGH STJERMONDT
--Van redactiewege bekort.
De inzender vergeet dat zijn organisatie niet
niet name is genoemd en dat er buiten deze nog
tal van andere nationaal socialistische bewegin
gen" in Nederland ?ijn, waarvan enkele die de
Duitsche instelling tot voorbeeld hebben gekomen.
De sociaal-democratische wethouders: Gunst, ze kunnen het ook!"
Nieuwe uitgaven
De Grondslagen der Maatschappelijke School,
door Dr. S. Elzinga. J. B. Wotters,
Groningen.
Dit werk, oorspronkelijk verschenen als af
zonderlijke artikelen in het Tijdschrift van het
Nationaal Bureau op economischen grondslag
en van de Nationale Vereeniging voor
Handelsonderwijs" heeft onmiskenbare verdiensten.
Het geeft een goede en zakelijke omschrijving
van de Maatschappelijke School en gaat de grond
slagen hiervoor op veelzijdige wijze na. 't Lijkt
me voor aanstaande of jonge leeraren van groot
nut. Niet in het minst door de voortreffelijke
hoofdstukken, welke gewijd zijn aan de
paedogogische grondslagen en aan de opleiding van
den docent.
Lichaamscuüuur en Sport in Sovjet Rus
land, door L. D. E. J. Kramers. Erven
J. Bijlmeid, Utrecht.
De stof van dit boek werd grootendeels ver
zameld op een reis door de tl. S. S. R. in den
zomer van 1932. D^ schrijver is er in geslaagd
een goed beeld te geven van hetgeen de Sovjet
Unie onder physiccultuur" verstaat. ^
Na aanvankelijke beschrijving wordt het boek
door een paar meer beschouwende hoofdstukken
besloten. De objectieve wijze van behandelen
en waarnemen doet scherp uitkomen hoe groot
de verschillen zijn met West Europa, waar sport
beoefening en lichaamscultuur culmineeren in de
Olympische Spelen met sensatiezucht,
recordjagerij en persoonsverheerlijking.
Democratische Vrijheid en Socialistisch
Recht, door Dr. B. van den Tempel Jzn,
H:'D. Tjeenk Willink en Zoon N. V.
Haarlem.
Na do fundamenteele socialistische rechtsbe
ginselen te hebben geformuleerd wordt in het
bijzonder het relativisme bestreden.
Daarna worden de beide stelsels: democratie
en dictatuur tegen elkaar afgewogen. Al wordt
socialistische dictatuur een strijdmiddel en in
bepaalde omstandigheden misschien het eenig
mogelijke middel geacht, toch zal de democratie
alleen de overwinning kunnen brengen.
Het laatste deel van het werk houdt zich bezig
met de beginselen die de socialisten moeten leiden
bij hun pogingen tot opbouw van de staatsrechte
lijke constructie in een socialistisch wordende
maatschappij. M.