Historisch Archief 1877-1940
fPERIMENTEN
The Song of Songs
m Eén Millioen
J. J ORKAAN
hij een goddelijk ont
zag van jaren J»at zich
gelden: met een gebaar
dat sterker is dan hij
zelf controleert hij voor
den spiegel zijn das.
Dan klopt hij op de
ontzaglijke deur - een
heerschersstem roept :
Come in I" en om den
hoek der deur verschijnt
zijn hoofd .... het slap
pe, wezenlooze ambte
naarshoofd met de
gebluschte oogen achter
het
ouderwetschepincenez. Eenoogenblikstilte
dan een onbeschrijfe
lijk geluid van walging,
woede en triomf. . . .
de deur gaat weer dicht
een rekening van
jaren is vereffend !
Dit meesterstukje van
klein-kunst duurt nog
geen tien minuten eri
ton dis de er worden nauwlijks
^en woorden in
gesproken, maar eenheel
leven van
demoraliseerende dienstbaarheid en dagelijks
geslikte vernedering flitsen in deze
korte scène voorbij naar een
paroxysme van klein-burgerlijke wraak.
n
clf
Van geheel anderen aard is de
episode in het Tehuis voor Ouden van
dagen. Ook hier komt een der fantasti
sche millioenen binnenwaaien in den
echoot van een der verpleegden
een sterke, karaktervolle oude dame,
die de fatsoenlijke vernedering van
haar positie voelt als de ketenen van
-«en bagno. Het begint met een kort
exposévan het milieu, zijn atmosfeer
en zijn sujetten: een prachtige syn
these van leed en berusting. . . . een
navrante analyse van ouderdom en
afhankelijkheid. De verzameling ver
pleegden vormt op zichzelf in keuze
en typeering reeds een aanklacht van
bijna documentaire kracht. In dit
collectief van stille verbittering en.
mokkenden deemoed is een brief
een echte brief uit de buitenwereld !
een onderscheiding, een gebeurtenis,
een triomf. Men is nog niet geheel
vergeten men wordt nog de moeite
van een mededeeling waardig geacht!
En dus stroomt de heele bevolking
tezamen, wanneer de oude dame een
brief krijgt.. . . van haar kinderen,
zonder twijfel. Onder eerbiedige stilte
wordt het epistel geopend en dan
volgt een scène van zulk een bloedigen
hoon zulk een bijtende wrangheid,
als ik mij slechts zelden herinner op
het filmdoek te hebben gezien. Het
blijkt een. . . . reclame voor Palmolive
te zijn: Keep that
Schoolgirl-complexion !'' hoont het pamflet, wanneer
een oud en van pijn -verwrongen
masker zich er over heen buigt. Een
béte vergissing?. ... Een laffe grap?
Het wordt ons niet verklaard maar
het moment blijft onvergetelijk in
zijn simpele dramatische kracht.
Het is een bij ons onbekende actrke,
May Kobson, die de zware rol van de
oude verpleegde speelt met een
warmte, een overtuiging en een
eenvoud, die stil maken. Maar het is
misschien meer nog het aangrijpende,
tragische spel met de weergalooze
typen, door den onbekenden regisseur
(Lubitsch?), dat deze microtragedie
doet leven. Het slot moge zwak zijn
alleen de verrassing van dit korte
fragment reeds, maakt de merkwaar
dige geste van Paramount tot een
heugelijke gebeurtenis.
Het is jammer, dat wij niet worden
ingelicht omtrent de identiteit der
verschillende regisseurs. Ook al zijn
enkele hier te lande volslagen onbe
kenden, zoo zou het toch een interes
sante studie zijn eens te kunnen ver
gelijken hoe een Lubitsch, een Oruze
en een Taurog naast elkaar werken.
Wegens plaatsgebrek moet de be
spreking van Mamoulian's ,,Song of
Songs" tot de volgende week blijven
liggen.
Xieuwe uitgaven
Nell Aalberse. Baby's Dagboek.
Met teekeniwr/en van Riet Aalberse.
A. J. G. Strenfjholt's Uittj. Mij.
Amsterdam.
Een baby kijkt naar de wereld door
de oogen van een groot mensch. Nell
Aalberse heeft nét gedaan of zij de
baby was, of zij in het wiegje lag
met een zilveren speldje ..Kus mij
"/? / had a million.." Mary Robson inde scène met den " Palmolive"brief
niet" en bloote bibsjes. Dat is een
beetje lachwekkend en niet zeer be
koorlijk, doch wat het ergste is: het
is verschrikkelijk onwaarachtig. Zoo
als de veelbeminde Bruintje Beer een
gedenatureerde
knaap-van-een-wilddier is met een zachtzinnig kinder
lijfje en zér ont-beerd, zoo is deze
dagboek-schrijvende baby een monster
van menschelijke waanwijsheid un
gewichtigheid Nell denkt: grap
pigheid, maar zij heeft 't mis in een
héle-kleine-menschen-zieltje. Ik weet
niets van paedagogie maar ik stel
mij voor dat de kenners van den
kinderziel deze baby nog onsympa
thieker vinden dan Pietje Bel en dat
wil hél wat zeggen. Al zijn wij natuur
lijk terdege ervan overtuigd dat Nell
en Riet heelemaal niet zoo diep over
dit alles hebben nagedacht en dat alle
ooms en tantes het manuscript van dit
dagboek reuze-eenig hebben gevonden.
E. EL!AS
Mariene Dietrich in "The Song of Songs"