i!i B?' ereldtentoonstelling te Chicago Prof. Dr. I. M. Kolthoff De ,,Hall of Science" bet belangrijkste deel der tentoonstelling Chicago, d,e stad met haar faam voor kwaad en -goed, staat op het oogenblik in het centrum van de publieke belangstelling in Amerika. Ter gelegenheid van de wereldtentoonstelling houden alle nationale vereenigingen op elk gebied hun jaarlijksche of halfjaarlijksche conventie in de stad, welke honderd jaar geleden slechts een vlek was, om Port Dearnborn gebouwd, en die nu bijna vier millioen inwoners telt. De gebouwen, welke alle na afloop van de tentoonstelling weer zullen verdwijnen, zijn ondergebracht op een terrein aan de kust van Lake Michigan. Rechts van den ingang is het Meld Museum, vooral bekend om zijn fraaie anthropologische en ethnologische verzamelingen; aan den linkerkant het Shedd Aquarium en het Adler Planetarium, welk laatste het Zeiss Planetarium huisvest. Het is zeker niet aan een toeval toe te schrijven, dat deze voor de natuurwetenschappen zoo be langrijke musea den bezoeker op de tentoonstelling inleiden. De Hall of Science" immers, ofschoon slechts een klein onderdeel van de fair, staat daar als een uniek symbool van de veelbeteëkenende rol, welke de natuurwetenschappen in onze samen leving spelen. Deze tempel voor Science is de Toen de plannen der wereldtentoonstelling nog slechts in een beginstadium Tsaren, waren de ont werpers het er over eens, net Amerikaansche publiek een beeld te geven van de machten en krachten, die de natie hebben helpen opbouwen. De groote vraag was echter, hoe dit ha practische uitvoering te brengen. Op eeta goeden avond be sprak B. C. Dawes, de President van de Century of Progress, deze kwestie met een bekend Amerikaansch geleerde en vroeg, of men het doel niet het beste benaderde, door een demonstratie van de natuurlijke krachten, en iiun invloed op het leven, de gewoonten en zeden der menschen te ontwerpen. ^ Toen dit plan in beginsel was aanvaard, wendde Dawes zich tot het vertegenwoordigende lichaam van de Amerikaansche Scientists: The National Research Oouncil te Washington en riep de hulp in van de vooraanstaande geleerden, om het gebied der verschillende natuurwetenschappen op een snelle, heldere en overtuigende wijze te demonstreeren. The National Research Council benoemde 400 van de bekendste scientists en handelsmannen, die het plan op een meer dan voortreffelijke wijze hebben uitgewerkt. Het gevolg is, dat A Century of Progress" niet een gewone tentoonstelling van fabrikaten en industrieele producten is. De deelnemers hebben het beter geoordeeld om een dynamische voorstelling van de plaats hebbende processen te geven. De hulde aan Science is op een tref fende wijze bij de opening van de fair gedemonstreerd. De zwakke lichtstraal van de ster Arcturus werd in de groote telescoop van de Yerkes Observatory in Wisconsin opgevangen, met behulp van photo-electrischécellen irt. electrische energie omgezet, versterkt door toepas sing van de moderne radiotechniek en vervolgens naar Chicago doorgezonden, om daar 's avonds bij de opening van de tentoonstelling het verlichtingssysteem in te schakelen. De hangende tram" tusschen de twee stalen torens. Een lift brengt den bezoeker naar het hoogste punt, waar hij een weidsch uitzicht op het terrein der tentoonstelling en de sky line" van Chicago heeft kern, de ziel en de oorsprong van de tentoonstelling. Chicago heeft de volkeren der wereld uitgenoodigd, om met haar het eeuwfeest van den groei der natuurwetenschappen en de toepassing van scientific research" in de industrie en samenleving te komen vieren. De eene ontdekking na de andere, de penetratie der physici in den microcosmos van het atoom, de wonderbaarlijke voorraadschatten van energie opgehoopt ha de atoomkern, de transmutatie der elementen, de toepassing van radio en licht gevoelige cellen in het practische leven, van katalyse in de industrie om slechts enkele onderwerpen te noemen - vervullen de groote massa met ontzag en bewondering voor de ont wikkeling der moderne natuurwetenschappen. De goed georganiseerde Science Press" in Amerika zorgt voor de geregelde verspreiding en het bekend maken van nieuwe ontdekkingen en propageert de sprookjesachtige perspectieven, welke de hedendaagsche natuurwetenschappen openen. De andere 100 gebouwen op de tentoonstelling bevatten natuurlijk veel interessante beziens waardigheden, welke men echter ook in verschil lende musea en andere instituten over de geheele wereld kan vinden. De demonstraties in de Hall of Science echter zijn uniek, men voelt zich dankbaar de wonderen der moderne natuurwetenschappen van nabij te leeren kennen; dankbaar ook omdat men de gelegenheid heeft, dit phantastisch moderne sprookje eens in zijn leven mee te beleven. Veel aandacht is besteed aan de kleuren harmonie en de architectuur der verschil lende gebouwen. De kleurencombinatie is gedurfd en frappant; helblauw, oranje. wit en zwart zijn domineerend, maar daartusschen vallen groen, grijs en geel op. Deze kleuren-rijkdom geeft het geheel een vroolijk, feestelijk aanzien, zonder een frivolen indruk te wekken. De meeste gebouwen zijjx vensterloos en een toonbeeld van moderne architectuur. De leden van de Architectoral Commission" redeneerden, dat het weinig zin heeft, om den vooruitgang der wetenschappen in de afgeloopen eeuw in Grieksche tempels of Romeinsche villa's te vertoonen. Veeleer was het de bedoeling, der wereld een beeld te geven van de moderne architectuur en' haar perspectieven in de toekomst. 's Avonds is de fair in een zee van licht gebaad; het effect der kleurenharmonie is dan zoo treffend en phantastisch, dat het terrein aan een duizend De Avenue of Flags". Op den achtergrond de Hall of Science" en n nacht sprookje herinnert. De ontwerpers willen het publiek overtuigen van de groote mogelijkheden in de toekomst der verlichtings techniek. Dat daarbij .de vacuumbuizen met verdunde gassen (helium, neon, kwikzilver) gevuld een voorname rol spelen, wordt den bezoekers duide lijk voor oogen gehouden. Nieuwe uitgaven Willem van Oranje's geloof en godsdienstpolitiek door Dr. A. A. van Schelven. H. D. Tjeenk Willink & Zonen. In deze rede, uitgesproken tijdens de herden king van 's Prinsen geboorte, in een publieke zitting van den Senaat der Vrije universiteit te Amsterdam, wordt de vraag gesteld, waarom er steeds een evenwijdigheid bestaat tusschen Oranje's politieke idealen en de kerkgemeen schap, waarbij we hem telkens zien aansluiten. De verklaring hiervan is eensdeels gegrond op gevolgtrekkingen uit bestudeering der bronnen, anderdeels op een indirecte bewijsvoering. Tenslotte komt ook nog de godsdienstpolitiek van den Prins ter sprake. De trek van de Plattelandsbei-olkiny in Nederland, door Dr. A. C. de V ooi/s. J. B. Wolters, Groningen-den Haag. In deze studie wordt de sociale mobiliteit en de horizontale migratie der plattelandsbevolking in Nederland onderzocht, niet met behulp der statistieken, gesteld dat deze hierover de allernoodigste gegevens zouden leveren, doch aan de hand van gegevens verzameld door persoonlijke enquête. Dat dit een tijdroovende bezigheid is geweest, behoeft geen betoog. De gegevens zijn verwerkt in een viertal mono grafieën. Tenslotte is er nog een hoofdstuk gewijd aan migratie en werkloosheid. B De oostelijke vleugel van de Hall of Science" bij avond