: Torn Connors 2O.OOO jaar in Sing-Sing". Koyal Het is alweer een gevangenis-historie alweer een symphonie van ketengerammel, vloeken en kreten der vertwijfeling. Met een zekerheid en onverstoorbaarheid, waarover men zich in een commercieel bedrijf als de filmindustrie slechts kan verwonderen, gaat Amerika op dezen monotonen weg van den maatschappelijken zelfkant verder. In negen van de tien gevallen is men, uit vrees voor den financieelen strop, doodsbang voor een herhaling, voor alles wat naar bruut realisme zweemt en voor een film zonder amusement. Dit schijnt het'tiende geval te willen vormen: films als deze doen van dergelijke gestandaardiseerde con cessies aan den publieken smaak afstand. Men zou geneigd zijn te gelooven, dat zij door een instinct geschapen werden, dat buiten de geldende theorieën om, dieper peilt in de mentaliteit van het publiek en in de mogelijkheden der film beide. Want een feit is het, dat deze barsche, troostelooze werken zonder schoone vrouwen, zonder operette-romantiek, zonder pakkende schlagers de massa weten te grijpen en vast te houden. Naast elkaar zitten de intellectueel en de onontwik kelde gelijkelijk geboeid door deze exhibitie van moreele zelf-tuchtiging. En een feit is het ook. dat geen van beiden precies weet, hoe en waarom l&ta, Garbo en Erich von Stroheim in "As you desire me" t ?*? NIEUWE UITltfGE Twee Personages op Z hij zich aan deze suggestie overgeeft buiten het onuitgesproken bewustzijn, hier tegenover een nieuwen vorm van het phenomeen Film" te staan. Inderdaad deze bonte kaleidoscoop van beelden en geluiden» dit redeloo/.e en toch onver mijdelijke botsen van gevoelens en reglementen, dit planlooze volgen van willekeurige existenties.. . het is geen zuivere kunst", het is geen loutere sensatie, het is geen bewust getuigenis maarhet leeft een vreemd, ongenaakbaar eigen leven.... het is: lilm. Zooals l am a fugitive" ontleend heette aan de gedenkschriften van een vogelvrijverklaarden. ex-bagnogast, zoo baseert zich Sing-Sing" op de memoires van een gevangenisdirecteur-in-ruste. Het wil mij voorkomen, dat deze qiiasi-belangwekkende franje weinig met de films als zoodanig te maken heeft. Er zijn door de heele wereld geschiedenis heen, dergelijke documenten gepu bliceerd en in meer of minder geslaagde her scheppingen" verwerkt ook door de film. Hier zijn zij echter kennelijk voorwendsels om telkens weer te kunnen snijden in eigen vleesch en er de pijn en den lust van te ondergaan. De ordelijke, zindelijke hel der gevangenissen de blinkend gewreven, blanke inferno van de Doodencel".. . . zij zijn daar als afzichtelijke wonden aan het lichaam der maatschappij en de mensen van tegen woordig wordt niet moede ze open te leggen en er voor te huiveren. Wie durft dit merkwaardige instinct zoo vol pijn en beschaming, af te doen. met de gemeenplaats: sensatie? Wie zal uitmaken welke duistere menschelijke driften ten grondslag liggen aan deze behoefte om het eigen leven te herkennen in zijn ruwste en meest tragische mani festaties r Wellicht, ,dat '/.ich hier de jarenlange amusements-narcose en de huichelachtige censuurmoraal wreekt in een schreeuw om de rauwe, naakte werkelijkheid. .,20.000 jaar in Sing-Sing" is geen kunst"werk. Het scenario is verward, onevenwichtig en slechts gebouwd op de meest primitieve gevoelens en conflicten. Maar het is, van scène tot scène, brandend van een wilde, driftige levensechtheid. De film opent met een treinreis: een bekend mis dadiger, Torn Connors, wordt naar Sing-Sing gevoerd. In de coupébevinden zich slechts de politieman, die hem geleidt, een vriend en een paar reporters. Dit fragment karakteriseert feitelijk reeds de heele film: men kan niet zeggen, dat de dialoog geestig is of zelfs belangwekkend zij blijkt slechts vol van een kwalijke opschepperij en een vrij gemeen cynisme. Ook is er niemand onder deze inferieure individuen, die zich op eenigerlei wijze onderscheidt, hetzij door een sympa thiek uiterlijk, hetzij door pose of gebaar. Maar men wordt oogenblikkelijk meegesleept door de sensatie hier plotseling binnen te dringen in een stuk onbekend leven. Stuk voor stuk zijn deze menschen, reeds bij den eersten blik. van een onloochenbare, bijna ontstellende levensechtheid. Dit bindt reeds aanstonds beschouwer en per sonages door een onverbreekbaren band: zij gaan toevallig naar Sing-Sing en men volgt ze. . . . men zou ze volgen, ook al gingen zij naar een kaartclub, of een middernachtzending. Wat er verder gebeurt het komt over den toeschouwer als iets onvermijdelijks. De ontmoeting met den directeur, het breken van Connor's cranerie. de opstand der gevangenen, het vrijlaten op eerewoord van den misdadiger, zijn terugkomst wanneer hij leest, dat de directeur zijn goed ver trouwen met ontslag zal moeten bekoopen, de laatste uren voor den electrischen stoel. ... al deze schokkende, heftige en ongewone feiten aanvaardt men zonder ze te critiseeren. Want iedere handeling, ieder gebaar, ieder besluit vloeit direct en onverbiddelijk uit de persoonlijkheden voort. De infra-roode stralen van het apparaat doorlichten als het ware deze karakters, leggen impulsen en gemoedsbewegingen bloot en vormen aldus een hoogere logica der feiten, die zich aan BIOSCOPY de meerdere of mindere waarschijnlijkheid'' onttrekt. Daar is het kritieke moment, waarop de gevangenis-directeur, Warden Long, den gevangene Connors aanbiedt hem op eerewoord naar zijn stervende vriendin te laten vertrekken. Een hache lijk gebaar waar de pathetiek,. de onwaarschijnlijk heid en zelfs de belachelvjkheid voortdurend dreigen. Welnu deze heele sC'-ne is van een bijna verbijsterenden eenvoud Jen een onontkoombare logica. Men voelt dwingend: deze personen kunnen niet anders handelen, voila tout ! 20000 jaar Dit is het wonderlijke en stellig ook het nieuwe. door films als deze gebracht: de bijna argelooze eenvoud der dramatis personae. Het lijkt onmoge lijk dit simpele zich laten gaan, tot hooge kunst of subliem spel" te forceeren. Hoogstens maakt men halt voor de intelligentie, waarmede de karak ters, de typen", zoo men wil, gekozen werden. Of moeten wij ook hier spreken van een instinct!' Want zoowel in regie als montage is ieder ander spoor van opmerkelijke intelligentie afwezig! Zoo -zien wij ons hier' geplaatst voor een dier wonderlijke nieuwe uitingen der filmkunst, waar mede men ethisch noch aesthetisch raad weet. Maar die zich van ons meester maken als een spon tane, primitieve kracht, doorbrekend in films als ..Sing-Sing" en I am a fugitive" een bron van onbekende energieën, woelend in de diepten der onbekende film. George Fitzmaurife: As you dcsire me". Koyal en C'orso. De keerzijde ! Ziehier de lijfelijke tegenstelling met een film kunst als die, welke ..I am a fugitive" en ..20.000 jaar in Sing-Sing" voortbracht. Ueen bandeloos. fragmentarisch leven van persoon naar persoon. van conflict naar conflict, van impuls naar impuls doch een weloverwogen, zorgvuldig uitgebalan ceerd scenario. Een nauwkeurig vastgestelde