Historisch Archief 1877-1940
De Groene Amsterdammer van 16 September 1933
N o. 2937
De jacht op de Urker visschers
(Slot -van pag. 13)
Uit de zaal gaan gteriynen op voor
scherper aktie een demonstratie !
Dat's tegen 't antirevolutionnaire
beginsel.
P I>a's niet waor, as we' n nationale
demonstratie houden met rood, wit,
blauwe vlaggen veurop en oranje op
't jasje.
Met bijna algemeene stemmen
vereeaigt men zich me$ het
bestuursadvies het resultaat der audiëntie af te
wachten eer men overgaat tot
demonstreeren.'
Een vergrijsde visscher oppert, met
- permissie van de vergadering, drie
vrije gedachten". Daar 't land deur
'n vrouwe geregeerd wordt moeste
onze vrouwe naor de konninginne toe
nou ze in Amsterdam is. De dominees
moesten zich tot alle dominees in
Nederland wenden en de Urkers
moesten aan de minister aanbieden
om het, meer te koopen.
De voorzitter spreekt het vertrouwen
uit [dat de visscherijinspektie zich
van verder ingrijpen zal onthouden
tot na de audiëntie van Dinsdag bij
. den minister.
In dat, eenigszins onvolkomen ver
trouwen, zijn wij Zondagnacht dadelijk
na het einde van den Sabbat, om
ongeveer l uur 's nachts uitgevaren.
De Heer geeft zijn zegen. Nog nooit
was n zoo veel aal in de Zuiderzee als
dit jaar, we hebben met het eerste
trekje een 50 pond, met het tweede
40 naar boven gehaald, als de vangst
zoo doorgaat brengen we Dinsdag
een 250 pond aan den wal tegen
misschien 17 of 18 cent het pond op
den afslag.
't Is noodig ook, zegt de schipper,
dat er eindelijk eens wat geld in de
beurs komt. De regeering heeft geld
voorgeschoten om 't bedrijf om te
zetten en de motoren zijn opgevoerd
van 20 tot 50 en 00 paardekrachten.
Dat is voor de Noordzee. Maar de
Noordzee heeft nooit alleen een be
staan opgeleverd, 't Was altijd de
haring en de ansoop die 't jaar goed
moesten maken. Dat's gedaan voor
eeuwig. De haring is dit jaar wel op
de wadden geweest en heeft kuit
geschoten, maar er is geen jonge
haring van gekomen, 't water is te
koud en er staat te veel strooming.
Bovendien verspeel je op de wadden
je netten. En bijverdienste op het
eiland is er ook niet meer. Vroeger
verdienden de meisjes een mooi stuk
brood met garnalen pellen, ansjovis
koppen en visch uileggen. Dat is over.
De werven staan temet stil, de
taanderijen,
zeilmakerijen,rookerijen,vischmeelfabriek enzoovoorts dito. Onze
jongens loopen werkloos en het heele
eiland wordt bedolven onder de
schulden. Ik weet zeker, dat alleen de
reparatiewerf wel / 150.000 heeft uit
staan !
Voor den derden keer halen we 't net
op. Als de waardelooze spiering bij
schoppen vol overboord gaat vlerken
duizende meeuwen, luid krij schend,
achter ons neer op het water. In den
kronkelend slijmerige hoop paling
grijpen de visschers en werpen de
weerstrevende slangenlij ven van de
visch de bun in. De kuil wordt dicht
gebonden en gaat opnieuw over boord
heen. Nauwelijks heeft de motor zijn
driftig geklop hervat, dat het schip
van voren tot achter doet trillen, of
aan den horizon worden twee dunne
rookwolkjes zichtbaar.
Dat zijn ze ! '^,J.- ^ ~ ;
Zoo snel als we kunnen stoomt onze
botter achter een visschenden kollega,
een van de weinige gelukkigen in het
bezit van een akte, en begint te halen.
In allerijl wordt het net aan boord
getrokken en in den mast geheschen
om te drogen. Onschuldig alsof wij
alleen op zee waren om een zoodje aal
van de andere botters op te koopen,
zetten wij koers op TJrk toe.
In razende vaart, als gold het de
vervolging van een vijandelijk oorlogs
schip door twee torpedobooten, nade
ren de vaartuigen der politie. Met een
keurige manoeuvre zwenken de beide
schepen, stoppen en leggen hun trosjes
vast aan weerszijden van den botter.
In een wip wemelt ons dek van unifor
men, het glanzend leeren foudraal der
revolvers blinkt op de blauwe jassen.
Je hebt gevischt, schipper !
Onverschillig in z'n prachtig roode
hemd en wijde broek op het boord
van de schuit, loochent de schipper.
Dat moeten jelui bewijzen, 'k Heb
aal gekocht van m'n. broer daar !
En hoe komt je kuil nat ??Uitgespoeld
in het water. Dan word je bekeurd
wegens vervoer van verboden
vischtuig. Een van de veldwachters is
achterop gegaan om een praatje te
maken met onzen knecht bij de
stuurkast. Hoeveel trekjes hebben jelui
vannacht gedaan. De jongen vliegt
er in. Twee trekjes.
Verder ontkennen baat niet.
Maak de kuil maar los jongens, zegt
de schipper. Vier veldwachters nemen
het vischtuig in beslag en bergen het
op de sleepboot. Een waarde van
ongeveer honderd gulden.
In zijn boekje noteert de majoor
naam en adres van den schipper voor
de bekeuring. Alles gaat hoffelijk en
netjes in z'n werk, van vloeken of
dreigen is dit keer geen sprake. Als de
kuil aan boord is gooien de booten de
tros los en zetten met volle kracht
koers in de richting van Stavoren
waar het donkere zeil van een anderen
botter tegen de zee afsteekt.
Rusteloos tjokt de motor voort en
verstookt nutteloos de dure, op krediet
geleverde olie. Werkeloos en lusteloos
zitten schipper en knechts op de
reeling. Visscherman af", zegt Auke
bitter. Verder niets, geen verwensching
geen vloek, geen verwijt aan den
jongen. En zet koers op de haven.
's Avonds, bij den knecht thuis die
mijn vriend is, knabbelen wij op het
zeebanket, de paar botjes die toe
vallig tusschen de paling verzeild
geraakten en waarvan ieder man zijn
deel krijgt. Een ongelukkige broer zit
hulpeloos achter de tafel. Na het eten
leest de vader uit den bijbel en dankt
voor het dagelijksch brood. Als het
gebed afgeloopen is zegt moeder:
Nou staan al m'n berekeningen weer
op de kop: Taote werkeloos en Jan
en Theun ook. Uit de laa van de
groote kast haalt Jan een met potlood
geschreven versje van de Urker
dichteres te voorschijn. Bij het licht
van het theestel, het zou te duur
komen om in dezen tijd de
petroleunilamp aan te steken leest hij:
Men nam hun alles, alles af! Hoop!
Toekomst! en (Jrediet ! En wat komt
daarvoor in de plaats ? Wel, Armoe !
en Verdriet! Mocht toch dit vers ten
zegen zijn, gelezen door de fractie !
Doch 'k zag het gaarne onder
streept, door 't comitévan actie ."^
Allen in de kamer zwijgen. ~>v. ?*&?
In eens zegt Jan, 't is toch wat, as
?je zoo maar tegen wil en dank tot
strooper gemaakt wordt" !
LEVENSVERZEKERING
Mij. ARNHEM"
beschermt Uw gezin In moeilijke jaren.
Hl Maatschappij voor Hypothecair Crediet in Nederland
gevestigd te 's-Gravenhage, Nassaulaan No. 23
waarin opgenomen de Maastrichtsche Hypotheekbank voor
?KXS-O Nederland te Maastricht, St. Servaasklooster 8 <x>-^»
Geplaatst Kapitaal met reserves ... f 5.347.400.
Uitstaande Pandbrieven met gewaarborgd
Kapitaal per 1 Januari 1933 .... f 50.162.70O.
De Directie:
Mr. J. D. TEN BRUGGEN CATE Mr. S. VAN HOUTEN
B. M. J. W. SCHOON
De Holl. Voorschotbank
HAARLEM, KRUISWEG 70.
De Baak verstrekt gelden tot elk
bedrag met een mfnimnm van
f 1000?op zakelijk onderpand
en onder borgtocht, met in
pandgeving eener polis van levens
verzekering van gelijk bedrag,
en verkoopt 5% schuldbrieven
in stukken van f 1000.?, f 500.
en l 100.?tegen Beurskoers.
N.V. STANDAARD
HYPOTHEEKBANK
te ROTTERDAM
Directie :
Mr. H. H. C. CASTENDIJK en
I. MOSSELMAN
De Bank geeft onder controle van net
Algem. Administratie- en Trustkantoor
4Vi°/o Pandbr. tegen beurskoers uit.
De wetenschap waarschuwt U, dat de meeste
tandkwalen veroorzaakt 'worden door tandaanslag.
Dag in, dag uit werd deze tand door
tandaanslag bedreigd, en kon de tand
aanslag ongestoord voortwoekeren.
Voedseldeeltjes, die in dit kleverige
laagje vast zaten, werden de broed
plaatsen van duizenden
verrottingsbacillen; voortdurend waren deze
bacteriën aan het werk, totdat tand
aanslag den strijd won en weer was
een tand ten doode opgeschreven.
Wat is deze tandaanslag, die ons van
onze tanden berooft? Een kleverig laag
je, door het speeksel gevormd. Tand
aanslag bevat millioenen zeer kleine
bacteriën, welke een zuur afscheiden,
die het glazuur oplost, zooals andere
zuren gaatjes in hout of stoffen bijten.
Om tandaanslag te bestrijden moet
men Pepsodent gebruiken. Het nieuwe
polijstende materiaal in Pepsodent is
een van de meest opzienbarende ont
dekkingen van dezen tijd. De v <jze,
waarop ieder spoor van tandaanslag
wordt verwijderd, is een openbaring.
Algemeen wordt erkend, dat dit mate
riaal tweemaal zoo zacht is als dat wat
in gewone tandpasta's verwerkt wordt.
Gebruikt Pepsodent tweemaal per dag
bezoekt Uw tandarts tweemaal per jaar.
Pepsodent
is de tandpasta, die den tandaanslag verwijdert
Grootc tube f 075. dubbele lubc f 1.25. 4130