14 De Groene Amsterdammer van 23 September 1933 N o. 2938 Een serie interviews Moeilijkheden en achteruitgang der Twentsche textielnijverheid Elfeen dag n Glaasje!" BOLS Samenvatting en slotbeschouwingen Uit de Voorafgaande artikelen heeft men zich een duidelijk beeld kunnen vormen van de situatie in de textielnijverheid. De ontzaglijke inzinking van het bedrijfsleven over de geheele wereld, de maatregelen van autarkischen aard door vrijwel alle landen thans getroffen, en de inflatie zouden op zich zelf reeds in staat zijn geweest de katoen industrie zeer te benadeelep. Toen daarenboven de Japansche textiel vrijwel de geheele markt in het verre Oosten ging beheerschen en Twente ook uit Java wegdrong, werd de toestand onhoudbaar; de groote exportbedrijven (bij elkaar een kleine zestig procent uitmakend van onze geheele katoen nijverheid) werden lamgeslagen en \varen genood zaakt ongeveer tweederde van hunne getouwen stil te zetten. De kleinere textielbedrijven, onder vinden hiervan op het oogenblik eveneens een sterken terugslag, daar de groote broers nu op hun terrein komen en met hun sterke productie capaciteit de kleine ondernemingen zeer be dreigen. De toestand zou aanmerkelijk opklaren indien de exportondernemingen hun legitieme portie" op Java terugkregen; al konden ze er slechts zooveel leveren tegen lagen prijs, dat zij een deel van de stilstaande getouwen aan den gang konden krijgen, dan zouden de verliezen minder schrik wekkend worden, de perspectieven met n slag beter, omdat op massafabricage van buik-artikelen ingestelde bedrijven al'een kunnen rendeeren indien continu een groot deel van de getouwen aan staat. Het is dan ook niet verwonderlijk, dat heel Twente de oogen gericht houdt op de Javamarkt en dat unaniem van de Regeering verlangd wordt onverwijld contingenteeringsmaatregelen te treffen. Zoowel redenen van politiek-diplomatieken aard, als de overweging, dat het op zichzelf een voordeel is wanneer de Inlander zijn katoentjes voor een prikje koopt, zullen nog steeds de Regee ring van ingrijpen hebben afgehouden. In dit verband moge echter worden opgemerkt, dat te betreuren valt dat niet een twee jaar eerder, toen Japan de handen vol had met Mandsjoerije, contingenteering werd ingevoerd. En wat de lage prijzen aangaat, men mag nauwelijks verwachten, dat Japan, eenmaal geheel heer en meester op de Javamarkt, zijn prijzen niet zal opzetten. Met dit alles voor oogen moet ook schrijver dezes concludeeren, dat invoering van contingen teeringsmaatregelen voor Java, dringend geboden is en dat te hopen is, dat de Engelsch-Hollandsche besprekingen over deze kwestie tot een gunstig resultaat mogen voeren. Men schijnt het daarheen te willen sturen, dat Er.ojeland en Holland zullen samengaan; trouwens bij een contirgenteering zouden op het oogenblik alleen Nederland en Engeland te winnen hebben. Japan daarentegen zou er enorm door achteruitgaan. Aan de bezwaren, welke het Indische Gouver nement nog blijft gevoelen, omdat zij hoogere prijzen vreest, zou dan in zooverre worden tegemoet gekomen, dat het Britsche Empire zou garandeeren bepaalde kwanta van Indische producten af te nemen. De verbetering in den geheelen economischen toestand van ons Indië, die daarvan het gevolg zou kunnen zijn, zou zoo ook den Inlander weer ten goede komen en hierdoor zou de iets hoogere prijs, welke misschien voor de katoentjes betaald zal moeten worden, ruimschoots worden gecompenseerd. Men ziet, een vernuftig stelsel, dat veel aantrekkelijks heeft. We wachten dan ook met spanning af waarin de besprekingen /.uilen resulteerer". Zon, op welke wijze dan ook, de zon het wolken dek vermogen te verscheuren, dat thans laag en dreigend boven Twente's exportbedrijven hangt, dan mag tevens verwacht worden, dat de grootindustrieelen de hand in eigen boezem /Aillen steken en gezondere toestanden in hun bedrijven zullen bevorderen. De heer Rengelink legde de vinger op een leelijke wonde toen hij sprak van de groote verdeeldheid welke onze textiel kenmerkt, van de onderlinge concurrentie op leven en dood en van het totaal gebrek aan samen werking en onderling overleg. .Met moet onge twijfeld mogelijk zijn verdeel ingen te maken waarbij de diverse ondernemingen bepaalde pro ductiesoorten krijgen toegewezen, inplaats van zooals nu, elkaar voortdurend vliegen af te vangen (de finishing-bedrijven moeten in deze dagen steeds weer met nieuwigheden komen en de leiders ervan denken zich suf over noviteiten waarmede zij telkens weer concurrenten willen overbluffen). Het is ook mogelijk in andere opzichten te gaan samenwerken, vooral wat den verkoop betreft. We denken hierbij aan de belangwekkende en nuttige onderzoekingen, zooals die door de ..Badrijfsstudiegroepen" van het Nederlandsch Instituut voor Efficiency en door het Eco nomisch Instituut voor den Middenstand wor den geleid. Ten behoeve van verschillende industrieën van beteekenis werden marktanalyses opgesteld, diepgaande kostprijs-studies gemaakt enz. en de gunstiger resultaten, welke de betrokken bedrijven boeken, wanneer zij gebruik maken van de uitkomsten dier onderzoekingen, zijn everizooveel aanwijzingen, dat men in de tegenwoordige omstandigheden steeds meer gedreven wordt in de richting van bedrijfs-research. De buitenwacht verwijt de textiel wel eens conservatisme en dit verwijt wordt door de leiders immer verontwaardigd vaa de hand gewezen. Men is modern uitgerust, kan alles leveren tegen scherp gecalculeerde prijzen en is in een woord volkomen ,,konkurrenzfahig". Dit moge waar zijn, maar het verwijt wordt vermoedelijk ook anders bedoeld. Er is in een periode, die vrij dicht achter ons ligt, enorm verdiend in Twente. Mlllioenen kwamen binnen bij de firmanten van de groote export bedrijven; er heerschte een weelde en overdaad, die soms haast fabelachtig: waren. Maar. . . . het huidige geslacht kende van jongsaf alleen, de luxe en had niet den arbeid te verzetten gehad, welke de grootvaders, vaders en ooms hadden moeten presteeren om het tot zulk een rijkdom te brengen. En men krijgt nu wel eens den indruk, dat onder de tegenwoordige leiders de fut. de energie en durf er eenigsziiis uit zijn. Twente teert op oude faam en rijkdom, doch nu het tij gekeerd is ontbreekt het inzicht om de bakens over eenkomstig de eischen van den nieuwen en uiterst moeilijken tijd te verzetten. Heel sterk spreekt zulks wel bij het aan de orde zijnde vraagstuk van de vestiging van een katoenindustrie in Indië. Wie de argumenten tegen hoort (tegen een proefneming op groote schaal) kan slechts n conclusie trekken: men durft het niet aan. Het jongere geslacht der Twentenaren durft iets niet aan l K. W. L. BKZEMER. l LEVENSVERZEKERING M«. ARNHEM" waarborgt U en Uw gezin een onbezorgde toekomat. OnderL Glas-Verzekering-Mij* GEVESTIGD TE AMSTERDAM OPGERICHT 1876 Kantoor: KERKSTRAAT No. 69 Telefoon 42163 Directie: Mr. K. F. A. VAN DER BREGGEN Verzekeringen tegen vaste jaarlijksche premie, voor schade door break MM M tt SPIEGELRUITEN, SPIEGELS of andere RUITEN 1-1 1-1 IJVERIGE VERTEGENWOORDIGERS GEVRAAGD H.Ï. DE RUILEMSCIIE HYPOTHEEKBANK Leden det directie: ^tag^ Mr. A. S. MIEDEMA, P. H. CRAANDIJK en A. E. TH1ERRY DE BYE DOLLEMAN Hypotheken f 40.333.266.- Preven f «JjJS-jgDe Holl. Voorschotbank HAARLEM, KRUISWEG 70. De Bank verstrekt gelden tot elk bedrag met een minimum van f 1000.?op zakelijk onderpand en onder borgtocht, met in pandgeving eener polio van levens verzekering van gelijk bedrag, en verkoopt 6% schuldbrieven in stukken van f 1000.?, f 600. en f 100.?tegen Beurskoers. Hl Insulaire Hypotheekbank te ZIERIKZEE. Uitgifte van Pandbrieven a 99 % N.V. STANDAARD HYPOTHEEKBANK te ROTTERDAM Directie : Mr. H. H. C. CASTENDIJK en I. MOSSELMAN De Bank geeft onder controle van het Algem. Administratie- en Trustkantoor 41/» % Pandbr. tegen beurskoers uit. AAN INZENDERS VAN MANUSCRIPTEN wordt verzocht bij hun bijdragen een gefran keerd briefomslag met adres van den afzender in te sluiten.