Historisch Archief 1877-1940
De Groene Amsterdammer van 23 September 1933
\
N o. 2938
Spreekzaal
Het Surrealisme
Naar aanleiding van de critiek van den heer
Postma in dit blad van 16 September op ons
artikel van 2 September over het Surrealisme,
zouden wij graag het volgende opmerken.
Postana vindt het voor de kunst van onderge
schikt belang of de Surrealisten al dan niet Com
munisten zqn. Ons interesseert echter niet zoozeer
hetgeen Postma vindt, als wel wat de woordvoer
ders der Surrealisten vinden. Uit hun geschriften
bljjkt, dat een groote meerderheid voor alles
revolutionnair en communist wil zijn. Deze
revolutionnaire gezindheid spreekt in hun werk o.a. uit
een zekere ungemütliche" spanning, welke span
ning wy schreven het reeds in ons artikel we
juist missen in het werk van Postma. Daarom ver
wondert het ons ook niet, dat hij het belang hiervan
niet inziet. Hij beziet het Surrealisme alleen met
een aesthetisch oog, terwijl de meeste Surrealisten
felle bestrijders der in hun oogen burgerlijke
aesthetica zijn. (Weer een uiting van
revolutionnaire gezindheid). Wij wilden in ons artikel duide- ?
lijk doen uitkomen, dat de Surrealisten geen
weltf remde" interessanterige decadente aestheten
zijn, zooals men veelal meent en zooals men uit het
artikel van Postma zou kunnen opmaken, maar
revolutionnaire vernieuwers, die met beide beenen
in de werkelijkheid staan. Wij begrijpen volkomen
het verzet van Postma tegen deze opvatting. Onge
wild typeert hij zich zelf zeer treffend, waar hij een
categorie Surrealisten aldus beschrijft: dilettan
ten, die uit machteloosheid in het uitbeelden der
controleerbare werkelijkheid, de niet te contro
leeren vormen der onwerkelijkheid imiteeren naar
voorbeelden in geest en uitvoering van Surrealis
tische kunstenaars." Daar heeft men geen psycho
analyse of historisch-materialisme voor noodig.
Postma moet daarom niet denken, dat andere,
echter Surrealisten, deze wetenschappen evenmin
noodig hebben. Zij zelf denken daar anders over.
Elke surrealistische tijdschrift-aflevering handelt
voor een groot deel over Marx en Freud. In het
nummer van Variété, in 1929 aan het Surrealisme
gewijd, dat een overzicht van het Surrealisme in
KINHEIM"
TAPIJTEN,
KONINKLIJKE HAND-TAPIJTKNOOPERU
TE BEVERWIJK.
met de hand geknoopt en geknipt,
in alle maten en vormen,
naar keuze van teekening en kleur.
van af f 27.50 per vierkante Meter.
1929 wil geven, is het eerste artikel van de hand van
Freud. Het wordt gevolgd door een hommage"
aan Trotzky en Freud. Dit alles te loochenen
getuigt slechts van onwetendheid, indien niet van
erger. Reeds de namen der surrealistische tijd
schriften, zooals La Révolution surréaliste" en
Le Surrealisme au service de la révolution"
moest Postma op dit punt voorzichtig stemmen.
Postma meent, dat wij ten onrechte de Surrea
listen onverschilligheid voor zuiver schilderkunstige
kwesties aanwrijven. Hij voert Ernst's Femme"
Vieillard et Fleurs" aan als blijk van schilderkuns
tige zuiverheid en wel om de verbijsterende stofuit
drukking" en de prachtige ruimtewerking", die
dit schilderij vertoont. Wij vragen ons af: heeft
Postma dan niets begrepen van de heele moderne
schilderkunst, die hierin juist schilderkunstige
onzuiverheid ziet? ledere leek weet nu toch lang
zamerhand, dat niet stofuitdrukking en
ruimtewerking, maar juist verfuitdrukking en
vlakwerking voor zuiver schilderkunstig worden gehouden.
De bezwaren van Postma zijn die van een
ouderwetschen aestheet, die de nieuwere aesthetica,
zooals die o.a. in cubistische, constructivistische
en neo-plastische kunst tot uiting komt, evenmin
begrijpt als het verzet tegen alle aesthetica ber
haupt, zooals we dat niet alleen bij de meeste
Surrealisten vinden, maar o.a. ook bij de Futuristen,
Veristen en Dadaïsten. Al deze schilders houden
zich als kunstenaar met politiek bezig, niet indivi
dueel maar massaal, of Postma het goed vindt of
niet, de Futuristen zijn Fascisten, de anderen
Communisten.Vóór den tocht naar Rome" namen
de Futuristen met eigen candidatenlijsten aan de
verkiezingen deel. Hun eerste candidaat was
Marinetti,-hun tweede Mussolini. De Dadaïsten
vochten collectief mee in den Spartacus-opstand.De
Dadaïst Huelsenbeck was reeds benoemd tot
volkscommissaris voor de kunst. ..L'affaire
Aragon" der Surrealisten is een massale
politiekartistieke actie van recente datum.
Postma verdeelt de Surrealisten in drie groepen.
De Surrealisten der eerste groep putten de motie
ven uit het onderbewustzijn. Waarom ze dat doen,
vermeldt hij niet. Wij hebben in ons eerste artikel
getracht het te motiveeren. Postma echter vindt
het niet van belang, evenmin als het van belang is
voor de beschrijving van het Impressionisme, dat
Monet postzegels verzamelt. Waar je op letten
moet, is de techniek, die deze groep allerminst
verwaarloost, de verbijsterende stofuitdrukking"
en de prachtige ruimtewerking", waarin sommige
Surrealisten niet onderdoen voor de oude meesters.
Maakt u maar van uw hand een verrekijkertje en
kijkt u dan door het gaatje, dan zult u het zelf
zien. Verbijsterend, niet waar?
Het is waar, er zijn ook Surrealisten, die zich
niet met dergelijke dingen bezighouden. Dat zijn
de Surrealisten der tweede groep: Picasso, Miro,
Hans Arp, enz. Hun werk hoort thuis in
Prinzhorns Bildnerei der Geisteskranken". Verder zijn
ze van geen belang.
De derde groep is dan de groep, waar ook Postma
zelf bij behoort. Als men het Surrealisme zoo opvat,
is het heusch zoo kwaad niet en voor den
ordelijken burger niet minder aanvaardbaar dan het
werk der oude meesters.
De overige opmerkingen van Postma vinden we
niet van voldoende belang, om er op te antwoorden.
J. BENDIEN
k*.
t'
J. D. STRUIJS & Zn.
Tal. 37906 - AMSTERDAM - Prinsengr. 837
BEGRAFENISSEN CREMATIE TRANSPORTEN
VI
VEILINGGEBOUW DE ZON
Fa. L. GIJSELMAN & ZOON Singel 118, Amsterdam (C)
BELANGRIJKE VEILING
op Dinsdag 26 September 1933
en vele volgende dagen, tot 1O O C T O B E R.
van KOSTBARE en ZEER GOED ONDERHOUDEN
INBOEDELS
uit verschillende nalatenschappen, benevens een groote collectie
PRACHT-, PLAAT- en BOEKWERKEN,
afkomstig van wijlen den WelCd. Heer I. W. BAKKES, Oud Hoofd eangr School, alhier.
Kijkdagen; Heden (Zaterdag), Zondag en Maandag
23, 24 en 25 September, van 1O-4 uur.
CATALOGUS van den INBOEDEL h 25 CENT.
BOEKE1VCATALOGUS a 10 CENT verkrijgbaar.
BEGRAFENISVEREENIGING
N. SAX Jr.
AMSTERDAM Z (Hoofdkantoor) BUSSUM (Bijkantoor v/h Gooi)
P. C. Hooftstraat 38 Brinklaan 138
Tal. 2O341 2425O MÜM Telefoon 2275
BEGRAFENISSEN - CREMATIE - TRANSPORTEN
N.V. Meubelmagazijn Eden
Molsteeg ~~ Amsterdam
SLAAPKAMERS
*?
g-W. H. POLMAN TUIN-i
l OVERTOOM 526 - Telefoon 826601
l Begrafenissen ? Transporten - Crematies |
v D. W E E G E W IJ S '
STEENHOUWERIJ EN FABRIEK VAN MARMERWERKEN
RVP2N3URQ 44
GRAFMONUMENTEN
SCHOORSTEENMANTELS
MARMEREN WASCHTAFELS
? AMSTERDAM - TELEF. 42662