Historisch Archief 1877-1940
I.
mf
Werken van kunstenaressen,
Internationale Tentoonstelling
Stedelijk museum te A'dam
Deze tentoonstelling is een mis,"
lukking. Niet natuurlijk vour de
kunstenaressen", die hier tentoon
gesteld hebben (het is voor deze een
internationaal geluk) maar voor ons,
die goede schilderijen wilden zien. Ik
zal niet zeggen, dat die er ten
eener.male niet zijn. maar ze zijn zoo zeer
gering in aantal, dat daardoor de
tentoonstelling overbodig blijkt. Ze
heeft daarenboven nog een fout: in
werkelijkheid, licht ze ons niet in over
dat, waartoe de verschillende landen
op hun best in staat zijn. Ze geeft
dus geen houvast aan den
kennisgaerenden bezoeker. Er blijven geen
omtrekken over van begaafdheden
na de bezichtiging, en dat is toch de
eerste eisch van een internationale
tentoonstelling, hoewel daartegen
Kunstzaal van Lier
ook door de Hollandsche vertegen
woordigende commissies steeds ge
zondigd wordt. Het buitenland heeft
niets aan een groote hoop schilderijen
van allégaar verschillende schilders;
(waarbij steeds een aantal overtollige
en onbelangrijke zijn); het heeft
alleen iets (en daarom wordt toch,
tentoongesteld) aan zoo zuiver
mogelijk gekozen groepen werken
van de beste schilders. Het buiten
land kan zich dan ongeveer een oor
deel vormen over de maxima: prullen
zijn er overal genoeg: die behoeven
niet geëxporteerd te worden. Integen
deel, maar zulke waarheid wordt door
prullen, die ook wel eens in commissies
zitten, steeds gesaboteerd. Ook op
deze internationale tentoonstelling is
die noodzakelijkste waarheid
zeermatig begrepen. Holland kan hier
gelukkig er nog al mee door.
MEESTER V/
Raoul Hynckes in
Amsterdamse^
A. PLASSCHAERT E
Raoul Hynckes
Kunsttaal van Lier
Hynekes, bij
van Lier, te
Amsterdam
In het stuk
getiteld ^Wer
kelijkheid" en
dat ik aan den
schilder Hyn
ckes opdroeg,
heb ik, natuur
lijk lovend, ge
zinspeeld op wat
ge nu bij van
Lier ziet. Deze
tentoonstelling
is ongetwijfeld.
de belangrijkste,
die
ophetoogenblik te Amster
dam te zien is,
en er zijn
ho3danigheden in
Hynckes' werk,
die niet alleen
van interesse
zijn voor Hyn
ckes zelf. maar
meer algemeen
ons moeten be
lang in boeze
men. Het werk
van Hynckes bij
van Lier is een
<loor hartstocht
sombere eerbeid
voor de
.M'erkeUjkrieid". voor
de stoffen en
vormen der din
gen. Dat. | die
hartstocht, die
sombere eer
bied, zet het ten
eenenmale bui
ten de banali
teit van een
enkel vaardige
grooter kracht aan zijn weergave,
en grooter psychische beteekenis
daar-aan. Het zijn alle stillevens en
van voorwerpen, die alleen door een
geest als de tegenwoordige van
Hynckes tot belangrijkheid te brengen
zijn; er zijn stillevens bij. waarboven
een gekruisigde Christus meer natuur
lijk te verwachten is. dan wat ook.
Want zou deze doode Jezus niet
passen bij het stilleven met den nijp
tang, den spijker, het touw, de rood e
steenen en de stukken grijze beton,
bij den vogelpootachtigen tak en bij
den achtergrond, die als hemel of
lucht gedacht, een doode treurnis zou
zijn achter dat alles wat de schilder
hier schilderde en nog schilderen kon
en dat is zelf al als een begrafenis?
Er is feitelijk maar n schilderij en
dat is niet het bloemstuk, wat tegen
over al deze duistere hardnekkigheid
alles te willen schilderen wat een
needrig voorwerp aan diepe verras
singen van kleur eri vorm bezit, meer
de mildheid der schoonheid vertoont.
Het is het schilde] ij met den vlinder
enz.; daar is over de hardnekkige;
Raoul Hynckes
nabootsing; geeft
arbeid een "onnestraal gegleden, e
daarom is mij dit werk het teeders
aan het hart, ofschoon ik vooraf bf
sprokene als grooter erken. Het wer
van Hynckes wat ge hier ziet i
psychisch grooter dan al het realisme
dat pas over Duitschland of van ui
Duitschland naar onze streken is gu
importeerd. Er is een belangrijke
waarheid in, en eigenaardig te zeggen
het komt overeen met wat vroeger
perioden schilderden. Er is in het best
werk iets van. de verlatenheid vai
een tragische middeleeuw. Maar, zt
Van (iogh. dat de primitieven zin
heidensch konden wezen, dit werk vaj
Hynckes is christelijk in den kern
Dat is het bizondere hier. Het wer]
is niet gemakkelijk of bizar daerno
nisch zooals de bekende import ui
den lateren tijd: het is droefgeestig ei
sterk, (ie kunt enkele bezwaren e
tegen hebben (waarom ook niet?) d<
schaduwen bij de stillevens van h
gevogelte zijn te zwart en te onbe
weeglijk: een wit-linnen lap of iet:
dergelijks herinnert- te veel nog a-ai
een nu voorbije periode van Hynckes
werk en is oneenvoudig tegenover der