Historisch Archief 1877-1940
De Groene Amsterdammer van 30 September 1933
No. 2939
i»;
l
Nieuwe uitgaven op
reclamegebied ;
Bij een aanplakbiljet door
Ernst Léyden
Bij het bedien van het nieuwe aan
plakbiljet door JJrnst Leyden voor
De Nacht van 17 April" (gedrukt
bij L. van Leer en Co. te Amsterdam),
kan men zich moeilijk onttrekken aan
den indruk, dat hij het zich dezen keer'
wel wat al te gemakkelijk heeft ge
maakt. Men ziet op een paarsen achter
grond ia wit een schaars omhulde
vrouwegestalte blootvoets naar een
trap schrijden en daaronder staat
in groote, witte letters de tekst ge
schreven.
Het geheel heeft in wezen veel van
een schoolbordteekening met dit ver
schil, dat in plaats van ket daarbij
gebruikelijke dof-zwart, paarse verf
gebezigd is als grond voor de korrelige
witte lijnen.
Het kan voorkomen, hoewel inder
daad de voorbeelden van dit soort
niet talrijk zijn, dat een begaafd teeke
naar met welhaast niets tot iets zeer
bijzonders komt en veel weet uit te
drukken; in het onderhavige geval
echt-ïr is het weinige aan middelen
stellig onvoldoende omdat men er
wél de kundigheid en durf, maar niet
de innigheid en gevoeligheid in terug
vindt, welke ander werk van dezen
zoo begaafden kunstenaar (ik denk
aan een vorig biljet met een prachtig
geteekend vrouwegelaat, afgedrukt in
Sanguine !) belangrijk maakt.
Juist omdat men weet wat hij in
zijn mars heeft, laat de al te vlotte
en oppervlakkige opvatting van dit
werkstuk den beschouwer en beoor
deelaar onbevredigd.
Een volgend maal. Ernst Leyden.
een beetje meer ernst en wat minder
zich met een Jantje van Leiden van
't geval afgemaakt, wat ?. ...
Het Reclame-boek van de \.V.
Kasvereeniging te Amsterdam
Met over het algemeen zeer ge
slaagde fotografische opname door
W. van de Poll heeft de N. V.
Nijgh en van Ditmar te Rotter
dam een keurig boek ontworpen en
gedrukt, dat gevat is in een zilver
kleurig omslag waarop in zwart een
open kluisdeur is afgedrukt met
daaronder, in blauw, de naam der
opdrachtgeefster, de N.V.
Kasvereeniging te Amsterdam.
Het geheel is uitermate verzo 'gd
(ook de druk) en de indeel ing en plaat
sing der talrijke afbeeldingen valt
volledig te prijzen, hoewel een kleine
restrictie te maken zou zijn ten op
zichte van de enkele uitzonderingen
welke de ontwerpers zich veroorloofd
hebben op den meerendeels in het
boek gehandhaafden regel de af
beeldingen in den boven- of beneden
hoek der bladzijden zonder witte
marge af te snijden waardoor een
t weet il cliché-af drukken (die van de
safe-gang met afzonderlijke kluisjes
en die van een der zware kluisdeuren.
TE005TERBKK
LEVEPT
MEUBELEN
/TOFFENxTAPXIEN
'EN VEB/IEGINCiEN
welke van de werkruimte uit toegang
geven tot de kluis) uit het geheel
vallen. Maar dit is inderdaad
muggenzifterij en opnieuw een bewijs dat
niets volmaakt is.
Twee nieuwe boekjes door
Jo Spier
Vermakelijk, zooals wij dit van
Spier gewend zijn, is het boekje, ver
spreid als reclame-uitgave door de
N.V. Eerste Rotterdamsche Maat
schappij van Verzekering tegen Onge
vallen ter opwekking en waarschuwing
want: op het oogenblik, dat n zegt:
waar ben ik. zuster?" is het te
laat.. . . Dan wil geen enkele onge
vallen-verzekering maatschappij ze
meer hebben!" Zoo zet de teekenaar
onder een grappig krabbelt j e van een
patiënt in een ziekenhuis. (Druk Joh.
Enschedéen Zonen te Haarlem). Een
losse traproe. een in het water ge
vallen roode kruis-auto, een gebroken
bouwstelling, ja wat al niet, kan vol
gens Spier oorzaak zijn van allerlei
onaangename ondervindingen en min
der prettige onkosten en hij teekent
dat alles zooals hij alleen dat kan,
met wat dunne zwarte lijntjes en
een tikje kleur: wat geel en groen;
rood en blauw. De uitgave doet het,
ze bereikt stellig haar doel !
Maar wat opnieuw opvalt is het feit,
dat de uitdenker en ontwerper in zijn
teekeningen telkens tot treffende
vondsten komt, welke inslaan. Een
der beste dingen in dit boekje is in dit
opzicht de afbeelding van een linker
been met voet, een kruk en een stomp
van het rechter been Men ziet in
de sneeuw den afdruk van dien nen
voet en den stok ! Daarboven staat:
,.Een ongeval laat zoo dikwijls sporen
na ! Het kan dit spoor zijn ! ! I"
Hier is Spier weer op zijn best!
Ernstiger en wellicht ook zakelijker
is het bij Smit en Zoon te Hengelo
gedrukt boekje voor de N.V.
Cementfabriek (CEMY) te IJmuiden, waarin
tal van teekeningen in zwart en wit
van denzelfden kunstenaar worden
gereproduceerd. Hij is hier meer de
illustrator en zijn gezond gevoel voor
humor werd meer aan banden gelegd
daninhethièrvoren besproken
reclameobject, maar hoe dan ook, men kan er
zeker van zijn dat een en ander aan
meer bekendheid der betrokken onder
nemingen ten goede zal komen.
O. v. T.
De nieuwe "cocktail van het
Carlton hotel
Onder dezen titel verspreidt het
Carlton Hotel een artistiek en typo
grafisch uitstekend verzorgd boekje,
waarin het winterprogramma wordt
ontvouwd. In korte mededeelingen
wordt bekendgemaakt, dat 23 en 24
September het seizoen wordt begonnen
met een modeshow van Philippe et
Gaston, waarbij buitonlandsche en
Hollandsche musici zullen optreden;
vervolgens, dat een nieuwe
Hollandsche chef-kok is geëngageerd, benevens
de Parijsche ster Heritza, Jack Payne,
Jack Hylton, Louis Armstrong en
Gracie Fields, en dat onder de leiding
van Cornelius Codolban en Bela Kiss
voortreffelijke muziek zal worden ge
maakt in den Carlton-zomertuin en
in den Carlton-Corner. Grappige
teekeningen van Hahn Jr. illustreeren
deze reclame-uitgave. O.
Fa F. SINEMUS
Leidschestraat 20-22
AMSTERDAM C.
UITGEBREIDE COLLECTIE
ULSTERS.
VANAF
Fl. 57.so
Spoor's
Mosterd
W. A. Spoor Jr.. Culemborg.
HOTEL SCHILLER
AMSTERDAM
Een bezoek aan Schiller op het Rembrandtsplein
maakt Uw keuze niet meer moeilijk
ARTISTIEK BILLIJK GEZELLIG
De prijs van de melk van
OUD-BUSSEM
is verlaagd tot 20 et.
per Va Li ter-f Ie s e h.
Fransche boeken
3Iar«-el Aj'iii
Marcel Ayméis zeker een van de
meest interessante schrijvers, die in
de laatste jaren aan het woord kwa
men. Hij heeft boeken geschreven
van een scherp en ironisch realisme
zooals La table aux crevès en La rite
sans nom, en ook boeken vol schitte
rende fantaisie en fijnen humor zoo
als Le Vaurien. Van al de auteurs.
die tegenwoordig over het leven der
Fransche boeren schrijven is Marcel
Ayméwellicht de meest typische.
Nooit laat hij zich leiden door voor
opgezette esthetische of ethische be
grippen. Hij is een realist, maar de
brutale constiteoring der feiten is voor
hem niet alles.
Er is eigenlijk niets bedriegelijker
dan het réalisme. Een boek kan waar
zijn in al zijn détails en in zijn geheel
volkomen valsch. Van La terre van
Zola tot Vieüle France van Hoger
Martin du Gard zijn daarvan voor
beelden genoeg te vinden. Ellk feit
kan. volgens de visie en het tempera
ment van den schrijver,
aanleidinggeven tot de meest diverse conclusits.
Vandaar dat de zoogenaamde objec
tiviteit van de realisten een mythe
is. Waar het tenslotte alleen op aan
komt is het temperament van den
auteur. Elk kunstwerk is een schep
ping, die de realiteit gebruikt als
uitgangspunt, maar niet als doel. Dit
zijn. zal men zeggen, waarheden
als een koe. Inderdaad, maar het is
noodig hen af en toe te herhalen,
vooral wanneer men constateert, dat
ze stilaan op paradoxen gaan lijken.
La Jument verte 1). het jongste
boek van Marcel Aymé. is in de eerste
plaats een werk van een lustige
zotte fantaisie. In dit genre zijn in de
laatste jaren niet zoo erg veel merk
waardige boeken verschenen; op enke
le uitzonderingen na. waren de berede
neerde elucubraties van de meeste
surrealisten vervelende en lugubere
grapjes. Ik moet toegeven, dat er
geen genre is, waarin het gemakkelijker
1) Marcel Aymé, La Jument verte.
Edüions de la Nouvelle Revue
franParis 1933.
is zich te vergissen, indien men niet
goed binnen de grenzen blijft van zijn
personaliteit. Er was destijds Alfred
.Tarry. maar wie kan men nog na
hem noemen, behalve misschien, in
enkele zeer geslaagde stukken, de
subtiele eti sympathieke Guillaume
Apollinaire.
Subtiel is Marcel Ayméallerminst,
net zoo min als Rabelais, maar 7ijn
lach is even gezond als die van den
schepper van Pantagruel. Dit wil
natuurlijk niet zeggen dat La Jume.nt
verte met het meesterwerk van
Rabelais zou kunnen vergeleken worden.
Het is geenszins geniaal, maar het
bezit toch eenige eigenschappen waar
door het met den geest van Rabelai's
geschriften is verwant. Dit is niet
zonder bet eekenis en, vooral in dezen
tijd. vrij zeldzaam.
Misschien is de constructie van
La Jument rerte eenigszins artificieel,
en het zou moeilijk zijn te zeggen,
welk de eigenlijke inhoud is van dit
zonderlinge boek. Het is geheel eri al
fantaisie en geest, dwaasheid en
klucht, een opeenvolging van de
meest grappige en zotte tooneelen,
die. hoe grotesk en onwaarschijnlijk'
(jok bij het eerste gezicht, nooit hun
grond van waarheid en
menschelijkheid verliezen. Wat meer is. de meest
dwaze gebeurtenissen krijgen, door
de manier waarop de auteur ze ver
telt, een kleur van waarheid, die de
zuiver realistische methode nooit zou
kunnen bereiken. De kunst van Mar
cel Ayméis als een soort vergroot
glas, dat alles trouw weergeeft, maar
toch eenigsziris misvormt. Men zou
kunnen zeggen: ,.c'est plus vrai que
nature". Zoo lijkt in vele gevallen
de gekste caricatuur beter op het model,
physisch eti psychologisch, da,ti een
normaal portret.
Ik ben het niet geheel eens met
hen, die. zooals Marcel Arland, in
La Jument verte niets anders zien dan
een buitengewoon geslaagd specimen
van het fantaisistische genre. Ik
zie er iets meer in: in sommige hoofd
stukken schuilt achter de parodie
en de heftige ironie een tragiek,
die niet zonder grootheid noch bitter
heid is. Maar welk een blijmoedige
pessimist!
J. VAN NIJLEN
fr.'