Historisch Archief 1877-1940
ICU N S T E N
en Toegepaste Kunsten
ypansche Prenten
ichting
Tentoonstelling de Vu urdoorn"
In de toonkamers van den
binneniuis-architect Bas van Pelt (Lange
Houtstraat 15, den Haag) is onder
eiding van mej. Berlage een zeer
aantrekkelijke en fijn op kleur afge
stemde tentoonstelling ingericht van
stoffen welke naar ontwerp van mej.
Hartmann met de hand bedrukt
^eïden op de werkplaatsen van de
Vuurdoorn" te Arnhem.
Deze stoffen (in z.g. Cr
pe-de3hine en Crêpe Georgette) zijn hoofd
zakelijk bestemd voor toepassing in
-lames-kleeding, waartoe zij zich vol
komen leenen.
De versiering is wel het best als
leze volgens louter decoratieve be
ginselen losjes en luchtig op het
soepele weefsel gezet zijn, waar
bloemnotieven zijn aangewend verliest het
Jroduct meerendeels zijn bijzonder
tarakter, maar wat men in alles prijzen
can, is de uiterst gevoelige
kleursamenitelling.
De handdruk is met uitersten zorg
;eschied en vertoont in tegenstelling
net het hardere, onbezielde karakter
'an machinaal bedrukte stoffen, de
gevoelige speling en afwijking welke
men daarin zoo gaarne ziet.
Er is tenslotte ook een serie druk
ken in zwart en grijs op witten grond,
waarin de ontwerpster waarlijk tref
fend fijne en teere tint-vervloeiingen
laat zien. O. v. TUSSENBROEK
Expositie van Japansche
prenten bij Van Meurs
Wat de Kunsthandel Van Meurs
ditmaal aan Japansche prenten bijeen
heeft gebracht en in zijn tentoonstel
lingszaal heeft opgehangen, mag zon
der meer subliem heeten. Het is een
kleine, uitgelezen collectie kleuren
drukken, die niet alleen om de buiten
gewone gaafheid en verzorgdheid
van uitvoering de moeite waard is,
maar die gedeeltelijk ook om den
ongewonen aard der voorstellingen
stellig in hooge mate de aandacht
zal trekken.
De tentoonstelling omvat, behalve
prenten van verschillende der beste
meesters, Sarunobu, Shunyei,
Toyohiro, Utamaro, Hokusai, Hiroshige
enz. eenige buitengemeen fraaie
surimono, een klein aantal der hier te
lande vrijwel onbekende en uiterst
zeldzame kalenderblaadjes (egoyomi),
en als middelpunt van het geheel
een vijftiental voorstellingen van gees
ten, demonen en andere bovenna
tuurlijke wezens.
Het is vooral op deze laatste groep,
dat ik in dit korte resuméde aandacht
vil vestigen.
Geestverschijningen behooren in de
Japansche houtsneekunst bijna uit
sluitend tot de latere periode. Slechts
een gering aantal meesters hebben
zich bij uitzondering bezig gehouden
met deze zonderlinge, vreemd-sugges
tieve prenten, die voor een deel de
griezelige spookverhalen illustreeren
waaraan de Japansche folklore zoo
overrijk is en waarvan de voornaam
ste zijn tezamen gebracht in een
bundel, die ,,Hyaku Monogatari" (de
Honderd Vertellingen) is getiteld.
De vruchtbare, ongemeen fantasie
nrijke Hokusai is niet de eerste geweest,
die deze gruwelverhalen in prenten
uitbeeldde, maar niemand vóór hem,
en slechts weinigen na hem zijn er
in geslaagd aan deze vage schepselen
eener andere wereld zooveel over
tuigende natuurlijkheid, zooveel Ie
venskracht, en vooral zooveel kleuren
rijkdom te verleenen als hij.
Een Duitengewoon zeldzame serie
van vijf pi-enten, alles wat hij heeft
voltooid van een door hem geprojec
teerde suite van honderd, stuk voor
stuk in perfecten staat en dieprijke
kleuren, vormen van de geëxposeerde
spookaf beeldingen het hoogtepunt.
Zij zijn: Het zielentablet met de
slang, de half verbrande spooklantaarn
boven het graf van Oiwa, de geest
van Okiku in slangvorm opkomende
uit een put, de woeste kop van de
heks Hannya met het van bloed
druipende pathetische kinderkopje op
geheven in haar duivelsklauw en,
als laatste, het gruwelijk fantastische
lijk van den vermoorden Kohada
Koheiji als geest boven een
muskietennet en zwijgend neerziende op
den slapenden moordenaar.
L)eze wonderlijk schoone serie van
j-?-^?^^^ __^?i ^^_.^^^g^^^. ^ n,,
Werkkamer ingericht door C. Alons. Kasten licht citroen geel met aluminium
gespoten deuren. Rieten vloerbedekking.
afschrikwekkende gestalten is in Ne
derland misschien nooit compleet
en zeker niet in zoo buitengewoon
mooie exemplaren te zien geweest.
Onder de andere griezelfiguren, die
hier vertoond worden, munt in het
bijzonder uit het haast
terugstootende, maar niettemin met ongehoord
realistische schoonheid geteekende
spook dat. misschien met recht,
wordt toegeschreven aan Yoshitoshi,
een late kunstenaar wiens kwali
teiten tot nu toe sterk onderschat
werden.
Onder de enkele surimono, fijne
wonderen van technisch volmaakte
drukkunst, bevindt zich een draak
van Hokusai. grootsch van compo
sitie, schrikwekkend van uiterlijk
en van een meesterschap van coloriet,
zooals men het zelfs onder deze, de
technisch meest geraffineerde van
alle prentsoorten, hoogst zelden zal
aantreffen.
Van de andere prenten wil ik als
merkwaardigheid alleen vermelden
het beroemde sneeuwlandschap met
priester Wichiren, Kuniyoshi's
meessterstuk. Op de vorige expositie van
Van Meurs was een vroegere staat
van deze zelfde prent te zien, die
toen aller bewondering verwierf, deze
latere staat echter in alle opzichten
nog hooger. B. MODDERMAN
Autolantaren waarin gereflecteerd het gebouw van het Gemeentelijk Electrisch Bedrijf
H Rotterdam en den fotograaf W. H. .Gispen