Historisch Archief 1877-1940
De Groene Amsterdammer va-n 7 October 1933
No. 2E40
De stukgeslagen keukenruit
Melis Stoke
Teekeningen Harmsen van 11 eek
HiUtlt*
Ah door den hemel gezonden
Een ontzettende toestand bij ons thuis.
Moet u hooren. Er is een ruit van de keuken
ingeslagen, moedwillig ingeslagen. De scherven
lagen over den vloer. Verschrikkelijk. En een
slag, n een gerinkel. Maar daarna begon de
ellende pas goed.
Moet u weten dat de keukenmeid een vreeselijken
hekel heeft aan Gerritje. Gerritje is een vriendje
van onzen zoon.
Wat moet die vreemde jongen hier altijd?"
vraagt ze boos. Dat geeft maar herrie en drukte
in huis voor niets."
Natuurlijk had ze au fond gelijk. Een huis is het
rustigste als niemand er in komt.
Maar Gerritje kwam. Hij kwam voortdurend en
hij was er ook toen die slag klonk en dat gerinkel.
De keukenmeid was toen in de gang bezig, maar
ze kwam natuurlijk dadelijk toeloopen, en toen ze
de scherven zag liggen riep ze:
Ziezoo, dat heeft die akelige jongen gedaan. . . .
Die gebroken ruit is ons als door den hemel ge
zonden."
Ik moet u zeggen, dat ik het verband tusschen
een ingeslagen keukenruit en een geschenk des
hemels maar weinig kon bewonderen, doch hoe het
zij, de keukenmeid greep Gerritje bij zijn kraag en
sloot hem op in den kelder. Daar zit hij nu al
vijf maanden. Geboeid.En al dien tijd is het huis
een hel. Er is een partij pro-Gerritje en een partij
anti-Gerritje.
De anti-Gerritje-partij staat onder leiding van
de keukenmeid die nu eens en voorgoed een eind
wil hebben aan dat geloop van vreemde jongens
door de gang.
Hij is het aldoor van plan geweest," zegt ze. en
ten bewijze daartoe draagt ze allerlei getuigenissen
aan. Een paar dagen voor het inslaan van de ruit
moet 'hij op den hoek van de straat tegen een paar
andere jongens gezegd hebben, dat hij de heele
buurt wel eens aan het schrikken zou maken.
Dat ontkent Gerritje trouwens zelf heelemaal
niet. Hij heeft altijd het land gehad aan keuken
meiden en hij heeft vroeger al herhaaldelijk emmers
omgeschept.
Maar dit is een veel ernstiger zaak, want als
? Gerritje die keukenruit heeft ingeslagen dan is dat
In den kelder
absoluut," omdat hij hoopte, dat de keukenmeid
verkouden zou worden van den tocht en misschien
wel doodgaan.
En in dat licht beschouwd is het inslaan van de
keukenruit niet minder dan een poging tot moord.
Dat beweert de keukenmeid. Ze zegt, dat de
heele straat haar wel dankbaar mag zijn want dat
Gerritje een heel program had ontworpen om alle
keukenmeiden van de buurt stelselmatig uit te
roeien.
Dat zou natuurlijk een ernstig feit zijn, want een
epidemie onder de keukenmeiden zou logisch
moeten leiden tot een verhongering van de heele
straat.
En nu beweert de keukenmeid, dat Gerritje die
ruit heeft ingeslagen op aanstoken van een aantal
boosdoeners, die het op menschen met keuken
meiden voorzien hebben.
De pro-Gerritje-pattij durft niets te zeggen, want
eerstens was het een mooie ruit en ten tweede
moet men onze keukenmeid niet tegen zich hebben.
Dat is een gevaarlijke, en zeker probeert ze nu met
alle middelen die geheimzinnige mannen er onder
uit te krijgen, die ze van zulke booze bedoelingen
verdenkt.
Aan iedereen, die 't hooren wil
Enfin u begrijpt wel dat Gerritje niet zoo lang
opgesloten kon zitten zonder dat de buren er zich
mee gingen bemoeien. De ruit is al lang hersteld,
maar nu gaat het om die andere kerels.
Die komen nu aan de deur en zeggen, dat ze er
niets mee te maken hebben.
En Gerritje zegt maar niets.
Hij heeft de ruit ingeslagen. Hij loochent het
niet. Hij haat de keukenmeid. Ook dat spreekt hij
niet tegen.
Maar verder zit hij stil voor zich uit te kijken en
al het gedraaf en gepraat schijnt langs hem heen
te gaan.
De heele straat is in opstand en niemand praat
over iets anders dan Gerritje.
Hij zit maar met zijn hoofd in de handen.
En omdat hij niets zegt vertelt de keukenmeid
aan iedereen, die het hooren wil, wat hij vroeger
wel eens deed. vroeger, toen hij nog levendig was
en streken uithaalde en de gang bevuilde en emmers
omtrapte.
En ze vertelt wat er gebeurd zou zijn als hij
werkelijk geslaagd was en haar verkouden en dood
had gemaakt en zoo successievelijk alle andere
keukenmeiden, zoodat tenslotte geen mensch meer
te eten zou hebben gehad. Dat zou natuurlijk
verschrikkelijk geweest zijn.
En daarom moet het recht zijn loop hebben.
Intusschen zitten we maai' met Gerritje: eeri
hoopje zwijgend ongeluk.
Een ontzettende toestand bij ons thuis.
Zei ik u teveel. . . . ?
KONINKLIJKE HAND-TAPIJTKNOOPERIJ
TE BEVERWIJK.
KINHEI
Koopt Koninklijke KINHEIM Kleeden
HOLLANDSCH HANDWERK
af T 27.50 per vierkante Meter.
van
Toegepaste kunst
VEREENÏGIN6 TOT 8EVORDERIM6
BEUNGEN VAN SLECHTHQORENDEN
AU5.SECR.CORN.KRUSEMANSTR.38 fa» ADAM
Beu nieuw biljet door Aart
van Dobbenburgh
Het is met de biljetten welke Aart van
Dobbenliurah steeds zelf op steen teekent (het is niets voor
hem dit werk aan anderen over te laten, noch ligt
hem de mechanische reproductie !) eigenlijk een
eigenaardig geval want wie mijn voorkeur kent
voor decoratieve oplossingen en kennis nam van
mijn artikelen-reeks, in dit blad verschenen, be
treffende het moderne en ultra-moderne aanplak
biljet kan weten dat dingen als de afbeelding van.
een gestichts-gevel of de wedergave van een wan
hopig man die met het hoofd in de handen neerge
bogen, verslagen terneerzit heel anders zijn dan ik
gewoon ben te prijzen. . . .
Als een kaartenhuis werpt van Dobbenburgh
echter mijn (overigens met voorliefde opgebouwde)
beginselen omver en hij zorgt ervoor telkens weer
een overtuigend bewijs aan te dragen dat uitzon
deringen den regel bevestigen !
Zoo ook nu wér met een in opdracht van en in.
overleg met de Vereeniging tot Bevordering
deiBelangen van Slechthoorenden ontworpen,
steenteekening (in hoofdzaak bestemd om als
raambiljet te dienen) ten bate van het onderwijs eri de
opleiding van het slechthoorende en doof geworden
kind.
De kunstenaar deed een vondst en zette in groot e.
duidelijke schrift letters bovenaan den oproep:
..Wij dooven !"....
Ik geloof dat niemand aan dit biljet, als oproep
tot steun bedoeld, onverschillig zal kunnen voorbij
gaan. Het is een en al innerlijkheid en dit is. evenals
in elk ander werk van dezen begaafden graficus.
daarvan ongetwijfeld de diepste en nobelste eigen
schap. Wie zijn werkstuk vergelijkt met het schan
delijk alledaagsche en karakterlooze ding dat
kortgeleden overal in Amsterdam was aangeplakt.
vanwege de Vereeniging Hulp voor Onbehuisdeii.
waarop een kind (met kiespijn?) naast een groote
bus neerzit en een hand met een rijksdaalder daar
boven zweeft als een ..mene-tekel" van wat men
..liefdadigheid" pleegt te noemen zal gemakkelijk
het hemelsbreed verschil kunnen toetsen.
Wat Van Dobbenburgh met een uiterste be
perking weet te bereiken is een direct beroep o/i liet
hart. Als door deze prent (opnieuw zeldzaam knap
gelithografeerd !) de beurzen niet opengaan dan
geschiedt er een wonder. Kn als men daarenboven.
weet dat het zielige model van zijn teekening een.
tiental dagen bij den kunstenaar doorbracht en dat.
na het lang geobserveerd te hebben en vaak te
hebben geportretteerd ten slotte het op steen zetten
uit het hooid geschiedde dan behoeft men er zich niet
over te verwonderen dat het eindresultaat zo»
ontroerend waar. zóó mensclielijk werd.
O. v. T.
*,
KM