Historisch Archief 1877-1940
Practisch werk voor
jonge werkloozen
J. A. Josephus Jitta w.i.
Een daad
In de laatste maanden kan men geen krant of
tijdschrift in Nederland meer opslaan, of het pro
bleem van de werkloosheid wordt er op meer of
minder diepgaande wijze in behandeld. Daardoor
:;is het Nederlandsche volk langzamerhand tamelijk
goed op de hoogte gekomen van de verschillende
wijzen, waarop men een zoo doeltreffend mogelijke
.oplossing voor dit schrikaanjagende probleem
'tracht te vinden.
- In zeer vele van deze artikelen en beschouwin
gen valt de nadruk op het vraagstuk van de
vol. wassenen, terwijl aan dat van de jeugdige
werkloozen minder aandacht wordt besteed. Dit is
be1 grijpelijk, wanneer men de grootere zorgen van de
ouderen voor oogen houdt.
Er is echter een gevaar, waaraan alle werkloozen
zouder onderscheid bloot staan en dat is aan het
; gevaar van een geestelijke depressietoestand, het
'gevaar het hoofd te laten hangen. Vooral voor
; jonge menschen, die juist in de jaren verkeeren,
dat hun persoonlijkheid haar min of meer definitieve
vorm verkrijgt, is dit gevaar echter veel grooter
dan voor de ouderen.
Men kan veilig aannemen, dat slechts enkele
jonge menschen den velen vrijen tijd, waarover zij
door hun werkloosheid beschikken, met profijt
kunnen besteden aan zelfontwikkeling. Voor het
meerendeel der jonge menschen is het ongetwijfeld
-beter, den band, die hen het stevigst met de maat
schappij verbindt en die door arbeid" gevormd
wordt, niet te verbreken.
" Om dezen band te laten bestaan is het Comit
,.Practisch Werken Amsterdam" den loden Mei
1933, op initiatief van Dr. M. de Hartogh, op
bescheiden wijze begonnen met de verwezenlijking
van zijn ideaal: alle jeugdige werkloozen aan
den arbeid, tot heil van zichzelf en ten bate van
de gemeenschap.
Moeilijk was het vinden van een werkobject, dat
aan de volgende logische eisenen van het Comit
moest voldoen, dat het van algemeen nuttigen aard
is en dat de zekerheid bestaat, dat het binnen
afzienbaren tijd niet door betaalde werkkrachten
zou kunnen worden uitgevoerd. Zulk een object
bleek echter in het opknappen van het Vondelpark
besloten te liggen, daar deze particuliere instelling
sedert jaren niet over de noodige middelen be
schikt, noch zal beschikken, om zelf voor een doel
matige instandhouding te zorgen. Met een ploeg
? van 15 jongens begonnen wij, doch konden, dank
zij de financieele en materieele steun van de
Amsterdamsche burgerij, dit aantal geregeld uitbrei
den, zoodat er thans meer dan 50 jongelui aan het
werk zijn.
Men onderschatte vooral niet, wat het zeggen
wil, 50 ongeschoolde jongens uit verschillend milieu
samen te brengen en te laten werken. Goede lei
ding was noodig. Deze is gelukkig gevonden en in
park en smederij werken de jongens onder bekwame
leiders. Het werk in het park wordt uitgevoerd
naar een minimum-plan, dat opgesteld werd door
den heer A. J. van Laren, hortulanus. Een
maximum-plan, dat het Vondelpark wederom geheel
en al op een niveau zou brengen, waarop het eerste
park van een stad als Amsterdam behoort te staan,
zou bedragen vorderen, die verre de krachten van
het Comitéte boven gaan. In aanmerking genomen,
dat de jongelui ongeschoold zijn, mag het werk
niet te moeilijk worden, zoodat zij zich in hoofd
zaak moeten beperken tot een radicale schoonmaak
en het aanbrengen van niet te ingrijpende verbe
teringen. Hierbij viel reeds heel wat arbeid te ver
zetten, want aan het Vondelpark was helaas in
de laatste jaren weinig gedaan. De bosschages
worden thans van een dikken laag boschvuil ont
daan, de grasranden van de perken afgestoken,
dopde struiken opgeruimd en gazons gereinigd van
allerlei ongerechtigheden.
In het Vondelpark verkeert het ijzerwerk zooals
hekken, afsluitingen e.d. in een slechten toestand
of wordt op vele plaatsen in het geheel niet aan
getroffen. Hierin moest en kon gelukkigerwijs wor
den voorzien. Een ploeg van 10 jongens is bezig
in de smederij van ons Comitélid A. J. Dingemans,
aan den Overtoom, met het maken van hekwerk,
grasbandranden en papiermanden. Hierbij werden
in 5 maanden tij ds ca. 40 ton ijzer verwerkt. Wij
waren zoo gelukkig, dit ijzer van verschillende
handelaren hier ter stede ten geschenke te krijgen?
De aantrekkelijkheid van het werken in de smederij
wordt verhoogd, doordat hier niet alleen gelegen
heid tot werken wordt geboden, doch ook aandacht
wordt besteed aan dévakontwikkeling van een
aantal jongens, die roeping tot het smidsvak ge
voelen. Dat de practische ervaring, die de jongens
hier opdoen, van een zeer groote waarde kan zijn,
moge blijken uit de uitspraak van een vooraan
staand deskundige, dat, wanneer de crisis nog
eenigen tijd mocht duren, er over tien jaar geen
jonge, in de praktijk gevormde smeden en metaal
bewerkers meer zullen zijn.
Het ComitéPractisch Werken Amsterdam"
stelt zich op het standpunt en heeft dit aan de
jongelui steeds duidelijk voor oogen gesteld, dat
zij vrijwillig bezig zijn en dat er geen dienstverband
bestaat; er wordt dan ook geen loon betaald. De
jongens krijgen een vergoeding ter bestrijding van
hun kleine wekelijksche uitgaven, waarvan een
gedeelte op een spaarbankboekje wordt gestort.
Het Comitéis de meening toegedaan, dat de jon
gelui vol ijver en toewijding in het park bezig
moeten zijn en dat dit slechts dan van hen gevergd
kan worden, indien hiertegenover, zij het ook een
kleine, vergoeding staat. Het Comitéis zich van
een groote verantwoordelijkheid bewust jegens
hen, die het in de gelegenheid stellen, zijn mooie
taak te volbrengen; op zijn beurt verwacht het
van de jongelui, dat zij in gelijke mate deze ver
antwoordelijkheid jegens het Comitézullen besef
fen en zich bewust zullen zijn van hun bevoorrechte
plaats tegenover zoovele duizenden, die den zegen
van den arbeid moeten missen.
Het werk van het Comitéstaat in de volle be
langstelling van het Amsterdamsche
GemeenteBestuur en het Amsterdamsche publiek.
Ook uit andere steden bereiken het Comitéreeds
aanvragen om inlichtingen; het is te hopen, dat er
nog vele zullen volgen. Plaatselijke comité's zouden
dan opgericht kunnen worden onder denzelfden
naam met vermelding van den eigen plaatsnaam
instede van Amsterdam, terwijl een comitéPrac
tisch Werken Nederland" als advies-comitézou
moeten worden opgericht. Het Secretariaat in
Amsterdam, Koninginneweg 20. verstrekt gaarne
alle inlichtingen en is bereid advies voor geschikte
objecten te geven. Het ComitéPractisch Werken
Links: Het hek om Joost v. d. Vondel
Achtergrond: Jonge werkloozen in de smederij.
Voorgrond: De door de jongens vervaardigde papi
manden. Ze zijn er echter om gebruikt te worde,
Amsterdam" noodigt ieder belangstellende uit om
eens persoonlijk met zijn werk in het Vondelpark
. kennis te maken. Voor deskundige geleide zal
gaarne zorg gedragen worden.
Zij, die nog wat meer details zouden willen ver
nemen over Practisch Werken" gelieven er nota
van te nemen, dat op Zaterdagmiddag 28 October
een radiocauserie gehouden zal worden o Ver het
zelfde onderwerp en dat er in de groote dagbladen
geregeld periodieke verslagen van de werkzaam
heden van het comitéverschijnen.
Nieuwe uitgaven
;
Tafelcharme. aanwijzingen over de kunst van
tafeldekken en de verzorging van de tafel,
door Céline en Johan Schaake-Verkozen.
Wellner-Zilrerfabrieken, Amsterdam, ffr
gelegenheid van de Nationale Wellner
campagne. :
Door alle tijden heen heeft men den maaltijd
als iets heel belangrijks beschouwd. Vele eeuwen
echter schonk men meer aandacht aan de spijzen.
die ter tafel verschenen, dan aan tafel en eetgerei;
dit werd als overbodig beschouwd. Men at met de
handen of met primitieve voorwerpen. In de 18de
eeuw is hierin pas verandering gekomen en iri on
zen tijd is het meer en meer vervolmaakt.
Bovengenoemd boekje, waarvan thans een
nieuwe editie is verschenen, die zeer aantrekkelijk
is uitgegeven met talrijke illustraties, toont ons
hoeveel fraais er in de Wellnerfabrieken aan
tafelzilver wordt vervaardigd en hoe daarbij niettegen
staande de machinale productie, met ieders smaak
rekening wordt gehouden.
Na een voorwoord, 'gewijd aan vroeger tijden,
volgt een uitgebreide beschrijving van de ver
schillende manieren van tafeldekken, van de een
voudige ontbijttafel tot de feestelijkste dinertafel
toe. Verder worden wenken gegeven voor het
tafeldieiien, het glaswerk, het schenken van wijnen,
enz. Tot slot een korte verhandeling1 over het
onderhoud van het tafel-zilver.
W.
Rechts: Practisch werk