L... ;?»£ L i ROMANTIEK VAN l Een Liga tot Besch ,,Fröhliche G-asse" wonen, waar het allesbehalve vroolijk toegaat, vroeg hem om een aalmoes, hoewel zekej ieder ander in zulke omstandigheden een aalmoes verlangd zou hebben. De zigeuners van 4£aschau dansten in deze kamer, waar plaats genoeg was omdat het heele meubilair maar uit n stoel bestond, ze dansten, hoewel geen ander onder zulke omstandig heden zou dansen en zongen hun weeKaschau (wiens naam in de weinige publicaties over zigeuners steeds ge noemd wordt) dat Rigo Janesi, een andere beroemde zigeuner, die een prinses Chimay huwde, zijn vrouw naar de hut van zijn familie haalde, om haar voor te stellen. Deze huizen en hutte 3 hebben niet de geringste overeenkomst met de huizen en hutten van de armste Slowaken. Meestal hangen daar nog bont gekleurde borden of ansichtkaarten aan den muur of liggen bonte kussens op den vloer. In de hutten der zigeu ners ontbreken alle meubels. Meestal slaapt men op den vloer kussens en dekens ontbreken en alleen oude vrouwen hebben soms een stoel. Maar een viool heeft iedereen en een enkele maal ziet men ook een kruisbeeld of een vergeelde foto van een zigeuner kapel. Kleeren bezitten deze menschen evenmin en nauwelijks verbergen de oudere vrouwen hun naakte, uitge droogde borsten. Heel de naaktheid van dit leven wordt tentoongesteld in deze hutten valt immers niets te verbergen. Een zigeuner loopt in lompen of bezit een smoking, omdat hij in een strijkje speelt. Soms komt het ook voor, dat een primus zijn baantje kwijt raakt en de smoking thuis in de hut wordt opgedragen tot ook deze kleeren lompen worden. Waarvan deze zigeuners leven behalve van het zingen hunner liederen? Men weet het niet en zal het nooit weten. Openlucht bijeenkomst DE maatregelen, di e de verechil- . lende landen hebben genomen om de Zigeuners over de gren zen te zetten, werden dezer dagen weer heftig toegepast. Naar aanleiding van deze handelingen, waarbij men schen van doip tot dorp worden op gejaagd, hebben wij gemeend, dat on derstaand reportage over de Zigeu ners in Slowakije thans veler belang stelling zal hebben, Uit veel zal blijken, dat ze toch wel die belang stelling verdienen en niet maar zoo van het eene naar het andere land gegooid dienen te worden. Geen enkeleTvan^de veertien zigeu ners van'Kaschau, die in deze ne kamer huizen, waar maar n wankele stoel staat, doch drie violen aan den muur hangen, geen enkele van deze veertien zigeuners, wier familieleden voor enkele jaren van kannibalisme beschuldigd waren, toonde zich vijan dig gezind toen de vreemde bezoeker bij hen binnentrad. Geen enktlejvan deze veertien zigeuners, die in deze Het gereedmaken van de wieg moedige liederen en gén ander zou in hun' plaats hebben gezongen. In dit huis woonden zoo vertelde men den reporter later alleen de gegoede zigeuners, de minder gegoede zigeuners woonden nog een straat verder. De zigeuners, die hij bezocht had, behoorden tot de elite. Van deze elite spelen enkelen in een strijkje. Eerste viool en een tingeltangel is het hoogste wat een zigeuner in Kaschau kan bereiken. De wijk, waar de zigeuners wonen, bevindt zich ook hier, als in alle steden van Slowakije, aan den rand deistad. In een paar huizen, die meer op hondenhokken lijken, wonen deze men schen, doch met trots vertelt de oude Howath,^de~ oudste zigeuner van Misschien heeft men zich tot nu toe ook niet genoeg moeite gegeven om dit probleem op te lossen en ook in Kaschau bekommert men zich weinig om de zigeuners, hoewel hier twee duizend wonen. Dezelfde notabelen, die lid zijn van de Massarykhga ter bestrijding der tuberculose en van den anti-trekhondenbond, halen hun neus op. wanneer men met hen over den gezondheidstoestand der zigeuners spreekt. ..Dat is toch heel wat anders, Zigeuners zijn maar Zigeuners." Men vertelt den reporter, dat een der vele vroegere aartshertogen aartshertog Jozef zich jaren geleden in I'resov veel mot liet zigeuner-probleem heeft beziggehouden. Andere aartshertogen hadden andere liefhebberijen, maar NIC( aartshertog Jozef had nu eenmaal een zwak voor zigeuners. Hij bouwde hun een dorp met een kerk, een school en een stadhuis, bestudeerde hun taal, l liet voor hen een grammatica samenstel len, verzamelde hun lie deren en legenden^en gaf hun grond en bodem. Hij was trotsch op^zijnwerk en telkens -£*? als hij bezoek ontving, reed hij daarmee naar dit dorp en toonde hij zijn zigeu ners- Maar op (,. zekeren dag waren de huizen verlaten en was l doodstil in het huis van aartshert Jozef, hoorde men het schreeuwen c kinderen niet meeren ook niet de W( moedige liederen der vrouwen en violen der mannen. Plotseling war ze verder getrokken, woonden ze w< in de wagens en zwierven ze w< langs de wegen. Moeilijk kunnen d< menschen zich disciplineeren, maai' \ zouden ze dit kunnen in landen, ws het eenige orgaan, dat de regeeri voor hen over heeft de gendi merie is? A Is men tegenwoordig den menscli in Kaschau vraagt naar het proc waarbij een paar jaren geleden negi tienj zigeuners van kannibalisme l schuldigd werden, haalt men schouders op. Sommigen sprei openlijk over een blamage dei- ree bank, anderen begrijpen niet hoe ir ooit'over zigeuners zooveel drukte li maken, doch allen zijn het erover ei dat de beschuldiging nimmer bewe; werd. Twee jaren en vijf maant heeft dit proces geduurd met resultaat een blamage voor de justi' Zigeuners hadden in Slowakije i paar roofmoorden gepleegd, zoo die eveneens en wellicht niet mine wreed door representanten van l andere ras worden bedreven. meeste dezer beklaagden, waan thans reeds vijf aan de gevolgen i Het