De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1933 21 oktober pagina 2

21 oktober 1933 – pagina 2

Dit is een ingescande tekst.

De Qroene Amtterttammcr van 21 October 1933 «o. 294* De revolutie op Cuba G. Simons t f t ' Inmenging der Vereenicde Staten. Cuba, de zoogenaamde parel der Antillen, is steeds een broeinest geweest van revoluties. Het eiland .brengt slechte 'twee alles beheerschende oogsten op, suiker en tabak. Alle andere landbouw producten zijn voor de welvaart van dit viermillioenen volk van minder beteekenis. Suiker do mineert eigenlijk alles en deze geheele industrie wordt door buitenlanders beheerscht in de eerste plaats door Noord-Amerikanen. Deze hebben de oors^rónkeBjke betrekkelijk kleine suikerteelt op gevoerd tot een gigantische productie en het gevolg is geweest overproductie, die de geheele suiker markt uit haar voegen heeft geslagen. '?BiaT de leden van het Congres der V.S. g durènde de herziening van het tarief onder pre sident Hoover, de invoerrechten pp Cubaansche euiier aanmerkelijk verhoogden, bestond er reeds eeölatente- economische crisis op Cuba. Het werkvolk was ontevreden, er vonden opstootjes en brandstichtingen in de rietvelden plaats, terwijl werkloosheid van dag tot dag toenam. Om werk loosheid te bestrijden begon de Machado-regeering zeer groote publieke werken. Ware het geld der belastingbetalers aan die werken alleen besteed n niet voor een groot deel gevloeid in de bodemlóoze zakken van allerlei politieke leiders, dan zou een revolutie misschien niet losgebroken zijn. Doch omkooperij op groote schaal staat in het vaandel van iedere Cubaansche regeering en haar aan hangers. De suikerteelt heeft beslag gelegd op de vrucht baarste landen. De boeren werken voor de groote suikerfabrieken. Ofschoon zij meestal in de gele genheid worden gesteld op kleine stukken grond Voor eigen levensbehoeften te zorgen* zijn de meesten zoo traag, dat zij geen anderen arbeid wenschen t* verrichten. Men heeft in Cuba te maken met bijna onvervalschte negers, met een, twee en drie kwart halfbloeden, met Spanjaarden die daar sinds vele generaties wonen en anderen, die gedurende de laatste 40 jaar uit Spaansch sprekende landen en Spanje emigreerden. Cubanen zijn niet gemakkelijk te regeeren, vooral niet wanneer de "ëbonomische toestanden zoo wat alles te wenschen overlaten evenals thans en gedurende de laatste Vier jaar. ? De ontwikkelde Cubanen verwijten den V.S. da-t het de oorzaak is van al hun malaise. Tot op zekere hoogte is die beschuldiging juist. Doch niet alleen de Amerikanen dragen de schuld van dezen toestand, in de allereerste plaats zijn de Cubaan sche regeeringen verantwoordelijk. Die hebben meegewerkt om Cuba te verkoopen aan buitenlandsch kapitaal, alles voor ,,king sugar". De politieke leiders zagen er voor zich zelf geldelijk voordeel in, het bebouwde en virginale land aan groote Amerikaansche suikermaatschappijen te verkoppen. Amerikaansche suikerfabrieken dominéeren, politiek-economisch, dit eiland. ? Nadat het Amerikaansche grootkapitaal alles had opgeslokt, zich bovendien had meester gemaakt van bijna, alle public Utilities op Cuba, van spoor- en tramwegen, van electrische centrales, gasfabrieken, telefoon, telegraaf, kabel en radio, enz., enz., lUMJ&t het millioenen op millioenen had geleend voor tamelijk overbodige regeeringspaleizen, voor moderne wegen, enz., enz., voerde het Congres te Washington zulke hooge rechten in op Cubaan sche suiker dat de levensader van Cuba afge sneden werd. Zoo .hoog is het schandelijke tarief op in Cuba gemaakte Havanasigaren, dat die eens zoo schitterende nationale industrie iri den grond is geboord. President Boosevelt kan, wanneer hij wil, aan de hand van het Platt Amendement (2 Juli 1904) troepen op Cuba laten landen. Dit amendement regelt eigenlijk de geheele verhouding tusschen Cuba en de V.S. in zijn zeven paragrafen. Alle Cubaansche politieke leiders hebben er tegen geprotesteerd. Zij beschouwen het amendement als een titel van voogdijschap. Zij willen een onaf hankelijke republiek zonder voogdijschap van den colossus" van het Noorden. Het ongeletterde slecht ontwikkelde gewone volk, dat voor 't groot ste gedeelte uit negers en halfbloeden bestaat, begrijpt natuurlijk niets ,van die oude politieke overeenkomst tusschen hun eiland en de V.S. Doch de intellectueelen, speciaal zij die in Havana de universiteiten bezochten en bezoeken, hebben de nadeelen van die Amerikaansche voogdijschap aan den lijve ondervonden. Washington duldde geen revolutie tegen Machado, ofschoon geheel lezend Amerika wist, dat deze ongeletterde slachtersbaas het volk tyranniseerde en uitzoog. Het eiland gaat onder zeer zware schulden gebukt. Van het in de V.S. geleende geld vloeiden millioenen in de rubberzakken der Cubaansche regeeringspersonen. Zij, die het waag den, hun stem te verheffen tegen die onhoudbare toestanden, werden of doodgeschoten, in 't geheim vermoord óf in den kerker gesmeten. Honderden ontvluchtten het Machado-regime door uit te wijken naar omliggende eilanden, naar Mexico en de V.S. * » * President Roosevelt stuurde slechts oorlogs bodems naar de" Caraïbische wateren om schrik en ontzag in te boezemen; om moord, doodslag, roof en brandstichting te voorkomen. Dit doel werd gedeeltelijk bereikt. Wel vonden er wilde revolutionnaire tooneelen plaats, wel moesten vele Machado-satellieten met hun leven en hebben en houden het gelag betalen, doch over 't geheel verliep de eerste revolutie tamelijk onbloedig. De studenten moesten echter niets van Dr. Carlos de Cespedes, den 'eersten opvolger van Machado, hebben, omdat hij, naar zij meenden, te veel naar Washington keek en verder gesteund werd door een groot aaïiïal leden van de worm stekige aarts-diefachtige oude politieke partijen. Zoo verdween Cespedes van het tooneel, gevolgd door Ramón GraüSas-, Martino, die thans dic tator speelt. » * * * De achter- en ondergrond van deze Cubaansche revolutie is niets anders dan grenzelooze misère. In dit van God gezegende eiland, de parel der Antillen, wordt honger en ellende geleden. De bewoners zijn van nature niet spaarzaam en vlijtig. Het klimaat is verrukkelijk, de zon te heet, de atmos feer te zwoel om hard en gestaag te arbeiden. Br is een Spaahsch-Cubaansch spreekwoord dat zegt: Arbeiden»is heerlijk; ik kan urenlang toezien." Toch werkt 3e Cubaan op zijn manier vlijtig, wanneer hij er toe in de gelegenheid wordt gesteld. De Amerikaansche hooge tariefmuren zijn de hoofdoorzaak van deze langdurige Cubaan sche economische crisis. Zij veroorzaken werk loosheid en lage loonen op Cuba. Voeg daar poli tieke hebzucht en een berooide schatkist aan toe en gij hebt een vreugdeloos beeld van den Cu baanschen toestand. . ' * * l* Toonaangevende bladea en kringen, die op de hoogte zijn van den Cubaanschen heksenketel, keuren de door Boosevelt gevolgde non-Inter ventie politiek op Cuba. goed. Zij weten.dat er plus minus twee milliara" Amerikaansche dollars in Cubaansche ondernemingen en leeningen door Ame rikaansche banken en kapitalisten, fabrikanten en public utilities maatschappijen gestoken zijn. Des te erger, zeggen zij en voegen er aan toe, dat het hoog tijd is die geldleeningen te staken. Leden van het Congres die eveneens op de hoogte zijn van den economischen en politieken Cubaanschen warwinkel, vinden het 't best de handen thuis te houden. Platt amendement of niet, iedereen moet zijn eigen huis op orde brengen en per saldo heeft de V.S. zijn eigen enorme moeilijkheden, die nog lang niet overwonnen zijn. Spelen de leden van de junta, die hoofdzakelijk uit studenten, professoren en enkele militaire leiders bestaan, het klaar om orde in den chaos te scheppen, dan kan de regeering te Washington zonder Platt amendement, de behulpzame hand bieden aan een nieuwe Cubaansche regeering. Cuba heeft vier problemen die naar oplossing; krijschen: Politiek fatsoen, suiker, tabak, eii toeristenverkeer. Wij plaatsen politiek fatsoen. op de eerste plaats, omdat graft" een der vreeselijkste ziekten is van dit schoone eiland. Suiker, omdat het afzetgebied daarvan door hooge tarieven,. ten deele verloren is geraakt ten andere prijsdaling: veroorzaakt heeft. Tabak hetzelfde. Rust en vredezijn noodzakelijk voor het groote Amerikaanschetoeristenverkeer op Cuba. De ontzaglijke overproductie van suiker zal misschien nog ten goede komen aan den Cubaan schen landbouwer. Suiker heeft het vruchtbare) land van den boer opgeslokt. Er bestaat een groote mogelijkheid, dat een deel van dat suikerrietlandgeleidelijk teruggegeven zal worden aan de land bouwers voor andere culturen. Geschiedt dit, dan zal gaandeweg de enorme suikerproductie van het eiland verminderen, terwijl de landbouwerin staat wordt gesteld in zijn eigen onderhoud en. dat van zijn familieleden te voorzien. Deze toestand heerschte op Cuba vele jaren lang voor de Cubaansche planter tot in het krank zinnige aangespoord werd meer en meer suikerte planten.Thans bezorgen de groote Amerikaansche suikerondernemingen zelf het land en huren voor het werk Cubanen of negers van omliggende eilanden. die zij bloedend slecht betalen. Wordt dus de suikeraanplant geleidelijk verminderd en wordthet op die wijze vrijgekomen land aan ijverige" boeren teruggegeven, dan kunnen voorspoe diger tijden voor de bewoners van de parel der Antillen aanbreken. Nieuwe uitgaven De weg tol ontwarring van het Nederlandsche vervoervraaijstuk door W. Prins, Arnhem. Electrische drukkerij van G. W. v. d. Wiel &? Co., Arnhem 1933 . Zooals hoe langer hoe meer blijkt, ontstaan er op vervoergebied in Nederland toestanden, die op den duur onhoudbaar zullen zijn. Het moet dan ook als een landsbelang beschouwd worden, zegt de heer Prins, indien spoedig maat regelen kunnen worden genomen, van principieelen. en practischen aard, die een einde zullen maken. aan de noodlottige uitwerkingen op vervoer gebied. Mede naar aanleiding van vele publicaties en o. m. van de laatste brochure van den heer S. A. Reitsma is het, dat de schrijver van deze brochure uiting geeft aan d.en reeds lang aanwezigen drang, over dit zoo moeilijke probleem een en anderin het midden te brengen. Rectificatie De aanstaande F.I.S.-wedstrijden (Fédération. Internationale du Ski) zullen niet, zooals wij in het vorig nummer mededeelden, te Innsbruck plaats hebben. Voor de afdaling- en slalom wedstrijden is St. Moritz (Zwitserland) geko zen, alwaar deze op 15-17 Februari worden. gehouden. GOEDE RAAD IS NIET DUUR ADVIEZEN G R A ris VRAAGT GEÏLLUSTREERDE BEGROOTING VOOR HUISINRICHTING VAN 1550.XNDER ZONEN

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl