Historisch Archief 1877-1940
De Qroene Amtterttammcr van 21 October 1933
«o. 294*
De revolutie op Cuba
G. Simons
t
f t '
Inmenging der Vereenicde Staten.
Cuba, de zoogenaamde parel der Antillen, is
steeds een broeinest geweest van revoluties. Het
eiland .brengt slechte 'twee alles beheerschende
oogsten op, suiker en tabak. Alle andere landbouw
producten zijn voor de welvaart van dit
viermillioenen volk van minder beteekenis. Suiker do
mineert eigenlijk alles en deze geheele industrie
wordt door buitenlanders beheerscht in de eerste
plaats door Noord-Amerikanen. Deze hebben de
oors^rónkeBjke betrekkelijk kleine suikerteelt op
gevoerd tot een gigantische productie en het gevolg
is geweest overproductie, die de geheele suiker
markt uit haar voegen heeft geslagen.
'?BiaT de leden van het Congres der V.S. g
durènde de herziening van het tarief onder pre
sident Hoover, de invoerrechten pp Cubaansche
euiier aanmerkelijk verhoogden, bestond er reeds
eeölatente- economische crisis op Cuba. Het
werkvolk was ontevreden, er vonden opstootjes
en brandstichtingen in de rietvelden plaats, terwijl
werkloosheid van dag tot dag toenam. Om werk
loosheid te bestrijden begon de Machado-regeering
zeer groote publieke werken. Ware het geld der
belastingbetalers aan die werken alleen besteed
n niet voor een groot deel gevloeid in de
bodemlóoze zakken van allerlei politieke leiders, dan zou
een revolutie misschien niet losgebroken zijn. Doch
omkooperij op groote schaal staat in het vaandel
van iedere Cubaansche regeering en haar aan
hangers.
De suikerteelt heeft beslag gelegd op de vrucht
baarste landen. De boeren werken voor de groote
suikerfabrieken. Ofschoon zij meestal in de gele
genheid worden gesteld op kleine stukken grond
Voor eigen levensbehoeften te zorgen* zijn de
meesten zoo traag, dat zij geen anderen arbeid wenschen
t* verrichten. Men heeft in Cuba te maken met
bijna onvervalschte negers, met een, twee en drie
kwart halfbloeden, met Spanjaarden die daar
sinds vele generaties wonen en anderen, die
gedurende de laatste 40 jaar uit Spaansch sprekende
landen en Spanje emigreerden. Cubanen zijn niet
gemakkelijk te regeeren, vooral niet wanneer de
"ëbonomische toestanden zoo wat alles te wenschen
overlaten evenals thans en gedurende de laatste
Vier jaar.
? De ontwikkelde Cubanen verwijten den V.S.
da-t het de oorzaak is van al hun malaise. Tot op
zekere hoogte is die beschuldiging juist. Doch niet
alleen de Amerikanen dragen de schuld van dezen
toestand, in de allereerste plaats zijn de Cubaan
sche regeeringen verantwoordelijk. Die hebben
meegewerkt om Cuba te verkoopen aan
buitenlandsch kapitaal, alles voor ,,king sugar". De
politieke leiders zagen er voor zich zelf geldelijk
voordeel in, het bebouwde en virginale land aan
groote Amerikaansche suikermaatschappijen te
verkoppen. Amerikaansche suikerfabrieken
dominéeren, politiek-economisch, dit eiland.
? Nadat het Amerikaansche grootkapitaal alles had
opgeslokt, zich bovendien had meester gemaakt van
bijna, alle public Utilities op Cuba, van spoor- en
tramwegen, van electrische centrales, gasfabrieken,
telefoon, telegraaf, kabel en radio, enz., enz.,
lUMJ&t het millioenen op millioenen had geleend
voor tamelijk overbodige regeeringspaleizen, voor
moderne wegen, enz., enz., voerde het Congres
te Washington zulke hooge rechten in op Cubaan
sche suiker dat de levensader van Cuba afge
sneden werd. Zoo .hoog is het schandelijke tarief
op in Cuba gemaakte Havanasigaren, dat die
eens zoo schitterende nationale industrie iri den
grond is geboord.
President Boosevelt kan, wanneer hij wil, aan
de hand van het Platt Amendement (2 Juli 1904)
troepen op Cuba laten landen. Dit amendement
regelt eigenlijk de geheele verhouding tusschen
Cuba en de V.S. in zijn zeven paragrafen. Alle
Cubaansche politieke leiders hebben er tegen
geprotesteerd. Zij beschouwen het amendement
als een titel van voogdijschap. Zij willen een onaf
hankelijke republiek zonder voogdijschap van
den colossus" van het Noorden. Het ongeletterde
slecht ontwikkelde gewone volk, dat voor 't groot
ste gedeelte uit negers en halfbloeden bestaat,
begrijpt natuurlijk niets ,van die oude politieke
overeenkomst tusschen hun eiland en de V.S.
Doch de intellectueelen, speciaal zij die in Havana
de universiteiten bezochten en bezoeken, hebben
de nadeelen van die Amerikaansche voogdijschap
aan den lijve ondervonden.
Washington duldde geen revolutie tegen Machado,
ofschoon geheel lezend Amerika wist, dat deze
ongeletterde slachtersbaas het volk tyranniseerde
en uitzoog. Het eiland gaat onder zeer zware
schulden gebukt. Van het in de V.S. geleende geld
vloeiden millioenen in de rubberzakken der
Cubaansche regeeringspersonen. Zij, die het waag
den, hun stem te verheffen tegen die onhoudbare
toestanden, werden of doodgeschoten, in 't geheim
vermoord óf in den kerker gesmeten. Honderden
ontvluchtten het Machado-regime door uit te wijken
naar omliggende eilanden, naar Mexico en de V.S.
* »
*
President Roosevelt stuurde slechts oorlogs
bodems naar de" Caraïbische wateren om schrik
en ontzag in te boezemen; om moord, doodslag,
roof en brandstichting te voorkomen. Dit doel
werd gedeeltelijk bereikt. Wel vonden er wilde
revolutionnaire tooneelen plaats, wel moesten vele
Machado-satellieten met hun leven en hebben en
houden het gelag betalen, doch over 't geheel
verliep de eerste revolutie tamelijk onbloedig.
De studenten moesten echter niets van Dr.
Carlos de Cespedes, den 'eersten opvolger van
Machado, hebben, omdat hij, naar zij meenden,
te veel naar Washington keek en verder gesteund
werd door een groot aaïiïal leden van de worm
stekige aarts-diefachtige oude politieke partijen.
Zoo verdween Cespedes van het tooneel, gevolgd
door Ramón GraüSas-, Martino, die thans dic
tator speelt. »
* *
*
De achter- en ondergrond van deze Cubaansche
revolutie is niets anders dan grenzelooze misère. In
dit van God gezegende eiland, de parel der Antillen,
wordt honger en ellende geleden. De bewoners
zijn van nature niet spaarzaam en vlijtig. Het
klimaat is verrukkelijk, de zon te heet, de atmos
feer te zwoel om hard en gestaag te arbeiden.
Br is een Spaahsch-Cubaansch spreekwoord
dat zegt: Arbeiden»is heerlijk; ik kan urenlang
toezien." Toch werkt 3e Cubaan op zijn manier
vlijtig, wanneer hij er toe in de gelegenheid wordt
gesteld. De Amerikaansche hooge tariefmuren
zijn de hoofdoorzaak van deze langdurige Cubaan
sche economische crisis. Zij veroorzaken werk
loosheid en lage loonen op Cuba. Voeg daar poli
tieke hebzucht en een berooide schatkist aan toe
en gij hebt een vreugdeloos beeld van den Cu
baanschen toestand.
. ' * *
l*
Toonaangevende bladea en kringen, die op de
hoogte zijn van den Cubaanschen heksenketel,
keuren de door Boosevelt gevolgde non-Inter
ventie politiek op Cuba. goed. Zij weten.dat er
plus minus twee milliara" Amerikaansche dollars in
Cubaansche ondernemingen en leeningen door Ame
rikaansche banken en kapitalisten, fabrikanten en
public utilities maatschappijen gestoken zijn. Des te
erger, zeggen zij en voegen er aan toe, dat het
hoog tijd is die geldleeningen te staken. Leden
van het Congres die eveneens op de hoogte zijn
van den economischen en politieken Cubaanschen
warwinkel, vinden het 't best de handen thuis te
houden. Platt amendement of niet, iedereen moet
zijn eigen huis op orde brengen en per saldo heeft
de V.S. zijn eigen enorme moeilijkheden, die nog
lang niet overwonnen zijn.
Spelen de leden van de junta, die hoofdzakelijk
uit studenten, professoren en enkele militaire
leiders bestaan, het klaar om orde in den chaos te
scheppen, dan kan de regeering te Washington
zonder Platt amendement, de behulpzame hand
bieden aan een nieuwe Cubaansche regeering.
Cuba heeft vier problemen die naar oplossing;
krijschen: Politiek fatsoen, suiker, tabak, eii
toeristenverkeer. Wij plaatsen politiek fatsoen.
op de eerste plaats, omdat graft" een der
vreeselijkste ziekten is van dit schoone eiland. Suiker,
omdat het afzetgebied daarvan door hooge tarieven,.
ten deele verloren is geraakt ten andere prijsdaling:
veroorzaakt heeft. Tabak hetzelfde. Rust en
vredezijn noodzakelijk voor het groote
Amerikaanschetoeristenverkeer op Cuba.
De ontzaglijke overproductie van suiker zal
misschien nog ten goede komen aan den Cubaan
schen landbouwer. Suiker heeft het vruchtbare)
land van den boer opgeslokt. Er bestaat een groote
mogelijkheid, dat een deel van dat
suikerrietlandgeleidelijk teruggegeven zal worden aan de land
bouwers voor andere culturen. Geschiedt dit,
dan zal gaandeweg de enorme suikerproductie
van het eiland verminderen, terwijl de
landbouwerin staat wordt gesteld in zijn eigen onderhoud en.
dat van zijn familieleden te voorzien.
Deze toestand heerschte op Cuba vele jaren
lang voor de Cubaansche planter tot in het krank
zinnige aangespoord werd meer en meer
suikerte planten.Thans bezorgen de groote Amerikaansche
suikerondernemingen zelf het land en huren voor
het werk Cubanen of negers van omliggende eilanden.
die zij bloedend slecht betalen. Wordt dus de
suikeraanplant geleidelijk verminderd en
wordthet op die wijze vrijgekomen land aan ijverige"
boeren teruggegeven, dan kunnen voorspoe
diger tijden voor de bewoners van de parel
der Antillen aanbreken.
Nieuwe uitgaven
De weg tol ontwarring van het Nederlandsche
vervoervraaijstuk door W. Prins, Arnhem. Electrische
drukkerij van G. W. v. d. Wiel &? Co., Arnhem 1933 .
Zooals hoe langer hoe meer blijkt, ontstaan er
op vervoergebied in Nederland toestanden, die
op den duur onhoudbaar zullen zijn.
Het moet dan ook als een landsbelang beschouwd
worden, zegt de heer Prins, indien spoedig maat
regelen kunnen worden genomen, van principieelen.
en practischen aard, die een einde zullen maken.
aan de noodlottige uitwerkingen op vervoer
gebied.
Mede naar aanleiding van vele publicaties en
o. m. van de laatste brochure van den heer S. A.
Reitsma is het, dat de schrijver van deze brochure
uiting geeft aan d.en reeds lang aanwezigen drang,
over dit zoo moeilijke probleem een en
anderin het midden te brengen.
Rectificatie
De aanstaande F.I.S.-wedstrijden (Fédération.
Internationale du Ski) zullen niet, zooals wij in
het vorig nummer mededeelden, te Innsbruck
plaats hebben. Voor de afdaling- en slalom
wedstrijden is St. Moritz (Zwitserland) geko
zen, alwaar deze op 15-17 Februari worden.
gehouden.
GOEDE RAAD
IS
NIET
DUUR
ADVIEZEN
G R A ris
VRAAGT
GEÏLLUSTREERDE
BEGROOTING VOOR
HUISINRICHTING VAN
1550.XNDER
ZONEN