De G*oene Amsterdammmer van 7 October 1933 zcicw een woning Jorddan tuinen' Saneering van den Amsterdamschen Jordaan Saneeren luxe ? ., In verband me t de tijdsomstandigheden" is een aanhef, dien wij den laatsten tijd veel onder de oogen krijgen. De versoberingen, die naar aanleiding van l>edoelde tijdsomstandigheden worden voorgesteld, zijn niet altijd rampen. Geruimen tijd geleden deed jhet bericht door de dagbladpers de ronde, dat bij ?de inrichting van een zeker stadhuis in het Oosten ?des lands rond honderd duizend gulden op de inrichting bespaard is. Als wij ons voor den geest halen hoe dat gebouw er kostbaar versierd" uit zou zien, dan doet een dergelijk bericht ons het hart niet bloeden. Het wordt echter anders als <loor ..tijdsomstandigheden" die dingen worden nagelaten, die voor den modernen, of zooals we ze in gevolge het voorstel van den heer Plasschaert moeten noemen nieuwen" architect, van essen tieel belang zijn. Voor den nieuwen architect dan, is niet alleen liet bouwen van belang, ook het afbreken interes seert hem in hevige mate. Hem boezemt, evenals ?elk sociaal voelend mensch, de volkshuisvesting in al haar geledingen belang in, dus ook het saneeien of de krotopruiming in onze oude steden. Wanneer wij nu dezer dagen het bericht lazen <lat, gezien de meer genoemde omstandigheden, <Je saneeringsplannen te Amsterdam volledig stop gezet zijn, dan rijst de vraag: is dit etiket inderdaad voldoende excuus? Reeds in 1930 werd in het gemeenteblad afge drukt een algemeen plan voor saneering en krotopruiming in de geheele stad", welk plan door den ?woningdienst was voorbereid. Dit plan is nimmer tot uitvoering gekomen, ja zelfs naar wij meeneö\ mmmer in den Gemeenteraad behandeld, tijds omstandigheden Zonder mij in détails van dit plan te begeven, .geloof ik toch goed te doen er op deze plaats de aandacht op te vestigen. Want vele Amsterdam mers, die trotsch zijn op hun vaderstad en die niet .zonder gepaste overdrijving kunnen spreken van het schoon der grachten", beseffen niet of geven zich althans geen rekenschap van hetgeen in on middellijke nabijheid van deze grachten wordt Aangetroffen. In de schaduw toch van den Westertoren bevindt zich een wijk begrensd door dn Prinsengracht, (gedempte) Elandsgracht, Lijn baansgracht en (gedempt*) Bozengracht, welke ?óén der voornaamste deelen van het saneerings\ B. Merkelbach Architect plan uitmaakt. Dit gedeelte]van den Jordaan is een mengelmoes van industrie- en woonwijk. Regel matig breiden de hier gevestigde industrieën zich uit, zoo b.v. de fabriek van de bekende koffie HAG aan de Prinsengracht en verdringen daardoor de woongelegenheid, echter niet in zulk een ruime mate dat van zelfsaneering gesproken kan worden. Aan een ieder, die er aan twijfelt of het in deze ,Pittoresk" maar onmenschelijk tijden gerechtvaardigd is, gelden voor saneering ter beschikking te stellen, kunnen wij aanraden deze buurt eens te bezoeken. Hij moet zich dan niet laten bedwelmen door de aangename koffiegeurtjes die er mogelijk van de kof f ie-fabriek langs de Prinsengracht waaien, maar hij dient er zich rekenschap van te geven, wat er terecht moet komen van de kinderen, die in deze buurt hun jeugd genieten". ..Gezien de tijdsomstandigheden" geloovenwij. dat het meer dan ooit noodig is dergelijke rotte plekken uit onze samenleving te snijden, al was het alleen maar uit een oogpunt van zelfbescher ming dezer maatschappij. Krotopruiming en sanee ring heeft men te bezien vrij van alle politiek, zoo wel uiterst rechts als uiterst links zal toegeven, dat een gezonde volkshuisvesting de eerste en duurste (helaas vaak in de dubbele beteekenis des woords) plicht van elke regeering is. Het is mogelijk, dat het plan van 1930 herzieningen behoeft, maar laat men die dan aanbrengen en onverwijld den arbeid ter hand nemen. Want zooals deze wijken er thans uit zien kun nen zij onmogelijk gehandhaafd blijven, temeer daar de financieele omstandigheden der [bewoners er in dezen tijd niet op vooruit gaan. Wanneer men de hierbij gereproduceerde foto's beziet, en daarbij in aanmerking neemt, dat de straten abnormaal smal zijn en de blokken abnormaal diep bebouwd, dan beseft men dat hier lucht en licht in zeer on voldoende mate kunnen toetreden. Dit kan nim mer als woning dienen voor een gezond opgroeiend geslacht en wanneer wij later misschien meewarig het hoofd schudden over misdadigers en moorde naars, of zinlooze brandstichters, dan hebben wij ons af te vragen: waar stond hun wieg? Kosten aan onze samenleving, veroorzaakt door zieken of gederailleerde menschen, zouden in groote mate voorkomen kunnen worden door een gezonde huisvesting. Zoolang Amsterdam nog zijn Jordaan bezit in zijn huldigen toestand en andere wijken van een gelijke gesteldheid, mag de recht geaarde Amster dammer niet rusten. Uier moet iets gebeuren on danks of liever juist terwille van de tijdsomstan digheden".